Het is wat met de bovenbazen in de software-industrie. Vroeg of laat slaat het zo’n mogol in zijn bol. Hij gaat op een zeepkist staan en verkondigt voor eenieder die dat wil horen dat zijn bedrijf de oorlog verklaart aan Microsoft. Die oorlog zal worden gewonnen – zo verzekert de spreker zijn gehoor – door een strategische alliantie met Netscape, met een veelbelovende nieuwe (Internet)-technologie en met een pas opgekocht bedrijf.
Verdoofd door het gejuich van de Microsoft-haters heeft de softwarebaas het gevoel dat de eerste slag al gewonnen is. Michael Cowpland, de flamboyante ceo van het Canadese softwarebedrijf Corel, past ook in dit rijtje. Wanneer zijn bedrijf in 1996 WordPerfect overneemt van Novell voor het schamele bedrag van 158 miljoen dollar gaat ook hij door de rooie. "De tijd is rijp voor een alternatief voor Windows", roept Cowpland. Nu, twee jaar na deze legendarische woorden, is de marktwaarde van Corel ongeveer net zo groot als de prijs die het betaald heeft voor WordPerfect.
Gelukkig is Michael Cowpland een rasoptimist. Anders zou hij nu geen leven hebben. Eind juni 1998 maakt Corel bekend het ontwikkelingcentrum in Orem, Utah – een onderdeel van de Wordperfect-overname – te sluiten. Slechts tien van de 530 werknemers in Utah krijgen een nieuwe baan aangeboden bij het hoofdkantoor van Corel in Ottawa. De rest – gepokt en gemazeld in WordPerfect-ontwikkeling – mag omzien naar een nieuw werkgever. Nog meer slecht nieuws voor een bedrijf dat in 1997 een verlies boekte van 231,7 miljoen en 1998 moest openen met nieuwe verliezen. Terwijl het aandeel Corel op de beurs zoekt naar een nieuw dieptepunt, roepen aandeelhouders om het vertrek van Cowpland. Boze tongen fluisteren het woord ‘voorkennis’. De Wall Street Journal schrijft namelijk op 6 oktober 1997 dat Cowpland een paar weken voor het bekendmaken van nieuwe verliezen 14,5 miljoen dollar aan aandelen Corel van de hand heeft gedaan.
Voor de wind
Achteraf zeggen deskundigen dat Cowpland fout op fout heeft gestapeld. Maar dat is makkelijk praten. In 1995 domineert Corel Draw de markt van grafische software voor Windows met een marktaandeel van 55 procent. In datzelfde jaar bereikt Cowpland – hij is dan 52 jaar – de kwartfinales van het veteranen-toernooi op Wimbledon. Het gaat de ceo van Corel zowel zakelijk, financieel als sportief zeer voor de wind. Maar Cowpland kan niet al zijn dadendrang kwijt in het spelen van tennis, squash en het beoefenen van oosterse vechtsporten. Cowpland wil met zijn bedrijf uit het getto van de grafische programma’s breken. Hij wil leverancier worden van kantoorpakketten, videoconferencing, cad-software en CD-roms. Dit verklaart de overname van WordPerfect en de grootscheepse investeringen in een toekomst met Java.
Garage
Cowpland is geen Canadees maar een Brit. Hij is in 1943 geboren in Sussex. Na het volgen van een ingenieursopleiding aan het Imperial College in London emigreert hij in 1964 naar Canada waar hij verder studeert aan de Carleton University. In 1973 begint hij in de garage achter zijn huis samen met zijn vriend Terry Matthews zijn eerste bedrijf: Mitel. Volgens de officiële lezing staat Mitel voor Michael and Terry Electronics. Een andere versie van het verhaal zegt dat Mitel is ontstaan uit Michael and Terry Lawnmowers omdat de beide vrienden aanvankelijk van plan waren draadloos bestuurbare grasmaaiers te gaan verkopen.
Het eerste succes behaalt Mitel met een tone-to-pulse converter die Cowpland heeft gebouwd. Het gaat om een apparaatje waarmee bedrijven die ouderwetse draaischijf telefoons hebben toch gebruik kunnen maken van toetstelefoontechnologie.
Duur
In een periode van tien jaar ontwikkelt Mitel een productlijn die bijna alles omvat wat zoal op het verlanglijstje van een telefoonmaatschappij kan staan. Het bedrijf van Cowpland en Matthews heeft in 1984 een omzet van 350 miljoen dollar en 5000 werknemers. Cowpland omringt zich met dure auto’s, dure helikopters en dure mevrouwen. De snelle groei voert echter ook rechtstreeks naar de ondergang. Wanneer Mitel in 1984 niet op tijd een nieuwe telefoonschakelaar kan opleveren zegt IBM een contract af en gaat in zee met een concurrent. Plotseling beginnen de verliezen zich op te stapelen: 20 miljoen dollar in 1984, 32 miljoen in 1985 en 97 miljoen in 1986. Het bedrijf komt in 1986 in handen van British Telecom. Cowplands ego is ernstig gekwetst maar hij houdt vol dat hij Mitel heeft verkocht omdat het leidinggeven aan het bedrijf een sleur was geworden.
Coreldraw
In 1985 start Cowpland Corel, een bedrijf dat aanvankelijk zonder veel succes een desktop publishing programma aan de man brengt. De victorie begint echter in 1989 met de lancering van Coreldraw, het eerste pakket voor Windows waarin alle grafische functies – illustraties, grafieken, ontwerpen en presentatie – zijn samengebracht. Cowpland maakt goede beslissingen door zich niet alleen op de Engelssprekende markt te richten maar ook met een Japanse en een Duitse versie van het pakket te komen. Hij breekt met een traditie in de software-industrie om steeds één versie van een product in de markt te hebben. De versies 3, 4 en 5 van Coreldraw liggen broederlijk naast elkaar in de schappen van de softwareboer en bereiken ieder een eigen publiek: beginners, gevorderden en professionals. In 1995 heeft Coreldraw wereldwijd een marktaandeel van 55 procent en Michael Cowpland woont in een modern huis naast dat van de Canadese eerste minister Jean Chretien. De sexy outfits van de tweede mevrouw Cowpland halen regelmatig de pagina’s van Canada’s meest gerespecteerde bladen.
Java
Cowpland is er de man niet naar om op zijn lauweren te rusten. Wanneer in 1995 AdobeSystems zich meer en meer manifesteert als een geduchte concurrent en het gerucht gaat dat Microsoft zich wil ontplooien op de grafische markt, besluit Cowpland tot een vlucht vooruit: expansie. De overname van WordPerfect en het uitbrengen van een Java-versie van het belegen tekstverwerkingsprogramma leiden echter niet tot de verwachte successen. Corels Office Professional 7 Suite beleeft een kortstondig succes maar de verkoopafdeling van Corel kan uiteindelijke de suprematie van Microsofts Office suite niet doorbreken. In 1997 trekken investeerders zich massaal terug van de aandelen Corel. In het juni 1998-nummer van maandblad Red Herring wordt fijntjes uit de doeken gedaan waarom de Java-politiek van Corel – in tegenstelling tot die van Borland – niet deugt. Cowpland heeft zich volgens Red Herring laten meeslepen in de Java-hype en er zich geen rekenschap van gegeven dat het nog een onvolgroeide technologie is.
Optimist
Hoe manifesteert Cowpland zich in deze moeilijke tijden? Als gewoonlijk met een stortvloed van optimisme. "Af en toe ga je door een moeilijke periode, maar je moet gewoon hard blijven werken", zegt de ceo van Corel. Cowpland heeft zijn hoop gevestigd op een aantal nieuwe producten waaronder de Netwinder, een op Java gebaseerde netwerk computer die gebouwd wordt door dochteronderneming Corel Computer Corp. Maar veel analisten menen dat de netwerkcomputers in een tijd van steeds goedkoper wordende PC’s ook geen zoden aan de dijk zullen zetten. Men kan zich dus afvragen wat Cowplands volgende zet zal zijn. Java in grasmaaiers?
