De Telecom-branche moet nog aan Bernard Ebbers wennen. Worldcoms 56-jarige topman verschijnt het liefst op kantoor in een vale spijkerbroek, kleurige overhemden en cowboy-laarzen. De bebaarde Canadees heeft lak aan de tradities van het kleurloze wereldje der pakkendragers.
Aan golf doet hij niet en bloemrijke taal hoort hij met een minzame glimlach aan. Bernie bezit geen mobiele telefoon en e-mail of voicemail gebruikt hij niet. Hij rookt liever sigaren, of besteedt tijd aan zijn vee. Ondertussen groeit deze vreemde eend in de bijt wel uit tot een van de meest succesvolle zakenmensen in Amerika. Door veertig overnames steeg Worldcom naar de vierde plaats op de ranglijst der Amerikaanse telecombedrijven. Het bod van ruim 30 miljard dollar dat Ebbers onlangs namens zijn bedrijf uitbracht op branchegenoot MCI deed de zakenwereld sidderen. Als de overname doorgaat, groeit Ebbers’ levenswerk uit tot het grootste telecombedrijf van de Verenigde Staten na AT&T.
Basketbalcoach
Ebbers is een kind van The American Dream. Vanuit het niets bereikte hij de zakelijke top. Zijn indrukwekkende weg naar de roem vertoont enkele scherpe bochten en vele zijpaden. In zijn geboorteplaats Edmonton in Canada speelde de jonge Ebbers fanatiek basketbal en verdiende een zakcentje als melkboer. De Canadees met grootouders uit Twente kreeg dankzij zijn sportieve kwaliteiten een beurs voor de universiteit van Mississippi. Na het behalen van zijn diploma in de lichamelijke opleiding ging hij aan de slag als coach van een basketbalteam. Een jaar lang bracht hij zijn sportieve kennis over op scholieren. Van het ene moment op het andere besloot Ebbers te investeren in een hotelketen. Grote sprongen en grillige besluiten zijn de miljardair niet vreemd. Zijn kennis van de telefonie ging destijds niet verder dan het draaien van het juiste nummer op zijn toestel.
Opgericht in koffieshop
Nu staat de kleurrijke hemelbestormer aan het hoofd van het snelst groeiende telecombedrijf in Amerika. Een koffieshop in Mississippi was de plek waar Ebbers veertien jaar geleden Long Distance Discount Services (LDDS) oprichtte, de voorloper van Worldcom. Hij besloot met drie vrienden telefoondiensten van AT&T door te verkopen. Twee jaar lang moest het viertal ploeteren om een paar centen te verdienen. Het was een tijd van dun belegde boterhammen. Het tekenen van een contract met de universiteit van Mississippi vormde het startschot voor een glorietocht van de ondernemers. Niet veel later benoemden zijn vrienden Ebbers tot directeur van LDDS. De kersverse leider besloot enkele concurrenten op te kopen. Na de koop van het beursgenoteerde bedrijf Advantage kwam LDDS in 1989 op de beurs op Wall Street terecht. De onderneming groeide snel dankzij een lange reeks overnames. In 1994 ging LDDS samen met IDB Worldcom om zich te wapenen tegen de toenemende concurrentie op het gebied van lange-afstandstelefonie, veroorzaakt door de nieuwe telecomwet, die de markt meer dereguleerde. Niet veel later gaf Ebbers blijk van zijn wereldse aspiraties: hij veranderde de naam van zijn onderneming in Worldcom. Zijn honger was nog niet gestild. Ook MFS, inclusief de grootste Internet-provider van de wereld UUnet, kocht hij op, evenals Compuserve in september van dit jaar. Voor de laatste transactie betaalde Worldcom 1,2 miljard dollar. Door hun agressieve werkwijze ontwikkelde Worldcom zich tot de lieveling van de beleggers. De onderneming financiert alle overnames met aandelen.
Rijkdom
De zakken van Ebbers raakten snel gevuld door de in totaal veertig overnames. Zijn persoonlijk vermogen bedraagt ongeveer 1,2 miljard gulden. Ondanks zijn rijkdom veranderde de Canadees weinig. Nog steeds verschijnt hij in sportkleding en kauwend op een sigaar op zijn kantoor in Mississippi. Ebbers weet waar hij de oorzaak van zijn succes moet zoeken. "Mijn gebrek aan technische kennis", aldus Ebbers. "Ik leun hierdoor erg op mijn experts en daar heb ik veel baat bij." Enkelen vermoeden dat Ebbers best verstand van technische zaken heeft, maar dat hij zijn onverschilligheid cultiveert. De topman omringt zich graag met specialisten. Niet voor niets heeft hij enkele managers van de overgenomen bedrijven een zetel in het bestuur gegeven. Hij vraagt regelmatig naar hun mening en geeft hen grote bevoegdheden. De Canadees, die regelmatig tegen schenen schopt, behandelt zijn eigen toppers met respect en werkt op democratische wijze. "Ach, een manager is als een coach of een cheerleader. We maken deel uit van een team, waar de belangrijkste spelers op de belangrijkste posities staan", gaf Ebbers onlangs prijs.
Cowboy
Voor de buitenwereld komt Ebbers vaak over als een man met branie. Op persconferenties wijst hij journalisten terecht en merkt op dat de vragen dom of zinloos zijn. Branchekenners omschrijven hem als een cowboy. En dat is hij ook. Zijn vrije tijd brengt de fan van Willie Nelson door op het platteland, waar hij vee fokt en sojabonen kweekt. "Om te ontspannen rijd ik het liefst op een tractor", vertelde hij ooit. Ondertussen schudde de natuurliefhebber wel de telecomwereld wakker met het recordbod op MCI, het tweede telecombedrijf van het land. Middels een telefoontje ’s morgens vroeg vanuit zijn hotel in New York bracht Ebbers MCI-topman Bert C. Roberts op de hoogte van het bod. Roberts was niet aanwezig en liet pas om half negen van zich horen. "Als hij voor ons komt werken, moet Roberts vroeger aanwezig zijn", grapte Ebbers vol vertrouwen. Met het bod voor MCI dwarsboomt Worldcom de plannen van British Telecom (BT). Dit telefoonbedrijf is al geruime tijd in onderhandeling met MCI over een fusie. Het principe-akkoord is al rond en de aandeelhoudersvergaderingen van beide giganten hadden de samensmelting al goedgekeurd. Vanwege de onverwachte verliezen van MCI verlaagde BT in de zomermaanden het bod met 20 procent. De Britten meenden op een comfortabele fauteuil te zitten en hielden nimmer rekening met concurrentie, zeker niet van Worldcom. Deze onderschatting van fusietijger Ebbers kan British Telecom nog duur komen te staan; het bod van de Canadees deed menig Brits zakenman duizelen. Ebbers blaakt van het zelfvertrouwen en zegt dat het 100 procent zeker is dat zijn bedrijf MCI overneemt. En met tegenwerking vanaf de Britse eilanden houdt Ebbers geen rekening. "Als de deal met MCI rond is, kunnen we BT overnemen", meldde hij lachend.
