Nog dit jaar komt er een regeling tegen ‘sitekraken’ of ‘cyber squatting’; het oneigenlijk claimen van Internet-domeinnamen, louter voor doorverkoop. Francis Gurry, jurist bij de auteursrechtorganisatie van de VN, de World Intellectual Property Organisation (Wipo) heeft bekendgemaakt dat de organisatie in maart klaar is met voorstellen voor een regeling van naamgeving.
De nieuwe voorstellen voorzien ondermeer in een on-line systeem van bezwaar maken via de Internet Corporation for Assigned Names And Numbers (Icann) in de Verenigde Staten. Deze moet de nieuwe regels uitvoeren. Aanvragen voor namen zullen alleen in behandeling worden genomen als de indiener zich akkoord verklaart met dit systeem van bezwaren. De voorstellen betreffen ook de zogenaamde ‘open’ landennamen, zoals .nu, waar iedereen zich kan registreren, en ‘gesloten’ landennamen, zoals .nl, die alleen open staan voor inwoners van Nederland. Daarnaast wil het voorstel de soortnamen (‘generic names’) als .org en .net beter regelen.
Dit jaar
Voorzitter Boudewijn Nederkoorn van de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland, de officieuze Nederlandse namenbeheerder, acht het mogelijk dat er dit jaar een nieuwe regeling komt. Nederkoorn, in het dagelijks leven directeur van Surfnet, is adviseur van de Wipo en verwacht dat de Icann nog enkele maanden nodig heeft voor het verwerken van de voorstellen. Hij wijst erop dat onder het domein .nu op het moment al ruim 23.000 sites geregistreerd staan – vergeleken met .nl 56.000. Het toevoegsel .nu staat overigens voor een klein zelfstandig eiland in de Pacifische Oceaan, genaamd Niue, dat slechts zo’n 10.000 inwoners heeft.
Volgens de Wipo bestaan er op de wereld momenteel 4,8 miljoen Internet-adressen en komen er wekelijks 70.000 bij. In de VS en diverse andere landen, maar niet in Nederland, kan vrijwel elke naam die nog niet als Internet-adres vastgelegd is, door iedereen worden geregistreerd voor ongeveer 100 dollar. Dit gebeurt regelmatig door sitekrakers.
In Nederland komt sitekraken minder voor door strengere regels voor de naamregistratie via de Sidn (http://www.domain-registry.nl). De hoofdregel is dat alleen een in Nederland ingeschreven bedrijf een .nl domein kan verkrijgen. Ook hanteert de Sidn een lijst van zo’n dertig namen zoals unix.nl en email.nl die sowieso niet toegewezen worden, plus een lijst van afgewezen namen, zoals aandeel.nl, advocaat.nl, koffie.nl tot en met zwanger.nl. Dit beperkende systeem heeft net als het vrijere VS-systeem tot wrijving geleid. De Sidn eist bij de aanvraag ook een bewijs van het recht op een bedrijfsnaam. Toch zijn er problemen met de naamgeving. Zo liep een informatiecentrum over de Betuwelijn de naam www.betuwelijn.nl mis, terwijl ook betuwelijn.com al geregistreerd bleek. De site moest uitwijken naar het minder logische http://geen.betuwelijn.nu.
Merkenrecht
Een specifiek internationaal probleem blijft de variant of satire, zoals hatchoo.com of Mcdonald in plaats van hamburgerketen mcdonalds.com (formeel luidt de naam van het bedrijf overigens McDonald’s). Formeel hoeft een variant niet op bezwaar bij registratie als Internet-adres te stuiten. Daarbij kan het merkenrecht tot voorbeeld strekken, dat pas bij eventuele schade een reden voor een rechtszaak kan zijn. Momenteel kunnen sitekrakers soms via de normale rechter op grond van een inbreuk op het auteursrecht worden aangepakt, maar dat is tijdrovend, vaak kostbaar en niet altijd zeker.
1998: 1,9 miljoen domeinen
Domeinnaambeheerder Network Solution Inc. (NSI) zegt dat het vorig jaar ongeveer 1,91 miljoen nieuwe namen van Internet-domeinen heeft geregistreerd. In 1997 nam NSI 960.000 namen op in zijn Internet-databanken. Ongeveer 84 procent van de domeinnamen die het afgelopen jaar zijn geregistreerd bevinden zich in het .com-domein. Overigens worstelt het bedrijf momenteel met een achterstand in de verwerking van nieuwe aanvragen.
NSI is nog steeds de enige instantie waar mensen en organisaties de toplevel-domeinnamen .com, .net en .org kunnen registreren voor gebruik. Het bedrijf heeft wereldwijd ongeveer 150 wederverkopers die deze diensten in hun regio’s bieden. De door de Amerikaanse overheid aangewezen monopolist NSI ontvangt een percentage voor elke registratie door die ‘vertegenwoordigers’. Deze zomer wil de regering Clinton de eerder beloofde beëindiging van de alleenheerschappij van NSI doorvoeren.