In 1975 doen er zich tal van gedenkwaardige gebeurtenissen voor. Nieuwe landen ontstaan. Heintje ‘Altijd maar draaien’ Davids overlijdt. En in de Nieuwmarktbuurt vallen rake klappen.
Het heeft even geduurd, maar nu neemt ze dan toch definitief voor de allerlaatste keer afscheid – nemen we maar aan: Heintje ‘Altijd maar draaien’ Davids overlijdt; ‘voor de eerste keer’ voegen sommige kenners eraan toe. Ook menen velen dat wij in dit jaar de Nieuwmarktbuurt vaarwel kunnen zeggen. Slopers melden zich om met de afbraak van de eerste panden te beginnen, teneinde een fijne metro door de buurt te leggen. Een morrende menigte loopt te hoop om het sloopvolk de werkzaamheden te beletten; als gevolg hiervan doet het politieapparaat hetzelfde, maar met een ander doel, hetgeen ontaardt in veel geruzie en gegooi met stenen. Er vallen rake klappen en vele gewonden. Even is het onduidelijk wat er nu eigenlijk gesloopt wordt; uiteindelijk zijn het toch de huizen die het grondigst worden aangepakt. En achteraf kunnen we zeggen: dat is toch nog redelijk goedgekomen daar. Wel laat de gemeente weten dat het voorlopig (voor heel lang) bij die ene lijn blijft.
Vrij en onafhankelijk
Vooral in de laatste twee maanden van 1975 doen er zich tal van gedenkwaardige gebeurtenissen voor. Zoals het ontstaan van nieuwe landen: na een hele periode van intern gekibbel en gekrakeel wordt op 25 november Suriname onafhankelijk. Hetzelfde overkomt Angola. Sterker nog: Angola wordt twee keer onafhankelijk. Eerst roept Agistinho Neto, van de guerrillabeweging Mpla, de onafhankelijke Volksrepubliek Angola uit; meteen daarop wordt er ook een Volks- en Democratische Republiek Angola uitgeroepen door de rivaliserende bewegingen Unita en Fnla. Dat wordt natuurlijk weer knokken. Zo rond de jaarwisseling krijgt Neto toch definitief de overhand.
Beter gaat het in Spanje, waar de laatste dictator van Europa, generaal Franco, de laatste adem uitblaast. Franco was in 1936 aan de macht gekomen, die hij gewapenderhand ontnomen had aan de linkse partijen die deze bij de verkiezingen rechtens verworven hadden. In de vier decennia daarna leidde de dictator zijn land met straffe hand. De economie knapte mede door zijn toedoen op, maar de nieuwe bourgeoisie wilde ook meer te vertellen krijgen. En dat was er niet bij. Twee dagen na Franco’s verscheiden wordt Juan Carlos tot koning gekroond. Heel Europa is blij: eindelijk kunnen we met goed fatsoen naar Spanje op vakantie.
Onvrij en afhankelijk
Een land waar het minder mee wil lukken, is de Republiek der Zuid-Molukken – in de ogen van veel Molukkers (en niet ten onrechte) een beloofd land. Om hun eisen kracht bij te zetten, grijpt een aantal jonge Zuid-Molukkers naar het in deze dagen zo populaire wapen van de gijzeling. De sneltrein Amsterdam-Groningen met zestig passagiers wordt op 2 december bij Wijster tot stilstand gedwongen. Twee dagen later bezetten zes collega’s het Indonesische consulaat in Amsterdam. Het eisenpakket is even uitgebreid als onvervulbaar: erkenning van de RMS, vrijlating van alle gevangen zittende Zuid-Molukkers, vrijgeleide naar Schiphol en een enkele reis Oost-Timor. Om de wereld ervan te overtuigen dat het hun menens is, vermoorden de terroristen de machinist en twee passagiers. Pas op 15 december weten de onderhandelaars de terroristen van de hopeloosheid van hun situatie te doordringen. Zij geven zich uiteindelijk over. In het consulaat gaan ze nog vijf dagen door, maar dan houden ook die het voor gezien. Er is van nu af aan in ieder geval geen Nederlander meer die de namen van ir. Manusama en ds. Metiary niet kent. Een schrale oogst.
Economie stort in…
We weten dat het slecht gaat met de Westerse economie, maar hoe slecht het er werkelijk voorstaat beseffen we pas als we het januari-nummer van Computable openslaan. De kop ‘Slechte economische situatie dwingt gebruiker zich bewust te worden van alternatieven’ is nog niet echt verontrustend – alleen maar lang. Maar in de intro van het artikel steekt het noodlot al zachtjes de kop op: ‘Het nu net gestarte jaar 1975 zal voor vele computer-, kantoorcomputer- en minicomputerleveranciers (wat zijn er toch veel soorten leveranciers; red.) geen gemakkelijk jaar worden. Diverse bedrijven hebben zich hierdoor al genoodzaakt gezien allerhande bezuinigende maatregelen te nemen. Personeelsstop, inkrimping of consolidatie van de produktie en – niet zo prettig voor de gebruikers – prijsverhogingen zijn aan de orde van de dag.’ Even verderop in het artikel wordt de ellende nog wat meer aangeblazen: ‘Hoelang de gebruikers nog door kunnen gaan met steeds meer geld te besteden aan hun automatiseringsafdelingen is natuurlijk een uiterst tere vraag. Want naast de stijgende kosten van deze afdeling worden zij natuurlijk ook in de andere bedrijfsectoren van dag tot dag sterker geconfronteerd met de benarde economie.’ En wat ziet de redactie als mogelijke oplossingen? ‘Misschien is het mogelijk meer en meer de goedkopere minicomputer in de plannen te betrekken.’ En daarnaast wordt de lezer aangeraden eens bij de onafhankelijke leveranciers boodschappen te gaan doen, apparatuur te leasen, of werk uit te besteden.
En Computable zelf? ‘Deze situatie is voor de Computable-redactie aanleiding geweest om een financiële rubriek in het leven te roepen.’
…Of toch niet?
Hoe slecht het gaat met de branche, lezen we in de nummers daarop – en dan natuurlijk vooral in de nieuwe financiële rubriek. Een greep uit de koppen: CMG schetst optimistisch toekomstbeeld, Hewlett-Packard meldt flinke winst over 1974, Data General verhoogt omzet met 63 procent, Sperry Rand: meer orders dan verwacht, CEA boekt omzetstijging van 15 procent (alle in februari), Modcomp verdubbelt omzet in ’74, Omzet Asea groep stijgt met 32 procent, Omzet en winst van NCR in 1974 opnieuw omhoog (alle in april). Ach, wat heet slecht.
