Waarom zijn de meest succesvolle IT-bedrijven altijd Amerikaans? Het Verre Oosten biedt grote concurrentie en Europa is de bakermat van een aantal succesvolle pakketten, zoals de erp-applicaties SAP, Baan en Movex. Ook uit Israël komen er geavanceerde software- en hardware-producten. Toch stammen de meeste IT-producten uit de Verenigde Staten.
Je zou je kunnen afvragen of dit er iets toe doet. Ik denk van wel! Amerikanen zijn over het algemeen beter in marketing dan in programmeren, vooral in de PC-industrie. Amerikaanse producten winnen het vaak van andere producten die beter zijn. Dit komt doordat de Amerikanen getraind zijn in het verkopen van onderontwikkelde en matig geteste producten, terwijl Europeanen denken dat gebruikers een product pas kopen als het functioneel en betrouwbaar is. Gebruikers vallen nu eenmaal voor grote marketingcampagnes en zijn hierdoor verzadigd met Amerikaanse producten. Die zijn nog altijd onderontwikkeld, slecht ontworpen en te duur, al was het alleen maar omdat er geen concurrentie meer is. Dit is pijnlijk zichtbaar in de PC-industrie, waar de afgelopen vijf jaar nauwelijks vooruitgang geboekt is.
Al onze besturingssystemen zijn van Amerikaanse oorsprong: MVS, Unix, NT en OS/400. Hetzelfde geldt voor de databases. Dit betekent dat Amerikaanse bedrijven andere markten kunnen controleren; alle andere producten zijn immers afhankelijk van besturingssystemen en databases. Merk op dat Europese bedrijven wel met succes de nieuwste Amerikaanse technologieën hebben toegepast om succesvolle erp-systemen te bouwen.
We zijn nu getuige van de opkomst van een nieuwe generatie. Web, e-commerce, Java en XML bieden nieuwe kansen op het gebied van software en communicatie. De Amerikanen domineren nog steeds de software-sector, maar Europa heeft een gouden kans om het succes van de erp-leveranciers na te volgen en een nieuwe generatie kantoorapplicaties en andere op componenten gebaseerde producten te lanceren. Maar het gebeurt niet. Massale investeringen in Java concentreren zich niet op Europa, maar op Californië, en dat is waar de volgende generatie grootverdieners zal opgroeien.
Wat is de oorzaak van die Europese mislukking? Het zit hem niet in de technische competentie; ik heb met Amerikaanse software-huizen gewerkt en die zijn erg gespitst op het inhuren van buitenlanders om de tekortkomingen van het Amerikaanse onderwijssysteem te compenseren. Dat was een behoorlijke ‘eye-opener’ voor mij. Als je in de Verenigde Staten een product verkoopt, doe dan net of het twee keer zo goed is als het in werkelijkheid is. De klant is immers gewend slechts de helft te krijgen van wat hem beloofd is. Europese bedrijven die in Amerika Europese standaarden hanteren, zijn gedoemd te falen.
Als we in staat zijn goede producten te ontwikkelen en ook nog leren hoe we die in de markt moeten zetten, dan zal de situatie wel verbeteren, zou je denken. Toch gebeurt dat niet. Het probleem is de financiering. Europese verstrekkers van durfkapitaal zijn niet aangesloten op de IT-wereld. In onderhandelingen met dit soort financiers vallen vaak woorden als ‘incompetent’, ‘achterlijk’, ‘dinosaurussen’ en ‘andere wereld’. En dit zijn nog beleefde termen. Tijd betekent niets voor deze investeerders. Ze doen rustig negen maanden over een investeringsbeslissing, waar in de Verenigde Staten vier maanden normaal is. En als ze eenmaal een besluit hebben genomen, is de innovator failliet en gedemotiveerd, terwijl de Amerikaanse concurrenten groeien en bloeien.
Helaas zijn investeerders essentieel voor deze sector. Sommige producten kunnen intern gefinancierd worden; het succes van Scandinavische telecommunicatiebedrijven is hiervan een voorbeeld. Gezien hun krachtige positie in de telecommunicatiewereld is het geen wonder dat Scandinavische bedrijven ook op het gebied van e-commerce ver vooruitlopen op hun collega’s in Europa en de rest van de wereld. Ik wens ze alle geluk!
Investeerders reageren meestal op kritiek met de opmerking: ‘we zijn toch succesvol?’ Dit is een relatief begrip. Ze vergeten even dat ze in een win-win-positie zitten. Innovators hebben het kapitaal hard nodig; ze kunnen niet gaan shoppen en de ene investeerder voor de andere inruilen. Wat investeerders over het hoofd zien, is dat hun bescheiden succes met iets meer efficiency zou kunnen omslaan in een enorm succes. De beste grap die ik heb gehoord, is dat een van de grootste Engelse investeringsmaatschappijen zijn succes in de Verenigde Staten gaat beproeven. Wel, ze worden met huid en haar verslonden. Het zou veel interessanter zijn om Amerikaanse investeerders warm te maken voor Europa, maar die zijn op hun manier ook kortzichtig: ze durven niet te investeren buiten Californië.
De strijd is nog niet verloren. Er zijn enkele Europese producten op de markt. Deze moeten we zoveel mogelijk voorrang geven boven geïmporteerde producten.
