Met het vervoer van brandstof wil het dit jaar niet echt lukken. Daarnaast staat 1978 in het teken van de pausen. En Computable wil het verplegend personeel vervangen door robotachtige computers.
De ellende begint al in maart. Goed, het stormt heel hard, maar als de Amoco Cadiz niet veel te dicht onder de kust had gevaren, was er nog niks aan de hand geweest. De kapitein heeft echter om de een of andere reden de vaargeul verlaten. Als vervolgens het stuursysteem defect raakt, duurt het niet lang of de Liberiaanse supertanker loopt op de Bretonse rotsen. De volgende ochtend is de ramp compleet als het schip ook nog in tweeën breekt; 220.000 ton ruwe olie kiest het ruime sop. Zo’n 70.000 ton komt op de stranden terecht en na een week of twee drijft er een olieplas op zee van 15.000 vierkante kilometer, zo ongeveer de oppervlakte van de vier noordelijke provincies. Iedereen klaagt ach en wee en dat komt nooit meer goed, maar negen maanden later zie je er niks meer van.
Vier maanden later is het de beurt aan een tankwagen met propaangas. Die ontploft bij het Spaanse dorpje San Carlos de Rapita en rolt al brandend een camping binnen. In de vuurzee komen 160 mensen om.
Drie maal scheepsrecht
Dit jaar staat ook in het teken van de pausen. Jarenlang moet je het met een en dezelfde doen en dan ineens heb je er drie in een half jaar tijd. De eerste is Paulus VI, aangetreden in 1963. Hij overlijdt in augustus. Veel plezier hebben de Nederlandse katholieken niet van hem gehad, want hij zadelde ons land op met de aartsconservatieve bisschoppen Simonis en Gijsen – net toen de Nederlandse Kerk een beetje voor zichzelf was begonnen.
Paulus VI krijgt na vier kiesrondes zijn opvolger: Albino Luciani. Hij blijft evenwel maar heel kort Paus Johannes Paulus I, want drieëndertig dagen na zijn verkiezing wordt hij dood op bed aangetroffen. De theorie dat hij zou zijn vermoord, ondermeer met veel verve verdedigd door een Britse journalist, wordt nooit afdoende ontzenuwd.
Er is heel wat voor nodig eer er weer een nieuwe Paus is gevonden. Zeven stemrondes hebben de heren kardinalen nodig om tot een beslissing te komen. Op 16 oktober mag de Pool Karol Woytyla (58) als derde Paus in dat jaar zijn gezicht laten zien op het St. Pietersplein.
Ayatollah? Wat is dat?
Natuurlijk rommelt het ook dit jaar weer overal ter wereld. In Iran begint de Pauwentroon te wankelen. In mei wordt er in Teheran betoogd tegen de sjah. Begin september wordt de staat van beleg afgekondigd. Duizenden jongeren trekken boos de straat op, maar het leger doet dat ook en opent met machinegeweren het vuur op de menigte. Het resultaat: enige tientallen tot enige duizenden doden aan beide kanten.
Vanuit Irak roept ayatollah Khomeiny (wat zullen we nog een hoop te stellen krijgen met die man) het leger op in opstand te komen. Maar zo’n vaart loopt het vooralsnog niet. De sjah zit niet meer zo lekker en begint al aardig eieren voor zijn geld te kiezen. Hij belooft dat zijn familie zich zal terugtrekken uit alle door nepotisme verkregen lucratieve baantjes.
Khomeiny wordt op verzoek van de sjah onder huisarrest geplaatst, krijgt vervolgens gratie, maar weigert naar Iran terug te keren als niet eerst de sjah wordt weggedaan. Irak verklaart hem nu persona non grata. Vanuit een gehucht nabij Parijs zet de ayatollah zijn opruiend gemor voort. En niet zonder succes, zoals spoedig zal blijken.
Ziek
In april van dit jaar wordt aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit het Medisch Informatica Congres MIC 78 gehouden. En dat zullen de Computable-lezers weten ook. In het hele nummer van 14 april wordt nauwelijks nog een onderwerp aangesneden dat niet medisch is.
Dat er tijdens het congres heftig gedebatteerd moet zijn, blijkt wel uit de Computable-pagina’s. ‘Leidt automatisering tot kostenverlaging in ziekenhuizen?’ vraagt een grote kop ons af. Zou best wel eens kunnen, luidt de conclusie ongeveer een pagina tekst verderop. Maar voor werkelijk grote besparingen is meer nodig, zo besluit de auteur: ‘Een methode om dit te bereiken zou kunnen zijn het vervangen van het verplegend personeel door robotachtige computers met een superintelligent mikrobrein. Maar zoudt u dan nog patiënt willen zijn?’
Toch had de auteur beter moeten opletten op het congres, want luttele pagina’s verder schrijft prof. dr. A.R. Bakker onder de kop ‘Informatieverwerking in ziekenhuizen is niet kostenverhogend’ dat ‘de aantoonbare baten nu al hoger zijn dan alle kosten die met automatisering gepaard gaan. En in de toekomst zullen de baten ongeveer verdubbelen, terwijl de kosten niet noemenswaard stijgen.’
Daar is ie dan
In maart hebben we de Computer Fair in San José, Californië, waar de nieuwste trends duidelijk worden. De redactie meldt dat Amerikaanse computerhobbyisten steeds grotere configuraties gaan opzetten. ‘Daarom richten de randapparatuurleveranciers zich nu vooral op de "computer kit" winkels, die vorig jaar veel bouwdozen van beperkte omvang hebben verkocht. Het zijn echter niet alleen de hobbyisten die deze mikromarkt bepalen. De Amerikanen hebben voor deze systemen dan ook al een meer omvattend woord bedacht, namelijk de "personal computer".’
Iets verderop treffen we onder het kopje ‘Enkele noviteiten’ de net-geïntroduceerde Altos Z8000. Dit ‘op de snelle Zilog Z80 mikro gebaseerde’systeem ‘is uitgerust met een dubbele flexibele schijveneenheid, een 16k werkgeheugen en een gepaste behuizing’. De prijs: 3400 dollar!
En toen was er licht
Er is nog veel meer nieuws onder de zon, twintig jaar geleden. Zo heeft het Amerikaanse Telephone Electronics – wij citeren – ‘in haar laboratorium een systeem ontwikkeld, dat met behulp van zogenaamde "glasvezelkabels" in staat is de konventionele koperdraad te vervangen. Het systeem funktioneert op het principe van analoge geluidssignalen, die worden omgezet in lichtpulsen, die door de vezels worden getransporteerd.’
En alsof dat nog niet genoeg nieuwigheid is, heeft de ontwikkeling van deze techniek en passant ook nog geleid tot de uitvinding van een aantal andere apparaten. Een daarvan, zo lezen we in het laatste nummer van april, is ‘de LED (light emiting diode), niet groter dan een zoutkorrel, die ervoor moet zorgen dat de elektrische pulsen worden omgezet in lichtsignalen’.
