Het grote Internetspel van 1998 was ongetwijfeld het een-tweetje tussen America Online en Sun Microsystems. Netscape vervulde daarin de rol van bal. Het plaatste AOL’s topman Steve Case – door ondergeschikten The Wall genoemd vanwege zijn buitenaardse onverstoorbaarheid – voor de verandering eens in een zeer positief daglicht.
Het lijkt er op dat de meest vervloekte en verguisde ondernemer van Amerika bezig is met de opbouw van een mediapowerhouse dat zijn weerga in de geschiedenis niet kent. America Online is de plek in cyberspace waar vijftien miljoen Amerikanen een gevoel van gemeenschap beleven onder het toeziend oog van online burgemeester Steve Case.
Miljoenen Amerikaanse Internetgebruikers – de schrijver dezes incluis – hebben vele malen machteloos met gebalde vuisten in de lucht gezwaaid wanneer AOL weer eens niet thuis gaf en een tekst op de monitor verscheen in de trant van: Door het ongewoon drukke verkeer naar AOL kunt u momenteel helaas niet inloggen. De volgende dag was er dan meestal e-mail van ‘onze CEO’ Steve Case die met veel excuses uitlegde waarom de servers van AOL waren bezweken en waarom AOL er allemaal niets aan kon doen. Binnensmonds vloekend bleef Amerika echter inloggen via deze aanbieder. Wat is het geheim van dit succes? De visie van Case? De nationalistische naam? Geluk? Niemand weet het precies.
Steve Case komt in 1959 ter wereld op Hawaii als de zoon van een advocaat en een onderwijzeres. Steve’s eerste levensjaren staan nogal in de schaduw van zijn broer Dan, die een jaar ouder is. Dan is uitbundig, extrovert en populair. Steve is verlegen en teruggetrokken. Toch vormen de beide tegenpolen een onafscheidelijk duo dat zich uitleeft in opwindende activiteiten als de padvinderij en het verzamelen van postzegels. De twee broers starten in hun tienerjaren bedrijfjes waarin ze dan wel limonade, dan wel kranten en tijdschriften verkopen. Na de universiteit gaat Dan het bankwezen in. Steve doet ‘iets’ in marketing, eerst bij wasmiddelenfabrikant Proctor & Gamble en daarna bij Pizza Hut waar hij nieuwe toppings mag verzinnen voor de pizza’s.
Videospelletjes
Steve’s leven neemt een beslissende wending wanneer hij in 1983 op de Consumer Electronic Show in Las Vegas een zeer uitzonderlijk mens ontmoet. Bill von Meister is hard-drinking, bon-vivant die er prat opgaat een petekind te zijn van de Duitse Kaiser Wilhelm II. Hij is bezeten van het opstarten van bedrijven die volstrekt nieuwe technologieën presenteren. Hij holt niet alleen van borrel naar borrel, maar ook van de ene mislukking naar de andere. Maar nu, zo bezweert hij de jonge Case, heeft hij het idee van de eeuw: een online dienst voor videospelletjes, genaamd CVC (Control Video Corporation). Of Steve misschien aan boord wil komen als marketing expert?
Steve Case heeft niets met techniek en computers. Tijdens zijn jaren op de universiteit haat hij de verplichte cursus programmeren. Eén ding interesseert hem echter wel, namelijk dat het mogelijk is dat computers, en de gebruikers ervan, onderling met elkaar kunnen communiceren. Hij beleeft eenzame tijden wanneer hij vrijgezel is en voor Pizza Hut van de ene pizzeria naar de andere zwerft. Er gaat echter een wereld voor hem open wanneer hij een computer aanschaft en inlogt bij The Source, één van de eerste online-diensten in de oertijd van de elektronische media. Case raakt geobsedeerd door het idee van de virtuele online-gemeenschappen. Wanneer Von Meister hem een baan aanbiedt bij CVC hapt hij meteen toe. Von Meister wil beginnen met het versturen van videospelletjes over telefoonlijnen en daarna de dienst uitbreiden met nieuws, sport en beursnoteringen.
Gegijzeld
Von Meisters GameLine draait in 1984 op een totale mislukking uit. Atari heeft de Amerikaanse jongeren verzadigd met videospelletjes. De verbolgen investeerders houden CVC op de been in de hoop er een nieuwe bestemming voor te vinden. Steve Case wordt min of meer bij gebrek aan beter benoemd tot CEO. Hij zet achtereenvolgens online-diensten op voor de gebruikers van Commodore-, Tandy- en Apple-computers. CVC verandert zijn naam eerst in Quantum en nog later in America Online. Case weet de samenwerking met het hooghartige Apple af te dwingen door een eigen bureau te bezetten in het hoofdkantoor van Apple in Cupertino. Zolang de onderhandelingen zich voortslepen staat op zijn bureau een bordje met de tekst: Steve wordt hier gegijzeld.
Beursgang
Wanneer alle samenwerkingsverbanden op scheidingen en rechtszaken uitdraaien besluit Case dat America Online een zelfstandige online-dienst gaat worden die de strijd aangaat met Prodigy en Compuserve. In maart 1992 gaat AOL naar de beurs en wordt Steve Case voor het eerst van zijn leven miljonair. Online-diensten zijn populaire beleggingsobjecten omdat iedereen voelt aan de vooravond te staan van een ontwikkeling met elektronische media. Maar wat? De wereld is rijp voor de explosie van het Internet, alleen weet nog niemand dat in 1992.
De jaren tussen 1992 en 1998 zijn tumultueus. AOL moet leven met enorme technologische blunders, overnamepogingen van Paul Allen, mede-oprichter van Microsoft, rechtszaken van teleurgestelde klanten en beschuldigingen van het verspreiden van pornografie. Bill Gates deelt Steve Case in 1993 in een persoonlijk onderhoud doodleuk mee dat hij AOL gedeeltelijk kan kopen, helemaal kan kopen of kan dooddrukken.
Ook in de huiselijke sfeer is er geen stabiliteit. In 1996 scheidt Case van zijn vrouw om te trouwen met Jean Villanueva, chief-communications van AOL. Veel AOL-leden zien de tronie van Steve Case voor het eerst als illustraties in de roddelpers.
Grootste kick
AOL grootste probleem is echter het succes. Amerikanen vinden de gratis opstart-CD’s van AOL in pakken Corn Flakes, in de brievenbus, op de stoeltjes van stadions, tussen twee diepgevroren hamburgers, in tijdschriften en naast de kassa’s in supermarkten. De leden stromen massaal toe. Voor veel nieuwe PC-bezitters is het online gaan de grootste kick die de aanschaf van een computer hen oplevert. Steve Case weet hier alles van. Ook hij was nooit bijster geïnteresseerd in computers, maar ontdekte de genoegens van het online gaan tijdens zijn eenzame jaren als bedenker van nieuwe pizza’s bij Pizza Hut. Steve Case begrijpt waarschijnlijk veel beter dan de techneuten in de online industrie wat zijn klanten beweegt om zich aan te sluiten bij AOL.
AOL wordt in de jaren negentig nog een aantal malen dood verklaard. De digerati halen hun neus op voor de primitieve technologie van AOL. Wanneer op 7 augustus 1996 het hele systeem van AOL voor negentien uur down gaat, heeft Case het gevoel dat het armageddon is begonnen. AOL-bashing wordt een nieuwe sport in de Verenigde Staten. Er verschijnen nieuwsgroepen met namen als alt.aol-sucks. Wie een willekeurig zoekmachine opdracht geeft de naam Steve Case te zoeken op het web, zal een lijst krijgen met honderden sites en artikelen waarin de ceo van AOL door het slijk wordt gehaald of belachelijk wordt gemaakt.
‘The man’
Veel analisten voorspellen AOL een snelle dood na de opkomst van het World Wide Web. PC-bezitters hoeven immers niet langer aan het handje van een online-dienst cyberspace te betreden. Niets blijkt echter minder waar. Ook AOL gaat over naar Internet en werpt zich op als Internet Service provider voor zijn leden. AOL wint de strijd met Compuserve en Prodigy door de niet aflatende toewijding van Steve Case aan het idee van de online-gemeenschap en een even grote toewijding aan het verbeteren van AOL’s interface. Anno 1999 heeft de minachting voor Steve Case moeten plaatsmaken voor de euforie van de beleggers over de aandelen AOL. De overname van Netscape wordt Case bejubeld als een strategische meesterzet. Steve Case is ’the man’. De winnaar heeft immers altijd gelijk.
