Hij heeft meer dan zestig patenten op zijn naam staan. Verder publiceerde hij drie boeken en 135 artikelen over een grote verscheidenheid van technische onderwerpen en ontving hij talloze onderscheidingen voor zijn onderzoekswerk. Sinds vier jaar geeft hij leiding aan 1500 onderzoekers van Lucents Bell Labs. Toch is Arun Netravali de bescheidenheid zelve.
Wie hem ziet, onopvallend weggedoken in een hoekje van het restaurant van Novotel, denkt niet meteen dat daar een topmanager zit met een enorme staat van dienst als onderzoeker. De tanige Netravali (53) heeft meer weg van een bescheiden ambtenaar die van zijn baas een dagje naar het kabelcongres in de Amsterdamse RAI mag. Inderdaad was hij een dagje naar het kabelcongres, maar niet als bezoeker; hij was de belangrijkste spreker.
Mitsen en maren
De bescheidenheid valt echter van hem af als hij over de belangrijkste ontwikkelingen in telecommunicatie gaat uitweiden. Met grote overtuiging gaat hij in op allerlei trends. Daarbij toont hij de kenmerken van een wetenschapper. Hij heeft over talloze zaken een gefundeerde mening, maar vult die vrijwel altijd aan met de nodige mitsen en maren. Zo is Netravali ervan overtuigd dat DSL (Digital Subscriber Loop) – het verzenden van data over bestaande koperverbindingen – een grote toekomst wacht. Maar het gebruik van kabelmodems wordt daarmee niet zomaar weggevaagd. "Ik heb zelf pas in mijn huis DSL aangelegd en ben zeer tevreden over de snelheid van de verbinding. Maar de technische verschillen tussen een kabelmodem en de diverse varianten op DSL ( zoals Adsl) zijn dermate groot dat je niet kunt voorspellen welke techniek het zal winnen. In de Verenigde Staten domineert het kabelmodem in toenemende mate de consumentenmarkt voor mensen die thuis op hun PC werken en dan bellen naar AOL (America Online). Het gebruikmaken van de bestaande koperverbinding heeft veel voordelen, maar is afhankelijk van veel zaken, zoals de lengte van de verbinding en de kwaliteit van de kabel. Daarin bestaan grote verschillen in de VS; in een dichtbekabeld land als Nederland met zijn korte afstanden ligt dat weer anders."
Hard werken
Netravali werd geboren in het Indiase Bombay, waar hij opgroeide in een arm gezin. Door keihard te werken slaagden zijn ouders erin op te klimmen tot de middenklasse. "Op school was het aanpoten geblazen", zo blikt hij terug. "De discipline was erg streng en helemaal op Engelse leest geschoeid. De enige ontspanning was het spelen van cricket en tennis." Die laatste sport beoefent hij nog steeds. Drie ochtenden per week speelt hij een uurtje indoor tennis.
Na zijn opleiding in India aan het Indian Institute of Technology vertrekt hij naar Amerika om verder te studeren. Dat hij ambitieus is, steekt niet onder stoelen of banken: "Ik vertrok naar Amerika vanwege de betere studiemogelijkheden en kansen om mezelf te ontplooien."
Hard werken doet hij nog steeds. Elke dag staat Netravali om kwart voor zes op. "Dan ga ik meteen achter de computer zitten om de eenvoudige e-mail af te handelen. Daarna ga ik tegen half acht naar mijn werk en ’s avonds tegen zeven uur stop ik ermee." In het weekend werkt hij aan zijn eigen onderzoeksprojecten. "Ik kan het niet laten om zelf onderzoek te doen. In het weekend heb ik tijd om over problemen na te denken." Sinds hij het onderzoekscentrum leidt, bezoekt hij veel grote klanten in alle delen van de wereld. Bovendien reist hij regelmatig naar een van de 32 Bell Labs-vestigingen om met onderzoekers van gedachten te wisselen. Hij beantwoordt, kortom in alle opzichten aan de karaktertrekken van een workaholic. Toch stelt een medewerker dat Netravali een echte family man is. Hij slaagt er ondanks zijn drukke bestaan in redelijk veel tijd aan zijn gezin met twee kinderen te besteden.
Wereld veranderen
De loopbaan van Netravali is duizelingwekkend. Zo werkte hij onder andere bij de Nasa waar hij betrokken was bij het space-shuttle project. In de jaren tachtig is hij professor bij het MIT (Massachusetts Institute of Technology) en doceert hij op verschillende universiteiten. Ook is hij redactielid van de IEEE (Institute of Electrical and Electronic Engineers) en bij diverse wetenschappelijke bladen.
In 1972 trad hij in dienst bij Bell Laboratories, waar hij in 1995 werd benoemd tot hoofd van de onderzoeksafdeling. Daar geeft hij nu leiding aan 1500 onderzoekers. Over zijn opvatting van het leiderschap doet hij luchthartig. "Het zijn allemaal gedreven onderzoekers die ‘impact’ op de wereld willen maken. Ik ben dan ook geen conventionele manager. Een groot deel van mijn dagtaak gaat op aan het proberen te begrijpen waar ze mee bezig zijn. Ik probeer hen te helpen in te zien wat de echte problemen zijn door ze in contact te brengen met andere disciplines en de klanten."
Patenten
Op de vraag op welke van zijn zestig patenten hij het trotst is, blijft hij even stil. Dan antwoordt hij met het understatement: "Eigenlijk gaat het maar om kleine dingen. Veel van die patenten zijn min of meer opgegaan in standaarden, zoals de video-compressiestandaard Mpeg en in diverse standaarden van de IEEE."
Kijkend naar de toekomst, verwacht Netravali de komende jaren diverse doorbraken op het gebied van draadloze netwerken. Ook hier komt hij meteen met een duidelijke nuancering. "Wij bouwen bij Lucent nu chips voor de draadloze techniek van Blue Tooth. Die is erg geschikt voor goedkope kleine apparaten die toekunnen met een geringe bandbreedte, zoals piepers en elektronische agenda’s (pda’s). Voor professionele toepassingen is de bandbreedte van Blue Tooth niet toereikend. Dan is de Wave Lan-techniek de oplossing. Daarmee kun je bijvoorbeeld grote documenten en presentaties draadloos verzenden naar het netwerk."
Optisch
De 1500 onderzoekers van Bell Labs werken aan honderden onderwerpen. Het is niet te voorspellen welke onderzoekingen tot producten leiden. Netravali voorspelt wel dat de komende jaren veel producten op de markt zullen komen op het gebied van draadloze communicatie en met optische technieken. Zo introduceert Lucent binnen een half jaar netwerkschakelaars (switches) die volledig optisch werken. Daardoor zijn ze aanzienlijk sneller dan de huidige switches. Onderzoekers van Lucent zijn erin geslaagd duizenden microscopisch kleine spiegeltjes in een klein oppervlak te plaatsen. De techniek die ze hiervoor ontwikkelden zullen wij nog meer van horen. Het heet MEM, een afkorting van Micro Electronic Mirrors.
