Is Paul Allen briljant of is hij alleen maar rijk? Vormt het feit dat hij anno 1999 op een slordige 22 miljard dollar zit het bewijs dat hij een begaafd investeerder is? Of had hij puur de mazzel ooit bij Bill Gates op school te zitten om in het kielzog van deze softwaremogul te kunnen belanden in het gezelschap van de allerrijksten der aarde?
Nog in 1994 karakteriseerde het computerblad Wired Allen als de man die per ongeluk zillionair ofwel veeljonair is geworden. In hetzelfde artikel wordt de mensenschuwe en ongehuwde Allen ook vergeleken met een blauwogige zeekoe, goedaardig maar op geen enkel terrein begaafd.
De meeste analisten zijn echter voorzichtiger. Wanneer Allens investeringstak Vulcan Ventures weer eens overname of een grote investering aankondigt – en dat gebeurt tegenwoordig vrijwel iedere maand – wordt Allen in de begeleidende commentaren steevast bestempeld als ‘visionair’. Allens visie is die van de wired world waarin iedere consument via een breedband pijp – lees: de kabel – multimedia krijgt op alle mogelijke intelligente apparaten. Allen ambieert daarin de positie van de dominante kracht in de bedrijfstak die zowel de pijpen als de inhoud ervan gaat controleren.
Uiteraard begint het voor Paul Allen allemaal in 1975 met Microsoft. Niet, zoals zoveel mensen denken, in Seattle of in Massachussets, maar in Albuquerque, New Mexico. In het Sundowner Motel, een bedenkelijk onderkomen dat ze delen met hoeren en drugdealers, schrijven Paul Allen en Bill Gates de eerste softwareprogramma’s in Basic voor de Mits Altair. Een zekere Ed Roberts ontwikkelde de eerste microcomputer aller tijden in Albuquerque. De Altair is een onhandelbaar ding; om één bit in te voeren in het geheugen, moet men met de hand negen schakelaars overhalen. Allen en Gates ruiken hier een kans. Wat deze microcomputer nodig heeft, is software: microsoft. De Altair wordt commercieel nooit een succes en Ed Roberts verlaat Mits om plattelandsarts te worden in Georgia. Voor Gates en Allen vormt de Altair het platform dat hun bedrijf lanceert als het grootste softwarebedrijf aller tijden.
De rest is geschiedenis. Allen verlaat Microsoft in 1983 wanneer hij te horen krijgt dat hij de ziekte van Hodgkins heeft en dat zijn kansen om die te overleven minimaal zijn. Hij behoudt wel zijn aandelen in Microsoft en wordt zonder veel inbreng van zijn kant multibiljardair wanneer Bill Gates samen met Steve Ballmer, een andere schoolmakker met een verwoestend zakeninstinct, achtereenvolgens MS-DOS en Windows verplichte kost maken voor een wereld die hongert naar software. Terwijl Allen op miraculeuze wijze herstelt van zijn ziekte, heeft hij alle kans om na te denken over wat hij met zijn leven en zijn geld wil doen.
Investeerder
Wie zoveel geld heeft als Allen, kan zoveel investeringsstrategieën volgen als hij maar wil. En dat is precies wat Allen doet. Allen investeert in zijn hobby’s; Allen investeert in het realiseren van zijn dromen; Allen investeert in kleine bedrijven met futuristische technologieën en hemelbestormende plannen; en Allen investeert ook in zijn grote visie.
Paul Allen is het meest in het nieuws door zijn ‘frivole’ investeringen die weinig te maken hebben met technologie maar alles met zijn hobby’s: sport, film en popmuziek. De voormalige kompaan van Gates is zowel eigenaar van het momenteel succesvolle basketbalteam de Portland Trail Blazers als het American Football-team de Seattle Seahawks. Sinds 1995 is Allen financieel betrokken bij Hollywood middels een investering van 500 miljoen dollar in Steven Spielbergs productiemaatschappij Dreamworks. De investering die Allen het meest na aan het hart ligt is een fenomenaal muziekcentrum in Seattle dat een eerbetoon is aan de gitaarvirtuoos Jimi Hendrix. Allen speelt zelf gitaar en is – net als – geboren en getogen in Seattle.
Veeljardairs van het formaat Allen vormen een aparte categorie als het aankomt op het ontdekken, koesteren en stimuleren – sommigen zeggen doodknuffelen – van kleine bedrijven met veelbelovende technologieën. Allen Vulcans Ventures heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in onbekende grootheden als Storyopolis, Transmeta, Virtual Vision, Siliscape, Skypix, Asymetrix, Lone Wolf en SureFind. Virtual Vision (televisiebeelden in brilmonturen) en satellietonderneming Skypix zijn ondanks de betrokkenheid van Allen geflopt. Transmeta, het bedrijf waar Linux-godfather Linus Thorvalds werkt, zal volgens de geruchten ooit op de markt komen met een microprocessor die alles wat Intel heeft bedacht in het stof doet bijten.
Geduld
De lijst van veelbelovende en soms vroegtijdig mislukte ondernemingen waarin Allen heeft geïnvesteerd leest als een soort Alice in Siliconland. Voor tientallen kleine high-tech bedrijven is Paul Allen de ‘aartsengel’ die met zakken geld, oneindig geduld en veel goede raad de operatie gaande houdt. De investeringen in deze bedrijven leveren Allen dezelfde kicks die hij ooit samen met Gates beleefde tussen de lege pizzadozen en de hard-rock in het Sundowner Motel in Albuquerque. Voorlopig lijkt het er nog niet op dat Allens kweekbed een nieuw bedrijf zal opleveren dat ook maar bij benadering aan Microsoft kan tippen. "Maar", zo zegt Allen, "het grote voordeel van het hebben van zoveel middelen als ik, is dat je een zeer geduldige investeerder kunt zijn." Het bekendste Allen-bedrijf is wel Starwave Corp, een bouwer van websites. In 1998 verkocht Allen zijn laatste aandeel in dit bedrijf aan Mickey Mouse, pardon Walt Disney Co.
Visionair
Maar waarom mogen we Allen nu bestempelen als visionair? Allens visie, ‘de wired world van Paul Allen’ gaat over een toekomst waarin ieder huishouden een groot aantal intelligente apparaten bezit die aangesloten zijn op een breedband kabelnetwerk. Vulcan Ventures investeert daarom op grote schaal in de kabelnetwerken, programma’s voor de kabel en de platforms die deze programma’s kunnen versturen. Binnen een periode van twaalf maanden heeft Allen twee kabelnetwerken (Marcus Cable en Charter Communications) gekocht, grootscheeps geïnvesteerd in twee bedrijven die beide ‘personalized’ televisie aanbieden (Replay Networks en TiVo) en het sterk groeiende Internetportaal Go2Net overgenomen.
Waar Allen in zijn visioen van droomt is niets meer en niets minder dan een breedband/kabel-versie van America Online. Allen bezat ooit bijna een kwart van de aandelen van dit zeer succesvolle imperium, maar een hem vijandiggezind management werkte hem daar de deur uit. Was Allen er in 1992 in geslaagd het toen kwakkelende AOL over te nemen, dan was hij nu ongetwijfeld de rijkste man ter wereld geweest.
Haalt Allen zijn gram door AOL via de kabel te passeren? "We staan te trappelen om Go2Net te gebruiken als platform om kabelabonnees te voorzien van Internet-inhoud", zegt Bill Savoy, president van Vulcan Ventures. Deze strategie maakt van een zeekoe echter nog geen visionair. Microsoft, Time-Warner, Disney, AT&T (via de combinatie @Home-Excite), America Online, Yahoo! en nog een dozijn andere bedrijven hebben immers precies dezelfde plannen. Met zijn investeringen in breedband netwerken en breedband platforms heeft Allen zichzelf wel verzekerd van een belangrijke rol in de ontwikkeling van de media in de komende tien jaar.
