Het Millennium Platform wil dat gebruikers en leveranciers schriftelijk vastleggen dat ze voor het jaar 2000 geen rechtszaken in het kader van het millenniumprobleem aanspannen. Dit zegt voorzitter Jan Timmer in een interview met Computable. Hij wil hiermee de bestaande consensus formaliseren.
De voormalig Philips-topman neemt hierbij het Engelse initiatief Pledge 2000 als voorbeeld. In Engeland hebben honderden ondernemingen vast laten leggen dat ze het probleem gezamenlijk willen oplossen en zo weinig mogelijk gebruikmaken van de gang naar de rechter. "De achterliggende gedachte is: laten we geen tijd verknoeien met het zoeken naar een schuldige en de handen ineenslaan om het probleem op te lossen", zegt Timmer. De voorzitter van het Platform vindt rechtszaken in dit stadium "niet bevorderlijk voor de samenwerking", want "ze zijn gericht tegen dezelfde instanties die het probleem moeten oplossen".
Erecode
Het Platform voert achter de schermen druk overleg over een Nederlandse versie van Pledge 2000. "Het is een soort erecode, met een geweldig voorbehoud. Bedrijven behouden het recht om alsnog naar de rechter te stappen", zegt voorzitter Theo Mulder van de Juridische werkgroep van het Platform. De toezeggingen van bedrijven zijn dan ook nauwelijks juridisch afdwingbaar. Volgens Mulder is het wel mogelijk via de rechter af te dwingen dat de partijen eerst naar een oplossing zoeken, voor ze een proces starten.
MKB Nederland
Het voorstel van het platform kan op steun rekenen van het midden- en kleinbedrijf (mkb), zegt Ton Ravesloot van MKB Nederland. De vereniging heeft wel een wijziging in de opzet aangebracht. Volgens Ravesloot stond in de eerste versie dat partijen geen ‘juridische stappen’ zouden nemen. MKB-Nederland wil dit veranderen in ‘gerechtelijke stappen’. "Anders kunnen afnemers ook geen brieven sturen waarin ze aangeven dat ze de leveranciers aansprakelijk stellen als het misgaat. Het mkb heeft al zo weinig middelen."
Ook Hans Londonck Sluijk, advocaat bij Houthoff Advocaten en Notarissen, vindt het verstandig als partijen eerst proberen tot een oplossing te komen, alvorens ze naar de rechter stappen. Volgens hem komt voor het jaar 2000 alleen nog maar het herstelvraagstuk, wie betaalt de aanpassing van de software, aan de orde. "Hiermee is nog niets gezegd over de vraag wie de schade betaalt. Dat komt pas na de eeuwwisseling aan de orde."
Mkb Nederland pleit voor wetgeving waarin de overheid de aansprakelijkheid van leveranciers uitsluit als achteraf blijkt dat de informatie die ze geven over de millenniumbestendigheid van hun producten niet helemaal juist is. "Nu komen leveranciers moeizaam met informatie naar buiten, want achteraf kan altijd blijken dat ze bepaalde zaken over het hoofd hebben gezien. En het mkb heeft de informatie toch nodig."
Millenniumspecialisten
Over het lot van de duizenden geworven millenniumspecialisten die nog geen werk hebben, kan Timmer weinig zeggen. Hij denkt dat er een sterke opleving van de vraag naar deze mensen zal ontstaan als het mkb echt iets aan het millenniumprobleem gaat doen. Ravesloot vindt dat het Platform meer moet doen om de specialisten aan het werk te helpen. "Ons idee is om een pool van IT’ers op te richten waaruit mkb-ers hun mensen kunnen kiezen. Wij selecteren deze specialisten vooraf. Want een mkb-er gaat niet naar het Arbeidsbureau om een millenniumoplosser af te halen. De meeste leden weten helemaal niet welke kwaliteiten een geschikte kandidaat moet hebben."
Cijfers CBS
Het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) publiceerde deze week cijfers waaruit blijkt dat ongeveer 2500 Nederlandse bedrijven met vijf of meer werknemers verwachten dat hun vitale software eind 1999 niet millenniumbestendig zal zijn. Bij nog eens vierduizend bedrijven bestaat hierover nog grote onzekerheid. Horeca-ondernemingen verwachten de grootste problemen. Van de bedrijven met vijfhonderd of meer werknemers is 85 procent momenteel nog niet klaar met de aanpassingen. Slechts 3 procent denkt de deadline niet te halen. Van de bedrijven met minder dan twintig medewerkers vermoedt 20 procent niet op tijd klaar te zijn. Ravesloot noemt dit resultaat "best wel kwalijk", maar gaat ervan uit dat meer mkb-ers hun zaakjes op tijd in orde hebben.
Oeso
Timmer heeft zich zeer gestoord aan uitlatingen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso). Deze economische denktank gelooft niet dat het millenniumprobleem de wereldeconomie zal ontwrichten, omdat veel mensen het probleem al zouden onderkennen en de voorbereidingen in volle gang zijn. Timmer vindt echter dat de Oeso hiermee de indruk wekt dat alles onder controle is. "Ik zou daar niet voor in willen staan. Niemand weet natuurlijk zeker hoe de zaken gaan lopen en hoeveel schade er in een land zal ontstaan."
Paul Atkinson, econoom bij de Oeso, kan niet goed uit de voeten met de kritiek van de ex-topman van Philips ("Timmer…who?"). "Wat moeten wij dan doen: zwijgen? Of een rapport uitbrengen waarbij we stellen dat er chaos zal ontstaan? Hoewel ook wij beseffen dat er veel onzekerheden bestaan, is er in onze visie geen basis voor een doemscenario. Wereldrecessies ontstaan door schulden en andere monetaire ontwikkelingen die een negatieve invloed hebben op de vraag. Het millenniumprobleem is een verstoring van de aanvoer van producten en diensten. Dat heeft nog nooit een wereldrecessie veroorzaakt."
Economische hausse
Sterker nog, Atkinson gelooft dat het millenniumprobleem eerder de kans op een economische hausse vergroot door de productiviteitsverhogende investeringen in arbeid en kapitaal die nodig zijn om het probleem te bestrijden.
Hij benadrukt dat de opmerkingen van zijn organisatie op macro-economische schaal moeten worden bekeken. "De zaken die verkeerd kunnen gaan, hebben eenvoudigweg geen invloed op de wereldeconomie", concludeert Atkinson droogjes. "Ik gebruik graag het voorbeeld van de liften. Als alle liften stuk zouden gaan, is dat vervelend, maar dan kunnen we nog altijd de trap nemen. Ik bedoel: mensen kunnen zich goed aanpassen aan chaotische situaties. Neem bijvoorbeeld de vreselijke sneeuwstorm in Quebec van een paar maanden terug: heel ernstig, maar het heeft geen invloed op de macro-economie."
Ook ING Barings kan zich niet vinden in de conclusies van de Oeso. De bank publiceerde in mei Het onderzoek van de eeuw(wisseling), waarin ze voorspelt dat de groei van de Nederlandse economie door het millenniumprobleem rond de eeuwwisseling 50 procent lager uitkomt dan normaliter. "Als onze economie er een tik van kan krijgen, dan geldt dat ook voor de wereldeconomie", zegt ING-analist en mede-onderzoeker Steven Vrolijk.
