De geschiedenis herhaalt zich. Op vijfentwintigjarige leeftijd verlaat Leen Zevenbergen de gelederen van Philips. Hij krijgt niet de ruimte. "Ik wilde directeur worden, zij wilden dat niet". Zestien jaar later, de nieuwe eeuw is juist begonnen, maakt hij hetzelfde mee. Een paar etages hoger in de hiërarchie gaan Philips en Zevenbergen opnieuw uit elkaar. Hij begint net als in de jaren tachtig voor zichzelf, ditmaal heeft hij zijn zinnen gezet op de elektronische handel.
In 1998 komt Leen Zevenbergen na een serie ongelukkige benoemingen aan het roer bij Origin Nederland. Het bedrijf kampt met grote problemen. De fusie met Philips-dochter C&P werkt intern als een splijtzwam en brengt een uittocht van personeel op gang. Zevenbergen moet in zijn rol als great communicator en people manager ervoor zorgen dat de mensen bij Nederlands grootste automatiseringsdienstverlener weer lol in hun werk krijgen. Zevenbergen praat de eerste maanden de gaten in zijn sokken. De cohesie binnen het bedrijf is weg. De communicatie moet op gang gebracht worden. In het hoofdkantoor aan de Utrechtse Koningin Wilhelminalaan en in de verschillende vestigingen elders in het land weet niemand meer wie waar verantwoordelijk is. Er wordt veel geklaagd. Het personeelsverloop is zorgwekkend.
Naast deze softe missie geldt sinds Origin voor het leeuwendeel in handen is van Philips ook een harde missie. Het rendement moet naar 17 procent. Wat voor concurrenten Cap Gemini en CMG haalbaar is, moet ook voor Origin tot de mogelijkheden behoren, stelt Philips. Zevenbergen accepteert dit ambitieniveau en snijdt onder meer in de kostenstructuur.
Op locatie
Bij zijn aantreden wordt duidelijk dat Zevenbergen er niet de man naar is zijn bedrijf vanuit de directiekamer te bestieren. Zo werkt dat niet, zeker niet wanneer de mensen op de werkvloer elkaar niet weten te vinden. Hij zoekt zijn mensen en daarmee de problemen op. In tegenstelling tot zijn voorgangers zien zijn medewerkers (de Originals) hem dan ook regelmatig op locatie. Ze vinden zijn aanpak een verademing.
De Philips-directie maakt hem het leven niet makkelijk. De financiële eisen staan immers als een paal boven water. Bovendien spreekt topman Boonstra uit dat IT-dienstverlening niet tot de kerntaken van het concern hoort. Origin is een bleeder, zo maakt hij aandeelhouders duidelijk. Zo’n divisie wil je op de lange termijn niet binnen het concern houden. Lange tijd betekent dit dat overnames voor Origin niet tot de mogelijkheden behoren. Eerst intern orde op zaken stellen. Pas dan kan de blik op de rest van de wereld gericht worden.
Boekhouders
Geholpen door het economisch klimaat en de interne herstructureringen gaat het inmiddels beter met Origin. Het esprit is binnen het bedrijf weer enigszins teruggekeerd. Een van de succesvolle deals die de Originals moed geeft, is de overname van de IT-activiteiten van Akzo-Nobel. De boekhouders bij Philips zien echter ook dat de rendementseisen aan Origin nog steeds niet gerealiseerd worden.
Zevenbergen meent dat de boekhoudermentaliteit die de afgelopen jaren de verhouding tussen Philips en Origin overstemt, iets afneemt. Hij weet waar hij over praat omdat hij de eerste stappen in zijn carrière eerst bij de rijksaccountantsdienst en bij Philips corporate accounting zet. Hij kent het rode pennetje als geen ander.
Er ontstaat op de werkvloer ruimte voor wat meer creativiteit dan die van het spreadsheetprogramma. In een interview deze zomer laat Zevenbergen zich ontvallen dat Origin bijna "een anarchie is". Een bedrijfscultuur waar Zevenbergen zich senang bij voelt. Hij noemt zichzelf een bij deze gelegenheid een intuïtief bestuurder die het niet erg op heeft met boekhouders. Met kille cijfers maak je mensen niet enthousiast.
Avonturier
Reeds in het begin van de jaren tachtig besluit Zevenbergen dat boekhouden niet zijn voorland is. Ondernemen wil hij. Binnen Philips krijgt hij deze ruimte niet. Hij kiest voor het ongewisse pad van de kunstmatige intelligentie, in die periode een hype waar hij brood in ziet. Samen met een partner zet hij het bedrijf Bolesian op.
Een schot in de roos. Na zes jaar als directeur-eigenaar in het bluswater te hebben gestaan, wil het toenmalige Volmac zijn bedrijf overnemen. Zevenbergen behoort tot de inboedel en gaat mee naar Volmac. Erg lang boeit het hem niet. Na korte tijd kiest hij voor een nieuw avontuur en vestigt zich aan de Amerikaanse westkust bij een bouwer van interfaces.
Zijn rentree in Nederland maakt hij wanneer hij toetreedt tot de directie van het RCC Information Services. Hier maakt hij serieus kennis met IT-dienstverlening in Nederland. Het is tevens de springplank waarmee hij bewijst rijp te zijn voor het directiepluche van de grote automatiseringsdienstverleners in Nederland.
In 1998 verbaast hij vriend en vijand wanneer hij overstapt naar Origin Nederland. Het bedrijf zucht onder de integratie met Philips automatiseringsdochter C&P. "Een megafusie zonder structuur," zo oordeelt Zevenbergen. Zijn voorgangers, waaronder de kille manager dr. Geoffrey Carroll (ex EDS) houden het niet langer dan luttele maanden vol. Na lang wikken en wegen besluit hij de moeilijke klus te aanvaarden en gaat aan de slag.
Magische grens
Met het passeren van de magische grens van veertig jaar krijgt Zevenbergen meer oog voor de maatschappelijke gevolgen van zijn vakgebied. Als technologieleverancier weet hij hoe informatietechnologie ingrijpt in het leven van mensen en bedrijven. Hij ziet dat managers technologische ontwikkelingen nauwelijks kunnen bijbenen. Net als Roel Pieper rekent Zevenbergen het tot zijn taak Nederlanders uit te nodigen om eens in de Verenigde Staten te kijken wat er de komende jaren op hen afkomt en hoe dit de manier van zakendoen sterk zal beïnvloeden.
In november van het afgelopen jaar maakt Origin bekend dat Zevenbergen de voorzittershamer van Origin Nederland overhandigt aan Joop Sistermans. De laatste is met de overname van de IT-tak van Akzo-Nobel naar Origin overgestapt. Zevenbergen gaat zich met internationalisering bemoeien. Samen met zijn baas Robert Pickering moet hij een strategie ontwikkelen. Op papier lijkt het een promotie. Immers Origin, mag weer praten over verdere internationalisering en voor een deel is dat de verdienste van Zevenbergen. Het is echter ook een levensgevaarlijke portefeuille waar miljoenenverliezen op de loer liggen. Nu binnen twee maanden bekend is geworden dat Zevenbergen het bijltje erbij neergooit, vraagt menigeen zich af of zijn benoeming in november een bliksemafleider is geweest om de onenigheid in de bestuurskamer te verhullen. Het zal Zevenbergen vermoedelijk een worst wezen. Hij gaat weer bij Philips weg. En wel met dezelfde reden als zestien jaar geleden: zelf een bedrijf starten. Het modewoord is nu echter niet kunstmatige intelligentie, maar elektronische handel.
