Veel IT-bedrijven introduceren telewerken als secundaire arbeidsvoorwaarde. Dit constateert Kitty de Bruin, directeur van het Telewerkforum. Toch kan de branche nog veel meer voordelen halen uit het werken op afstand. "De sector zou mensen die thuis willen werken, moeten opleiden voor een beroep in de automatisering. Zo wordt de arbeidsmarkt groter."
De belangstelling voor telewerken neemt toe. Vorige week vestigden de vakbonden de aandacht op deze arbeidsvorm, als mogelijke oplossing voor de filevorming. Kitty de Bruin is al jaren een belangrijk pleitbezorgster van telewerken. Ze is niet alleen directeur van het Nederlands Telewerkforum, maar voert ook voor de Europese Commissie een project uit ter bevordering van telewerken in andere landen. Zelf bouwde ze in 1984 al een kantoor bij haar woonboot en is sindsdien niet meer dan anderhalve dag per week op kantoor te vinden. Ze werkt liever thuis.
IT voorop
Veel bedrijven testen momenteel de mogelijkheden van telewerken. De IT-branche loopt hierin voorop. Met name verkopers en consultants, die veel onderweg zijn, werken vaak op een andere plek dan de kantoortuin. Het is logisch dat de automatiseringsbedrijven zelf als eersten de technologie gebruiken die nodig is voor telewerken. Ook de krapte op de arbeidsmarkt motiveert IT-ondernemingen deze nieuwe vorm van arbeid te introduceren. Steeds vaker komt telewerken dan ook voor in het arbeidsvoorwaardenpakket van IT-bedrijven. Op deze manier trekken de ondernemingen een nieuwe groep mensen aan, die enkele dagen per week thuis wil werken.
De Bruin vindt dat organisaties, die moeite hebben geschikt personeel aan te trekken, nog meer gebruik moeten maken van de voordelen die telewerken kan bieden. Zij meent dat IT-bedrijven mensen die alleen thuis kunnen werken – omdat ze bijvoorbeeld op de kinderen passen – moeten omscholen tot automatiseerder. "Nu besteden deze ondernemingen veel werk uit naar India. Een heleboel werkzaamheden, zoals het onderhoud van een web-pagina, kunnen toch ook door mensen van huis uit worden verricht?"
Obstakels
De Bruin is uiteraard gelukkig met de toenemende aandacht voor telewerken. Toch ziet ze nog veel obstakels die de goedwillendheid van de bedrijven kunnen frustreren. De Arbo-wetten kloppen volgens haar niet en er is te weinig belastingvoordeel te halen met telewerken.
"De regering doet weinig om telewerken te stimuleren. Er is maar een klein budget voor vrijgemaakt." Het Telewerkforum is immers geen machtig lobby-apparaat. De voorzitter is dan ook jaloers op de aandacht die rekeningrijden krijgt. "Hier zit een grotere lobby achter. Ik ben niet tegen rekeningrijden, maar als de overheid telewerken stimuleert, dan is rekeningrijden misschien niet meer nodig. Met telewerken voorkomen we immers files."
Beveiliging
Bedrijven komen nog wel eens terug op hun telewerkplannen. Ze klagen veelal over de slechte beveiliging van hun netwerken. "De technologie om de netwerken goed te beveiligen bestaat wel. De ondernemingen moeten er nog mee om leren gaan. Het gaat om de juiste toepassing van de technologie."
Ook het management deinst er regelmatig voor terug om werknemers thuis te laten werken. Dit verleidde de Amerikaanse telewerkexpert Gil Gordon tot de uitspraak in Computable dat managers de doorbraak van dit fenomeen hinderen. De Bruin is het met de Amerikaan eens. "Het veranderingsproces dat aan telewerken vastzit is het grootst voor de managers. Met name de directeuren ouder dan veertig jaar hebben hier wel eens problemen mee. Zij menen dat grote kantoren een hoger aanzien voor het bedrijf veroorzaakt." Telewerken, waarbij kantoren afslanken doordat mensen thuis werken, past niet in dit beeld.
De opmerking van voormalig Getronics-topman Ton Risseeuw dat de productiviteit van telewerkers minder is, verwijst De Bruin naar het Rijk der fabelen. "Uit onderzoek blijkt dat die juist hoger is. De randvoorwaarden moeten natuurlijk wel goed zijn."
Doorbraak
Ondanks de geopperde bezwaren, voorspelt De Bruin de definitieve doorbraak van telewerken in Nederland. "We moeten meer bewustzijn creëren onder het management. Het ultieme doel is natuurlijk een wettelijk recht op telewerken. Nee, ik ziet dat niet als een utopie. Telewerken komt nu ook in de programma’s van de politieke partijen voor. De vakbonden moeten dit onderwerp meenemen in de cao-onderhandelingen. Mensen brengen vaak 80 procent van hun tijd door achter een PC. Dat kan toch ook thuis. Als telewerken wettelijk geaccepteerd wordt, dan is ons Forum verder overbodig. Ik denk dat wij nog twee tot drie jaar blijven bestaan."
