Professor Edsger Dijkstra reageert verheugd op zijn uitverkiezing als Nederlandse IT-persoonlijkheid van dit millennium. ‘Te merken dat ik op mijn leeftijd en vijftien jaar na mijn emigratie in Nederland nog niet vergeten ben, was een vreugde’, laat hij weten vanuit de Amerikaanse stad Austin. Dijkstra werkt sinds 1984 aan de universiteit van Texas.
De 69-jarige Dijkstra vindt zijn uitverkiezing door de Computable-lezers best verdiend. ‘Mits we de kwalificatie ‘van dit millennium’ reduceren tot ‘van de laatste vijftig jaar’, zodat mensen als L.E.J.Brouwer, C.Huygens, S.Stevin en R.Descartes zijn uitgesloten’, tekent hij aan.
De winnaar geniet in de branche de reputatie ‘vader van gestructureerd programmeren’, zoals vele kiezers ook hebben aangegeven. Deze karakterisering acht hij terecht. ‘Ik heb hier vrede mee. Van mijn ‘Notes on Structured Programming’ heb ik in 1969 maar een twintigtal exemplaren de wereld rondgestuurd. Een paar jaar later ontdekte ik tot mijn verrassing dat duizenden en nog een duizenden mensen een kopie hadden en die koesterden. Op mijn reizen werd het een standaardervaring dat mensen mij voor die tekst kwamen bedanken. ‘Because it had changed their lives’, zeiden zij dan. Het was bij mijn weten de eerste tekst waarin programmeren als serieuze intellectuele uitdaging werd behandeld.’
Goto-statement
Enkele deelnemers aan de verkiezingen motiveerden hun keuze voor Dijkstra door te wijzen op diens legendarische woorden: ‘Goto-statement considered harmful’. Deze uitspraak zou wijzen op het feit dat een grote hoeveelheid ‘goto-commando’s’ de broncode van een programma moeilijk te doorgronden maakt. Dit verhaal is kennelijk een eigen leven gaan leiden. Dijkstra doet nu de werkelijke versie uit de doeken.
‘Ik aarzel niet om ‘The goto-statement considered harmful’ als onsterfelijk te karakteriseren, want die titel is niet van mij. Mijn uitleg had een minder agressieve titel. Toen ik mijn stuk naar de ‘Communications of the ACM’ had gestuurd, wilde de redacteur in kwestie – dit was Niklaus Wirth – het onmiddellijk plaatsen. Dit kon hij doen mits hij het veranderde in een ‘Letter to the Editor’, wat hij dan ook deed. In het voorbijgaan voorzag hij mijn ‘brief’ van een pakkende titel. Onsterfelijker beschouw ik mijn eigen uitspraak op de Navo-conferentie ‘On software engineering techniques’ in 1969 te Rome. Deze luidde: ‘Program testing can be used to show the presence of bugs, but never to show their absence.’
Positieve invloed
Al met al meent Dijkstra dat hij inderdaad invloed heeft uitgeoefend op de praktijk van software-ontwikkeling. ‘En dat die invloed positief is geweest. Ik mag dus niet mopperen, maar doe dat soms wel.’ Het nieuws over zijn overwinning – ‘ik spreek zelf liever over uitverkiezing, want ik heb van mijn ouders geleerd niet met anderen te wedijveren’ – kwam niet onverwacht. Relaties hadden hem al knipsels uit Computable gestuurd, waardoor hij al wist dat er iets in de lucht hing.
Op wie zou de nationale IT-persoonlijkheid van dit millennium eigenlijk zelf stemmen? ‘Ik zou, denk ik, blanco hebben gestemd. Onder andere vanwege het feit dat je bij zulke gelegenheden niet op jezelf hoort te stemmen’, zegt hij veelbetekenend. In het eerste nummer van het nieuwe jaar besteedt Computable meer aandacht aan het vroege werk van deze trotse winnaar.
Curriculum vitae
Edsger Dijkstra is geboren in 1930 te Rotterdam. In 1948 startte hij zijn studie Wiskunde en Theoretische Natuurkunde aan de Universiteit van Leiden. Hij studeerde in 1956 af. Tijdens zijn studietijd leerde hij programmeren in het Engelse Cambridge en in 1952 werd hij benoemd aan het Mathematisch Centrum als Neerlands eerste programmeur. In 1959 promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam in Informatica. Drie jaar later, in 1962, ging Dijkstra aan de slag aan de Universiteit van Eindhoven. Vervolgens maakte hij in 1973 een stap naar het bedrijfsleven. Hij ging als onderzoeker werken bij Burroughs, dat samen met Sperry Univac is opgegaan in het huidige Unisys. Sinds 1984 is Dijkstra in Austin werkzaam aan de Universiteit van Texas. Dijkstra is bekend vanwege zijn grafisch-theoretische algoritmes de implementatie van het besturingssysteem Algol 60 – dat is opgebouwd uit gesynchroniseerde sequentiële processen – de uitvinding van de ‘guarded commands‘ en programmeermethodieken in de breedste zin van het woord. Hij heeft vele prijzen en erelidmaatschappen in de wacht gesleept. Zo won Dijkstra in 1972 de ACM Turing Award en in 1974 de Harry Goode Memorial Award. Hij is lid van de Nederlandse Academie van Kunst en Wetenschappen, erelid van de Amarikaanse Academy of Arts and Sciences, eredoctor van de Queens University van Belfast en gedistingeerd lid van de British Computer Society.
