Onderofficieren in Suriname bezetten de Memre Boekoekazerne. Iran en Irak zijn losgebarsten in een reeks grensconflicten. En Ir. Frits Philips vindt het jammer dat zoveel jongelui tegenwoordig maatschappijleer gaan studeren in plaats van techniek.
Opstandige onderofficieren in Suriname bezetten in februari van dit jaar de Memre Boekoekazerne; en passant vernielen ze ook het politiebureau. Aanleiding was een vakbondsgeschil – maar dat was dan ook echt alleen maar een aanleiding. De regering-Ferron wordt door de militairen, die onder de bezielende leiding staan van sergeant-majoor Desi Bouterse, naar huis gestuurd. De bevolking vindt het wel best zo, want die premier Arron en zijn kliek waren toch allemaal zo corrupt als maar kon.
Een half jaar later treedt ook president Ferron af, ‘op verzoek van de militaire machthebbers’, die nu ze toch bezig zijn, ook maar meteen wat politieke dwarsliggers in het gevang zetten. Ferron maakte de fout grondwettelijk te willen handelen in bestuursaangelegenheden. En daar zat niemand op te wachten. Henk Chin A Sen volgt hem op; eerder had hij ook minister-president Arron al vervangen. Het land raakt nochtans, het koloniale juk nog nauwelijks afgeworpen, van de regen in de drup.
Leve het fundamentalisme!
Iran en Irak zijn inmiddels losgebarsten in een escalerende reeks grensconflicten. Beschuldigingen vliegen over en weer – en mensen die er verstand van hebben, zeggen dat al die beschuldigingen ook kloppen. President Carter van de Verenigde Staten probeert van de chaos gebruik te maken door de US Marines erop uit te sturen om de gijzelaars in de Amerikaanse ambassade in Teheran te bevrijden. Minister van Buitenlandse Zaken Vance had nog zo gezegd ‘niet doen!’, maar Carter zette door. De operatie strandde in de woestijn nabij Teheran, toen een helikopter tegen een transportvliegtuig opvloog. Het resultaat: acht dode mariniers en een afgang voor Carter, wat hem dat jaar de presidentsverkiezingen kostte, ten faveure van voormalig filmster Ronald Reagan.
In juni sterft dan de Sjah, die sinds zijn vlucht uit Teheran van hot naar her gestuurd werd, omdat niemand hem wilde – zeg maar: durfde – herbergen. De bebaarde ayatollah Khomeiny had de sjah en zijn hele familie en schoonfamilie tot in de zevende graad ter dood veroordeeld en de jacht op hem geopend. Alleen president Sadat van Egypte was mans genoeg om Khomeiny het hoofd te bieden en de Sjah onderdak te verlenen.
In september kunnen de heethoofden het dan eindelijk niet langer ophouden: tussen Iran en Irak breekt de oorlog uit. Men gooit bommen op elkaars luchthavens, olie-installaties en al wat men verder maar raken kan. En dat zal zo nog een hele tijd doorgaan.
De 52 gijzelaars in de ambassade komen eindelijk ook vrij, zij het na de jaarwisseling. Op 21 januari, acht uur na de inauguratie van Reagan, worden ze aan de VS overgedragen. Ondanks de oorlog had Khomeiny kennelijk nog genoeg tijd voor een nummertje Cartertje-pesten.
Boekje open
De glasvezelkabel, een jaar of twee geleden geïntroduceerd, doet nog steeds stof opwaaien. Op een Niria-studiedag, zo lezen we in het aprilnummer van Computable, maant dr. ir. A.P. Bolle van de PTT iedereen tot kalmte: ‘Ik heb wel eens ergens gelezen dat een mens niet meer dan tweehonderd bits per seconde kan opnemen en dat dan nog maar gedurende een beperkte tijd. Wat hebben we er dan aan om alle mogelijke apparatuur in huis te halen, die duizend bits per seconde over ons kan uitstrooien. Die kunnen we toch niet verwerken.’ Een een-tweetje volgt met een bezoeker volgt. Deze merkt op ‘dat men zo ook wel de zinvolheid van een bibliotheek in twijfel kan trekken’. Bolle: ‘Terecht, vele werken in mijn boekenkast zijn ongelezen.’
Tegen de stroom op
De jaren tachtig: nog steeds de gloriejaren van de zachte sector. Lang niet iedereen is daar blij mee. Ir. Frits Philips bijvoorbeeld, van die fabriek. In hetzelfde aprilnummer lezen we woorden die hij uitsprak tijdens een toespraak in het Evoluon. Onder de kop ‘Jammer dat zoveel jongelui geen vak meer willen leren’, stelt hij: ‘Ik vind het jammer dat zoveel jongelui tegenwoordig maatschappijleer gaan studeren in plaats van techniek. Als je de maatschappij wilt leren kennen, kun je dat het beste doen door een functie in het bedrijfsleven. Ik zou zeggen, ga eerst maar een vak leren en doe sociale wetenschappen er maar als hobby bij in je vrije tijd. Dat is beter dan omgekeerd op je werk sociaal bezig te zijn en in je huis allerlei technische klusjes te doen.’
Al zal hij met zijn wat bruuske formulering heel wat mensen voor het hoofd hebben gestoten, helemaal ongelijk had ir. Frits natuurlijk niet. Het tekort aan technisch opgeleiden zou zich weldra onmiskenbaar doen voelen.
Telekopieerapparaten
Je kunt het je nu al nauwelijks meer voorstellen, maar ook de fax is er ooit niet geweest. En dat is nog niet eens zo heel lang geleden. Eind april lezen we in Computable: ‘De PTT maakt momenteel aanstalten om het dienstenpakket uit te breiden. Het gaat hier om facsimileservice. Deze maand nog wordt een gids, waarin een groot aantal van de huidige bezitters van telekopieerapparatuur is opgenomen, verspreid onder deze mensen. (…) Vanaf 1 september van dit jaar biedt de PTT telekopieerapparaten te huur aan. Per 1 maart van het komende jaar gaat men van start met de zogenaamde "Faxpost". Op 250 postkantoren in den lande worden facsimile-apparaten opgesteld. Daarmee kan een ieder berichten verzenden, die dan per expresse bij de geadresseerde bezorgd worden.’
Voor het facsimile-apparaat wordt een stralende toekomst voorzien: ‘Volgens de PTT zijn er zo’n 2500 bezitters van dergelijke apparatuur in Nederland en men spreekt de verwachting uit dat dit aantal met vierhonderd per jaar zal toenemen.’
Achter slot en grendel
Directeur/eigenaar Herbert Bössinger van de gelijknamige fabriek van kluizen en datasafes moet wel heel erg blij zijn met het feit dat de Amerikaanse Wright-Line Company hem in de Verenigde Staten gaat vertegenwoordigen. Want Bössinger viert dit feit met een wat eng stuntje. Op het terrein van zijn fabriek laat Bössinger zich met een emmertje ijs opsluiten in een van zijn datasafes. Vervolgens leggen medewerkers een brandstapel aan rondom de safe en steken deze aan. Een half uur lang wordt het fik laaiend gehouden. Na het monteren van een nieuwe deurkruk (de oude was gesmolten) wordt de deur geopend. En ja hoor: Bössinger leeft nog – zij het met knikkende knieën – en het ijs is niet gesmolten. Wie wil daar zijn banden nou niet in bewaren.