Toen Intel een daling van de winst aankondigde, kwam dit als een schok. De reden was dat hun product nauw gekoppeld is aan de PC-industrie. Dat de PC-industrie gedwongen is het Intel-pad van 16 bits (8086, 286) naar 32 bits (386, 486 en Pentium) te volgen, is te danken aan het feit dat Gary Kildall ooit CP/M ontwikkelde voor de Intel 8080 in plaats van de Motorola 6800. Voordat hij Digital Research oprichtte, werkte Kildall voor Intel.
De superieure kwaliteit van de 68000 speelde Unix Systems en Apple in de kaart, maar de 68000 begon achter te lopen bij Intel toen de IBM PC zich ontwikkelde en de software daarvan, PC Dos, ons met handen en voeten aan Intel bond. Met de opkomst van de 32-bits processoren is er veel verbeterd, maar de gebreken van de oorspronkelijke 16-bits processoren blijven de PC tot op de dag van vandaag parten spelen.
Risc-processoren hielden een nieuwe belofte in. De Sun Sparc, Mips en HP P/A processoren zijn in grotere systemen veelvuldig toegepast, maar alleen de IBM/Motorola PowerPC-processor heeft Intel in de volumemarkt bedreigd. Met uitzondering van Apple pikte de industrie Risc niet of nauwelijks op, omdat PC-software in Intel-code was geschreven. Alleen het recente besturingssysteem NT kon naar niet-Intel platformen worden overgedragen; de PC is en blijft een Intel-product.
Merk op dat de PC niet alleen verantwoordelijk is voor de volumemarkt voor processoren. Auto’s, communicatie-apparatuur, printers, procesbesturingssystemen en dergelijke maken gebruik van enorme aantallen processoren. Sommige daarvan zijn Risc, andere zijn conventioneel; vaak zijn ze ingebed, samen met een klok, I/O en meer van dat soort zaken. De normale Intel- en Motorola-chips zijn ook verkrijgbaar als ‘embedded’ chips voor controllers.
In de IT-industrie zijn we alleen geïnteresseerd in de centrale processor, al gebruiken we indirect veel meer processoren. Op de centrale processor draaien immers onze applicaties. Mensen die device drivers voor besturingssystemen ontwikkelen, schermen de applicatie af van de details van de controllers. Het is nu al jaren zo dat Intel de processoren voor PC’s levert, terwijl in alle andere systemen Motorola- en Risc-chips zitten. Veel grote servers gebruiken nu al 64-bits technologie. En vergeet de System/390-processor niet! De bovenkant van de Intel-reeks was weliswaar niet zo krachtig als sommige specialistische processoren, maar oefende toch aantrekkingskracht uit op een nieuwe generatie ontwerpers die waren geïnteresseerd in multiprocessor-architecturen. In theorie kunnen veel kleine processoren krachtiger zijn dan één grote, en tegen een lagere prijs. Deze systemen gebruiken geen PC-software, maar het overdraagbare Unix. Op dit vlak is veel vooruitgang geboekt, een vooruitgang die los stond van de enorme groei van de PC-markt.
Tot op heden domineerde Unix de markt voor grotere servers, naast de IBM AS/400 en de S/390, maar nu moeten we rekening houden met Microsofts Windows NT besturingssysteem. In theorie is ook NT overdraagbaar naar andere architecturen. Daar hebben we echter tot op heden nog niet zoveel aan gehad, omdat de andere software achter blijft. Leveranciers die zich richten op multiprocessor-systemen kiezen voor Intel en overwegen NT als alternatief voor Unix. Met deze strategie hopen Microsoft en Intel de server-markt te veroveren, als de desktop-markt inzakt.
Voor conventionele applicaties en veel server-toepassingen is een 32-bits processor goed genoeg. Toch heeft de evolutie van halfgeleidertechnologie ervoor gezorgd dat 64-bits architecturen in de praktijk haalbaar zijn. Dit is interessant voor server-leveranciers, vooral degenen die de Non-Uniform Memory Architecture (Numa) een warm hart toedragen. Voorbeelden zijn Sequent en Data General.
HP, IBM en de anderen maken vaart met 64-bits Unix-systemen. IBM’s AS/400 is echter waarschijnlijk het enige echte 64-bits systeem. De AS/400 gebruikt een PowerPC-processor. Digital zal beweren dat de Alpha de belangrijkste 64-bits processor is. Deze chip wordt ondersteund door 64-bits versies van Digitals eigen besturingssystemen, maar niet door alle applicaties en servers. De toekomst van de Alpha-chip is onzeker. Digital heeft zijn fabriek aan Intel verkocht en wordt nu onderdeel van Compaq. Microsoft heeft NT naar de Alpha gepoort, maar alleen in een 32-bits versie. De ontwikkeling van een 64-bits versie van NT was gericht op de Alpha, maar die plaats is nu ingenomen door Intels Merced-chip.
Deze chip ondersteunt ook de Risc-instructieset van HP, zodat er nieuwe 64-bits toepassingen bij Sequent, Compaq en dergelijke kunnen worden gezocht. Bovendien biedt deze aanpak continuïteit voor HP. Het ziet er niet best uit voor Digital en de Alpha-chip. We moeten zeer goed opletten welke richting de eigenaar van Digital, Compaq, zal inslaan.
Zal de 64-bits Merced Intels torenhoge winsten doen herleven? Ik denk het niet. Alleen de grotere servers – met name Numa-architecturen, database-servers en wetenschappelijke systemen – kunnen zich aansluiten bij de AS/400 en volledig profiteren van de voordelen van een 64-bits architectuur. Om volume-omzet te kunnen halen blijven de PC en nu ook de NC het belangrijkste, net als de volgende generatie telefoons, personal communicators en wat dies meer zij. Wat kunnen we met 64 bits doen om de hogere kosten ten opzichte van 32 bits te rechtvaardigen? Of moeten we onze PC’s voor de zoveelste keer weggooien en nieuwe kopen?
