De slechte vooruitzichten op de pc-markt hebben de aandelen van Intel doen kelderen. De vertraging die de superchip Merced oploopt, ondergraaft de lange-termijnstrategie. Het voorlopig uitblijven van de Merced vormt voor Intel echter geen aanleiding om de ‘roadmap’ voor toekomstige processoren aan te passen. Het bedrijf ontkent dat de zogenoemde Tanner-processor, die begin volgend jaar op de markt komt, een opstap is tot de Merced.
Merced wordt al jaren gedoodverfd als Intels breekijzer voor de professionele computermarkt. De chip moet het hart vormen van bedrijfskritische multiprocessor-servers voor transactieverwerking tot krachtige technische werkstations en systemen voor wetenschappelijk rekenwerk. Met het besluit om de introductie van deze microprocessor uit te stellen loopt Intels strategie een flinke deuk op. De vertraging is pijnlijk voor HP, Silicon Graphics en tientallen andere werkstation-, serverfabrikanten en softwarebedrijven, die hoog op Intels chips hebben ingezet.
Lucht voor concurrenten
Digital/Compaq en Sun Microsystems kunnen weer even op adem komen. Zij hebben nu zo’n negen maanden de tijd om met hun risc-chips betere prestaties neer te zetten.
Digital zal met zijn nieuwste Alpha-microprocessor (de 21264) overstappen van 0,25 naar 0,18 micron productietechnologie. Volgens Jesse Lipcon, vice-president van DEC’s Unix- en Open VMS-divisie betekent dit dat de Alpha 21264 de helft kleiner en sneller zal zijn dan Merced op het moment dat de laatste wordt geïntroduceerd. Marktonderzoeksbureau Microdesign Resources uit Sunnyvale, Californië schat dat Merced in 0,18 micron-technologie een kloksnelheid zal bereiken van 800 MHz en prestaties zal hebben van 50 Specint95 en 100 Specfp95. In dezelfde productietechnologie zal de Alpha 21264 waarschijnlijk een kloksnelheid hebben van 1,1 GHz met prestaties van ruwweg 70 Specint en 100 Specfp, zo stelt DEC.
Sun Microelectronics zal volgend jaar naar verwachting een 600 MHz 64-bit Ultrasparc III-processor op de markt brengen in een 0,18 micron-proces van Texas Instruments.
Scheepsrecht
Het is de derde keer dat Merced vertraging oploopt. Deze processor zou oorspronkelijk in 1997 verschijnen, maar doordat Intel besloot om dit mega-ontwerpproject samen met Hewlett-Packard aan te pakken, werd de introductiedatum verzet naar 1998. Het ontwerp van de chip bleek echter dermate omvangrijk dat Intel pas in 1999 over de geschikte productietechnologie kan beschikken.
Merced krijgt 25 tot 30 miljoen transistoren. Microdesign Resources schat dat de chip daarmee een oppervlak van 300 vierkante millimeter zou innemen in het 0,18 micron productieproces waarover Intel volgend jaar beschikt. Zo’n groot oppervlak betekent veel uitval en dat maakt fabricage duur.
Intel onderstreept dat het huidige uitstel tot de zomer van 2000 niet het gevolg is van problemen met productietechnologie. Het zijn de omvangrijke testprocedures die roet in het eten gooien. Bij een introductie volgend jaar zou het risico van bugs te groot zijn. "De complexiteit van Merced is enorm", zegt de analist Michael Slater van MicroDesign Resources. "Wat nu over de chip bekend is, wisten ze vorig jaar ook al. Ze zijn veel te optimistisch geweest."
Lachende derden
De miskleun met Merced is de zoveelste in een rij tegenvallers, verkeerde inschattingen en regelrechte blunders. Het begon eind vorig jaar, toen Intel toegaf dat het de markt voor goedkope PC’s volledig over het hoofd had gezien. Intels concurrenten AMD, Cyrix en IDT verdienen nog weinig aan hun processoren, maar ze krijgen wel steeds meer voet aan de grond met hun goedkope processoren. PC-fabrikanten maken maar al te graag gebruik van hun chips, want daarmee kunnen ze hun eigen marges verhogen. Door de anti-trust zaak die de Federal Trade Commission momenteel voorbereidt zullen waarschijnlijk meer fabrikanten voor niet-Intel processoren durven kiezen.
Ook de markt is veranderd. Bedrijven halen hun neus niet meer op voor PC’s onder de 2500 gulden. Sommige marktonderzoeken wijzen uit dat 20 procent van de ondernemingen tevreden is met PC’s uit het goedkoopste segment. Intel reageerde haastig met de Celeron-processor voor de ‘basic-PC’, maar die wordt door analisten omschreven als een ‘manke’ chip. Pas na de zomer verwacht men een echt antwoord van Intel.
Intussen lopen de voorraden bij PC-fabrikanten op. Toen analisten vorige week de eerste kwartaal-voorspellingen voor de PC-markt naar buiten brachten, bereikten Intels aandelen een dieptepunt van 66 dollar, het laagste in de afgelopen 12 maanden.
Om het tijdgat op te vullen zal Intel eind juni de Xeon introduceren. Deze versie van de Pentium II is geschikt om (net als met de Pentium Pro) systemen met vier processoren te bouwen. De Xeon zal naar verwachting een kloksnelheid hebben van 400 MHz. Volgens analisten van Gartner zullen de prestaties van NT met de Xeon 40 tot 50 procent hoger liggen.
AMD op peil met MMX
Advanced Micro Devices heeft de K6-2 geïntroduceerd, een microprocessor die zich wat betreft MMX-prestaties kan meten met de processoren van Intel. De K6-2 is twee maal sneller in MMX-instructies dan zijn voorloper K6 en kan twee MMX-instructies per klokcyclus verwerken. Dat is evenveel als de Pentium en Pentium II. AMD heeft bovendien nieuwe ‘3DNow‘-instructies toegevoegd voor de ondersteuning van 3D-spelletjes, video en audio.
3DNow is in samenwerking met spel-producenten ontwikkeld. Intussen zijn er tien spelletjes uitgebracht die optimaal gebruik maken van de K6-2 instructieset. Nog geen belangrijke computerfabrikant heeft gekozen voor de chip die naar verwachting pas aan het einde van dit jaar in PC’s zal verschijnen. Wel hebben verschillende – vooral Taiwanese – fabrikanten toegezegd chipsets en moederborden voor de K6-2 te gaan maken. Tegen het einde van dit jaar zal AMD ook instructies toevoegen voor de parallelle verwerking van drijvende komma-getallen.
Als het bedrijf erin slaagt om de nieuwe processoren op tijd op de markt te brengen, dan zijn AMD’s vooruitzichten voor dit jaar gunstig. De K6 is een zeer kleine chip. Met 68 vierkante millimeter is hij bijna de helft van de Pentium II in een fabricagetechnologie van 0,25 micron. Dat betekent dat AMD de chip agressief kan blijven prijzen. AMD zegt dit jaar 12 miljoen K6-2-processoren te kunnen maken. IBM kan bovendien bijspringen met extra capaciteit. De nieuwe 266, 300 en 333 MHz-versies zijn nog beperkt leverbaar en kosten 200 tot 400 dollar. Aan het einde van dit jaar zullen 350 en 400 MHz K6-2-processoren beschikbaar zijn.
Intel voert productie op
In het eerste kwartaal van volgend jaar moet de Katmai-processor van de band rollen. Deze multimedia-processor stond gepland voor het tweede kwartaal. De afgelopen acht maanden is de productie echter dermate verbeterd, dat een snellere uitlevering van de volgende generatie Pentium-processoren mogelijk is. Ook de productie van de Tanner-chip, die tot de Pentium II Xeon-familie behoort wordt versneld. Daarnaast zullen de huidige Pentium II en Celeron-processoren in grotere aantallen op de markt worden gezet. Door de overstap op 0,25 micron-technologie kunnen meer chips uit één wafel worden gehaald, waardoor de productie aanmerkelijk wordt vergroot.
