De arbeidsmarkt voor automatiseerders vertoonde in 1999 pieken en dalen. Het algemene beeld is echter duidelijk; het aanbod van werk is enorm. Er zijn tekenen dat de krapte op de arbeidsmarkt ietwat afneemt. Maar voorlopig zoeken bedrijven hevig naar automatiseerders, waardoor de werknemer kan vragen wat hij wil.
Het is een bekend verschijnsel bij IT-bedrijven: sollicitanten die zich, nauwelijks voorbereid, melden bij de afdeling personeelszaken en tijdens het gesprek duidelijk het heft in handen nemen. Zij polsen wat de onderneming te bieden heeft en gaan vervolgens bij andere potentiële werkgevers langs om te kijken wat ze daar kunnen krijgen. De werknemers stellen zich zeer onafhankelijk op en bepalen zelf waar en voor wie ze gaan werken. Ondernemingen kunnen niets anders doen dan hun imago op te poetsen en de sollicitanten allerlei secundaire arbeidsvoorwaarden voor te leggen.
Salaris
De salarissen blijven redelijk onder controle; van een loonexplosie is ondanks de krapte op de arbeidsmarkt nauwelijks sprake. Werkgevers zoeken het meer in flexibele arbeidsvoorwaarden, waarbij het personeel vrije dagen kan kopen of verkopen. In de nabije toekomst zullen bedrijven zelfs een bepaald bedrag reserveren voor de arbeidsvoorwaarden van hun werknemers, die dan in alle vrijheid zelf een bestemming voor dit geld mogen zoeken.
Ook cursussen op kosten van de baas, spaarregelingen, lease-auto’s en aandelenpakketjes staan hoog op de lijst. Hier en daar wordt zelfs gefluisterd over kinderopvang en deeltijdwerk. Natuurlijk moet een bedrijf er bovenal voor zorgen dat automatiseerders werken met de nieuwste apparatuur. Want niets is zo frustrerend voor een IT’er dan werken met oude spullen.
Afkoeling
Er komen berichten naar buiten over een afkoeling van de verhitte arbeidsmarkt. Zo meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek eerder deze maand dat er in het derde kwartaal van 1999 per duizend banen 79 vacatures voor automatiseerders open stonden. Dit is minder dan een kwartaal eerder, toen waren dat er nog 99. In de IT-branche stonden in het derde kwartaal in totaal zevenduizend vacatures open, tweeduizend minder dan een periode eerder.
Het overzicht van de banenbarometer geeft eveneens een dip aan in het derde kwartaal. Het aantal vacatures nam in het laatste kwartaal ook weer toe. Het is niet te verwachten dat de krapte op de arbeidsmarkt structureel afneemt. De toename van elektronische handel, de euro-conversie en de almaar voortschrijdende integratie van automatisering in de maatschappij scheppen voldoende werk voor IT’ers. Zelfs grote bedrijven als Ahold en Fortis gaan aarzelend overstag en melden de laatste weken een toenemende belangstelling voor Internet. En als er een schaap over de dam is, dan volgen er meer. Werk aan de winkel dus voor automatiseerders.
Overheid
Het is in dit kader erg jammer dat de initiatieven van de overheid om de personeelstekorten te bestrijden, nog niets opleveren. De taakgroep ‘Werken aan ICT’, die in de zomer van 1999 van start is gegaan, presenteerde in oktober een aantal aanbevelingen. Tot nu toe zijn deze aangedragen oplossing nog niet uitgevoerd. Sterker nog, de frustratie en onzekerheid over de financiering neemt toe.
Ondanks de enorme problemen op de arbeidsmarkt, in Nederland groter dan in andere landen, is er nog niets gebeurd. De personeelstekorten vormen de belangrijkste bedreiging van de ontwikkeling van Nederland als digitale delta. Een oplossing is nog niet gevonden. Daarom kunnen automatiseerders ervan uitgaan dat de banenbarometer ook dit jaar een groot aantal vacatures gaat aangeven. IT’ers kunnen dan in 2000 nog steeds vragen wat zij willen. Zij bepalen voor wie zij gaan werken, de werkgever moet volgen.
