Nederland moet zich ontwikkelen van Distributieland tot Regieland. Voorwaarde daartoe is het innemen van een vooraanstaande positie bij de toepassing van informatie- en communicatietechnologie (ICT) in transport en logistiek. Dit is de kern van een advies van de Raad voor Verkeer en Waterstaat (RVW) aan minister T. Netelenbos.
In het logistieke proces moet meer nadruk worden gelegd op het aantrekken en verwerken van goederenstromen met een hoogwaardig karakter, stelt de Raad in het rapport ‘Ruimtelijke Vernieuwing Internationaal Goederenvervoer‘. De Nederlandse bedrijven kunnen aan deze goederen meer waarde toevoegen.
Daarbij is selectiviteit in het aantrekken van goederen volgens de Raad nodig, omdat Nederland de grenzen aan de (transport)groei nadert. De Raad acht een ontwikkeling naar een kenniseconomie dan ook essentieel. Dit is op lange termijn goed voor zowel de economie als het milieu en de leefomgeving.
Virtuele regisseur
Nederland Regieland zal zich in 2030 hebben geprofileerd als fysieke en virtuele regisseur voor Europa. "Goederen worden op een technologisch geavanceerde en duurzame manier geproduceerd, vanwege scherpe milieu- en veiligheidseisen. Mede dankzij de informatie- en communicatietechnologie groeit vooral de niet-materiële consumptie, zoals informatie en amusement", zo schetst de Raad na een blik in de glazen bol van de toekomst. Een voorbeeld van de toepassing van ICT is volgens haar de – al bestaande – virtuele veiling van bloemen, waarbij deze niet meer naar de veiling worden vervoerd, maar rechtstreeks van de producent naar de koper. Als de huidige ontwikkelingen in het internationale transport onveranderd doorgaan, wordt realisatie van de toekomstvisie echter nooit realiteit, aldus de RVW.
Behalve bij het beperken van de transportbehoefte, kan ICT ook een grote rol spelen in de doorberekening van kosten die de Raad voorstaat. "Naast kosten voor gebruik en aanleg van infrastructuur zullen ruimteschaarste en de kosten voor het gebruik van milieu in de transportprijs moeten worden doorberekend." Nederland kan het voortouw nemen door binnen vijf jaar een systeem voor doorberekening op te zetten, met als belangrijk hulpmiddel de informatie- en communicatietechnologie. "De overheid zou experimenten op dit terrein krachtig moeten initiëren en ondersteunen."
Logische stap
Nederland Regieland is volgens de Raad dan ook een logische stap die aansluit op de ontwikkeling van een kenniseconomie, een ontwikkeling die al is ingezet, ‘op basis van moderne ICT-infrastructuur en -voorzieningen’. Het gewenste resultaat van de regieland-strategie is dat er meer waarde kan worden toegevoegd aan goederenstromen die door Nederland gaan. "Tevens zal de export van transportdiensten toenemen." Export van die diensten houdt in dat vanuit Nederland goederenstromen in andere landen worden gestuurd. "Daarbij gaat het om activiteiten die geen vervoer in Nederland opleveren, maar wel inkomsten en werkgelegenheid."
Groeimarkten
De Raad pleit voor identificatie van ‘kennisgroeimarkten’, waar landen en regio’s strijden om een goede positie en waarop Nederland zich zou kunnen richten omdat in die markten verdergaande groei wordt voorspeld. Voorbeelden daarvan zijn activiteiten als internationale ketenregie, logistieke ICT-ontwikkeling, logistiek gerelateerde handelsactiviteiten en informatieverstrekking en -verwerking.
De logistieke ketenregie wint volgens de Raad wereldwijd terrein. Daarbij gaat het om het ontwikkelen, implementeren, besturen en evalueren van activiteiten bedoeld om de processen in de logistieke keten te integreren en te besturen. Ketenregie kan vanuit verschillende richtingen tot ontwikkeling komen. "Naast logistieke dienstverleners kunnen ook verladers (transportkopers, red.) consultants en softwarebureaus zich ontwikkelen tot ketenregisseur." In de Verenigde Staten ontstaan momenteel al dergelijke ‘non-assed based‘ bedrijven. Deze richten zich in toenemende mate ook op Europa.
