Softwarebouwer Baan is aan het begin van het nieuwe millennium aan het eind van zijn latijn. Insiders vrezen voor de zelfstandigheid van het bedrijf. Op papier is Baan failliet. Na het vijfde kwartaalverlies op rij heeft het bedrijf geen liquide middelen meer. Het moet opnieuw op zoek naar kapitaal. Lukt dat niet, dan ligt een fusie of overname voor de hand.
Tot vorige week hoopten Baan-medewerkers en trouwe beleggers nog op een kleine winst over het vierde kwartaal van 1999. Wederom verspeelde Baan in één klap het vertrouwen, dat het bedrijf moeizaam terug aan het winnen was. In het derde kwartaal beloofde bestuursvoorzitter Mary Coleman nog zes grote contracten in de pijplijn te hebben. Dinsdagochtend kondigde Baan echter niet alleen een groot verlies aan (200 miljoen dollar reorganisatiekosten en afschrijvingen van software), ook maakte het bedrijf bekend dat Coleman per direct opstapt. Dat nieuws sloeg in als een bom.
Forse afschrijvingen
Baan zegt zich volledig te gaan richten op het leveren van oplossingen voor elektronische handel. Oude versies van bepaalde softwaretoepassingen, die bij een beperkt aantal klanten in gebruik zijn, worden uit het assortiment gehaald, wat tot forse afschrijvingen leidt. Cor van Dijk van de Centrale ondernemingsraad wijst erop dat de afschrijvingen op software niet tot gevolg heeft dat er functionaliteit verloren gaat. ‘Die komt weer terug in nieuwe versies.’ Verder worden veertien kantoren gesloten en 180 tot 190 arbeidsplaatsen geschrapt. Volgens CNV-bestuurder Wim Burggraaf leidt dat niet tot gedwongen ontslagen.
Volgens Van Dijk zijn de slechte resultaten vooral te wijten aan de barre prestaties op de Amerikaanse markt. ‘Europa en Azië doen het niet eens zo slecht. Amerikanen zijn echter wat modegevoeliger. Daarom profileert Baan zich nu ook nadrukkelijker als partner voor e-handel.’
Bruggraaf van het CNV vreest voor de populariteit van Baan als werkgever. In het verlengde van de markttrend constateert de OR-voorzitter dat de binding tussen werknemers en Baan in Nederland nog wel aanwezig is, maar geeft toe dat die in Amerika een ‘stuk minder’ is. Mensen werken daar erg graag voor een succesvol bedrijf, een categorie waartoe Baan niet meer behoort. ‘Dit nieuws zal geen positieve invloed hebben op het personeelsverloop, vooral in de Verenigde Staten. Daar moeten we rekening mee houden’, aldus Van Dijk.
Somberheid
De sfeer rond Baan kan momenteel het best getypeerd worden als somber. kenners schetsen een weinig hoopvol scenario. Sommigen fluisteren dat het bedrijf nog altijd softwarelicenties in zijn distributiekanaal had zitten, een ernstig financieel vergrijp in de software-industrie waarvoor Baan eerder al door beleggers werd afgestraft. De in maart 1999 aangetreden financieel directeur Jim Mooney zou nu definitief afgerekend hebben met deze praktijken.
Aan de financiële malaise die nu al vijf kwartalen duurt, lijkt geen eind te komen. In 1998 en 1999 verstrekte de Amerikaanse investeringsmaatschappij Fletcher International al voor 425 miljoen dollar aan kredieten, in ruil voor een toekomstig belang in het bedrijf. Vorig jaar gebruikte Baan al 210 miljoen dollar van dat krediet. De onderneming teert in één keer in op zijn liquide middelen en komt volgens insiders gevaarlijk dicht in de buurt van een faillissement. ‘Als bestaande financiers het verder af laten weten, kan het snel gebeurd zijn met Baan.’ Een scenario dat de ondernemingsraad niet deelt.
Het bedrijf moet op zoek naar nieuwe kapitaalverschaffers. Maar het is twijfelachtig of die staan te trappelen om geld in Baan te stoppen. Overnamegeruchten zijn niet nieuw, maar de namen IBM en Computer Associates worden ook nu weer in verband gebracht met een eventuele acquisitie. Volgens OR-voorzitter Van Dijk heeft de directie desgevraagd verklaard dat een overname op dit moment niet aan de orde is. Hij acht de kans derhalve niet zo groot, maar durft een acquisitie ook niet uit te sluiten.
krediet verspeeld
Over de redenen achter het aftreden van Mary Coleman tast vriend en vijand nog in het duister. Speculaties wijzen in de richting van haar optimistische uitlatingen in het derde kwartaal, toen Coleman nog zes grote orders van tien miljoen dollar beloofde. Nu die orders uitblijven zou zij haar krediet bij de Raad van Commissarissen en de financiële wereld hebben verspeeld. Pierre Everaert, voorzitter van de Raad van Commissarissen neemt tijdelijk het roer over. De ondernemingsraad is niet optimitisch over de termijn waarop een nieuwe topman zal aantreden. ‘Dat kan heel goed een half jaar duren’, aldus Van Dijk.
