Het millennium in Zambia! Wat mij betreft had er van alles kunnen gebeuren. Maar mijn extra voorraadje drinkwater, een volle tank diesel en een pakje kaarsen in huis (liggen altijd al bij de hand, want de elektriciteit kan elk moment uitvallen) waren niet nodig. Enkele groeperingen voorspelden hier het einde van de wereld, maar niets van dit alles. In Lusaka verliep het weekend normaal.
Ondertussen was van 27 december 1999 tot 10 januari 2000 de Y2K National Taskforce paraat. Zelfs een matig geautomatiseerd land als Zambia deed, gesteund door de Wereldbank, mee aan de hype rond de millenniumbug. Uit het eindrapport van de Taskforce blijkt dat ze het niet druk hebben gehad. Het rapport meldt wel duidelijk dat er waarschijnlijk veel fouten niet gerapporteerd zijn uit angst voor represailles of uit onwetendheid of vanwege de bureaucratie. Ik neem aan dat dit in de definitieve versie van het rapport iets diplomatieker beschreven zal worden.
Het ergste incident is dat één van de ICL-computers van het Ministerie van Defensie niet meer opgestart kan worden. Maar ik geloof niet dat het land nu meer of minder veilig is. Een andere storing kwam vanuit de Verenigde Staten: een specifiek onderdeel van bepaalde dialyseapparatuur werkte niet. Hetzelfde apparaat in Lusaka stond op manueel ingesteld, zodat dat dus geen probleem opleverde. Uit de telecommunicatiesector kwam een melding dat een magnetron het niet meer deed.
Behalve twee videorecorders, een aantal faxmachines, enkele mobiele telefoons en een stel PC’s die de verkeerde datum aangeven of niet meer functioneren, is Zambia immuun gebleken voor de bug. Ondanks dit alles komt de Taskforce met een aantal strikte aanbevelingen. Allereerst moet er een meer gedetailleerd onderzoek naar de problemen uitgevoerd worden en dienen alle aankopen van IT-producten gestaakt te worden, totdat dit onderzoek is afgerond. Bovendien is het nodig een speciale wet aan te nemen voor alle reglementen op het gebied van de informatietechnologie. Alsof dit niet genoeg is willen ze op 29 februari en in oktober (de eerste keer dat een 8-cijferige datumcode gebruikt wordt) opnieuw operationeel zijn. Dankzij de extra vergoedingen en hoge status verliezen de experts van de Taskforce de realiteit volledig uit het oog.
Op de Universiteit van Zambia hebben we ondanks uitgebreide plannen slechts zeer beperkte maatregelen genomen. Gebrek aan financiën en aan mankracht ofwel geen prioriteit zijn hiervan de oorzaak. Alleen de PC’s van het Computer Centrum zijn getest en hebben softwarecorrecties geïnstalleerd kregen voor MS Office. Alle centrale applicaties zijn geüpgrade naar hardware die tegen de 2000-bug beveiligd was (Unix- en Informix-versie). Tijdens testen bleek dat er in alle programmatuur slechts één bug zat, die deed een rapport verloren gaan. Het telefoonsysteem is door de leverancier nagekeken, maar verloor daarbij een aantal niet gestandaardiseerde instellingen. De hard- en software in het netwerk zijn onaangepast en niet getest de nieuwe eeuw ingegaan, en zonder problemen. Ook onze ontwikkelmachines, die niet Y2K-bestendig zijn, werken zonder problemen. Op de eerste werkdag kreeg de helpdesk veel vragen over het veranderen van de datum in een PC, maar daar is het bij gebleven.
Het grootste wonder is wel ons twintig jaar oude mainframe van IBM. Na een week try and error heeft Mary haar troetelmachine toch nog aan de praat gekregen. Niet geschikt voor andere gebruikers van de oude applicaties, maar voldoende om een aantal files te benaderen om ze alsnog naar onze nieuwe machine over te zetten. Helaas is mijn wens om voor het begin van het millennium niet meer aan dit wrak van een machine te hoeven denken niet in vervulling gegaan.