Voor de meeste Chinezen begon op 28 januari 1998 het jaar van de tijger. Maar voor Charles Wang (53), de Amerikaans-Chinese ceo van Computer Associates (CA), zou 1998 het jaar van ‘de’ overname worden. Het lijkt er echter niet op dat Wang zijn overval op Computer Sciences Corporation succesvol kan afronden.
Op 16 maart vervalt het bod van 108 dollar per aandeel dat Computer Associates heeft gedaan. Er moet al een klein wonder gebeuren wil Wang Computer Sciences Corporation voor die datum kunnen bijzetten in zijn kast met overname trofeeën. Die kast is trouwens al aardig vol. Sinds hij samen met zijn vriend Russell Artzt in 1979 vrijwel op de pof een bedrijf startte dat software installeerde op mainframes, heeft Wangs Computer Associates zestig verschillende bedrijven opgeslokt. Computer Sciences Corporation is echter de grootste brok die Wang ooit op zijn bord heeft gehad. Te groot, zo lijkt het nu.
Wang is één van de meest succesvolle migranten die ooit voet op Amerikaanse bodem heeft gezet. Hij was pas acht jaar oud toen zijn berooide ouders in 1952 vanuit Shanghai naar New York vluchtten voor het bewind van Mao. Toen zijn vader een paar jaar later wat geld had gespaard om een bescheiden huis te kopen in de New Yorkse wijk Queens werd daar een handtekeningenactie op touw gezet om te voorkomen dat Aziaten een huis in de buurt zouden kopen. Ondanks dit door racisme ingegeven verzet ging de koop door. Queens was een harde leerschool en Wang leerde door te zetten wanneer hij iets wilde kopen. Hij blijkt een goede leerling: zijn vermogen wordt nu geschat op meer dan een miljard dollar.
Tijdens het juridische straatgevecht dat ontstond na het vijandige bod van Computer Associates op Computer Sciences Corporation bleek de Aziatische afkomst van Wang en van zijn op Sri Lanka geboren tweede man Sanjay Kumar opnieuw een rol te spelen. Volgens Wang verspreidde CSC het gerucht dat contracten met de Amerikaanse overheid op de tocht zouden komen te staan wanneer het bedrijf in ‘Aziatische’ handen zou komen.
Onbekend fenomeen
Door de overnamelust van Wang is CA enigszins onopgemerkt naar de derde positie geslopen op de wereldranglijst van softwareproducenten – achter Microsoft en Oracle. Toch spreekt de Amerikaanse pers nogal eens meesmuilend over het bedrijf dat zijn hoofdkwartier heeft in het totaal onbekende plaatsje Islandia op Long Island bij New York. Vooral met het woord scrappy – wat zoveel betekent als een bijeengeschraapt allegaartje – gebruikt men nogal eens om Computer Associates te karakteriseren.
Bij het grote publiek is CA een volstrekt onbekend fenomeen. Het bedrijf heeft geen aansprekend consumentenproduct, zoals Microsoft, of een ceo die iedere maand een ‘paradigma-shift’ aankondigt, zoals Oracle. Microsoft is Seattle, Oracle is Silicon Valley en Computer Associates is Islandia?
De typisch Amerikaanse ‘joechei’-houding ten opzicht van de technologische revolutie is Wang volkomen vreemd. Integendeel, de topman van CA wordt zowel geprezen als verguisd om zijn zeer zakelijke en sceptische houding ten opzicht van nieuwe technologieën. Er is geen product dat zoveel heeft bijgedragen aan productieverhoging als e-mail, maar Wang heeft het gebruik ervan in zijn bedrijf beperkt tot een enkele uren per dag. "Om verspilling tegen te gaan", zegt hij. ‘Ik heb ontdekt dat je op een bepaald moment in je leven de invloed van technologie moet afremmen, ander gaat het je leven overheersen, en mogelijkerwijs vernietigen’, schrijft Wang in een essay voor het tijdschrift Forbes. Hij waarschuwt dan ook: ‘We moeten onze kinderen leren wat het nut en wat het gevaar is van computers.’
Programmeur
Dat Wang technologie niet ziet als een doel maar als een middel blijkt ook uit de manier waarop hij koos voor een carrière als computerprogrammeur. Zoals voor zoveel Aziaten bestond zijn eerste baan in Amerika uit het werken in een kruidenierswinkel van een familielid. In de advertentiebijlagen van de New York Times zag hij iedere week pagina’s en pagina’s met advertenties waarin programmeurs werden gevraagd. Dus vertelde de jonge Charles aan zijn moeder dat hij programmeur wilde worden. Zijn moeder wist niet wat een programmeur was, en Charles zelf eigenlijk. "Ik weet het niet moeder, maar ze zijn kennelijk hard nodig", zou hij tegen zijn moeder hebben gezegd voor hij begon met een cursus in de computertaal Fortran.
De weg die Wang heeft gevolgd van programmeur naar succesvol ondernemer in de softwaresector heeft hem veel vijanden bezorgd. Een groot deel van de zestig overnames die Computer Associates heeft gedaan, ging gepaard met afslanken en massale ontslagen. Wang toont gewoonlijk weinig mededogen met de werknemers van een nieuwe aanwinst. Binnen twee of drie dagen na de overname kan een groot aantal van hen de biezen pakken. Wang vindt dat eerlijker dan de benadering van bedrijven die ingelijfde werknemers met fluwelen handschoenen aanpakken om ze pas een jaar later de deur uit te zetten. Ook met de bedrijven die tegen wil en dank na een overname klant worden van Wang is het niet altijd goed pruimen eten.
Niemand de deur uit
Geheel tegen zijn gewoonte in heeft Wang nu toegezegd dat bij de mogelijke overname van Computer Sciences Corporation niemand daar de deur uit zou hoeven. Ook dat is logisch; het bod op Computer Sciences Corporation was vooral ingegeven door de wens te kunnen beschikken over de talenten van 44.000 mensen op het gebied van consultancy en uitbesteding. Wangs overnamestrategie lijkt daarmee op die van Compaqs Eckhard Pfeiffer. Compaq heeft zich vooral over Digital ontfermd zodat het verkoop- en service apparaat van dit bedrijf ingezet kan worden om meer Compaq producten te verkopen. Computer Sciences Corporation zou paard van Troje moeten worden waarmee Wang toegang zou kunnen krijgen tot de mainframes en servers van een groot aantal nieuwe klanten. Jammer voor Wang, maar veel werknemers van Computer Sciences Corporation voelen daar niets voor.
Koken en basketbal
Charles Wang speelt om te winnen. Dat weten zijn collega’s waarmee hij eens per week een spelletje keihard basketbal speelt. De ceo van Computer Associates heeft ooit toegegeven dat het zijn echte ambitie was te basketballen in de NBA voor de New York Knicks. Die droom zal dus nooit in vervulling gaan.
Op een ander terrein heeft Wang wel gescoord, zakenrelaties van Computer Associates krijgen vaak als geschenk een Chinees kookboek dat Wang heeft geschreven: Wok Like a Man. Als de overname van Computer Sciences Corporation niet doorgaat, en daar lijkt het nu op, dan kunnen de werknemers van een aantal andere Amerikaanse bedrijven die softwarediensten leveren zich afvragen of ze binnenkort Chinees gaan eten.
