In het voortgezet onderwijs hebben 136 scholen plannen ingediend voor de integratie van informatie- en communicatietechnologie (ICT) in het onderwijs. Ongeveer de helft daarvan zal worden geselecteerd als ‘voorhoedeschool’. "Kennelijk zien ze het project wel zitten", aldus een optimistische minister Ritzen. De Tweede Kamer ziet echter nog veel obstakels.
Alle onderwijswoordvoerders uitten tijdens de commissievergadering vorige week hun zorgen over de voortgang van ‘Investeren in voorsprong’. Dit prestigeproject van Ritzen dwingt scholen een forse inhaalslag te maken met de integratie van ICT in het onderwijs. Scholen in primair, voortgezet en beroepsonderwijs en lerarenopleidingen worden stapsgewijs voorzien van computers, software en elektronische netwerken. Tevens worden docenten en management nageschoold.
De slechte ervaring met eerdere grootscheepse projecten lag de politici nog vers in het geheugen. "Wij hebben één angst: computers blijven in het plastic en de stekker gaat niet in het stopcontact", aldus D66-woordvoerster Van Vliet. De vrees bestaat dat een ‘injectie van computers’ weinig aan het onderwijs verandert. PvdA’er Wim van Gelder miste visie bij de minister. "De aanbesteding van het aanleggen van educatieve netwerken is bijvoorbeeld in volle gang, maar niemand weet wat er op die netwerken te zien zal zijn." Samenhang met een ander stokpaardje van het kabinet, de klassenverkleining, ontbreekt volgens Van Gelder ook al.
Zoeken met zaklantaarn
De financiële onderbouwing van het plan is eveneens onzeker. De uitverkoren voorhoedescholen kunnen volgend jaar aan de slag met ICT. Voor de eerste stap is 272 miljoen gulden beschikbaar. Waar de andere scholen in de toekomst hun geld vandaan halen, is echter onduidelijk. VVD-Kamerlid Cherribi vindt het onverteerbaar als sommige jongeren tot hun twaalfde moeten wachten tot ze de eerste computer in de klas ontwaren. "Op dit moment heeft slechts een op de honderd scholieren een computer ter beschikking. Scholen zoeken met een zaklantaarn in het duister naar de elektronische snelweg. Sommige dreigen in de sloot te belanden."
Ritzen liet weten een claim van 670 miljoen gulden gelegd te hebben bij de Interdepartementale Commissie Economische Structuurversterking. Alle ministers kunnen bij deze commissie hun financiële verlanglijstje indienen. Ritzen zou weliswaar geen harde toezegging hebben gekregen van zijn collega’s, maar wel "een goede indicatie" dat de miljoenen voor ICT in onderwijs worden vrijgemaakt. Dat zou pas in de volgende kabinetsperiode gebeuren. Of ‘paars’ dan nog aan de macht is, kan echter niemand zeker weten.
En wat gebeurt er als de investeringen in computers en software eenmaal zijn gedaan, zo vroeg ondermeer CDA’er Koekkoek zich af. Hoe zit het met exploitatie, beheer en vervanging van apparatuur? "Scholen kampen met exploitatietekorten, je kunt niet verwachten dat ze onderhoud uit hun huidige budget betalen." Volgens Ritzen hoeven scholen zich echter geen zorgen te maken. Vanaf volgend jaar krijgen ze structureel 100 miljoen gulden per jaar meer.
Veel risico’s
Ritzen gaf toe dat veel risico’s aan het ambitieuze ‘Investeren in voorsprong’ kleven. "Ingewikkelder dan de Betuwelijn", noemde hij het. "Want je hebt te maken met management en docenten die achterlopen." Volgens hem is de kern van het project dat jongeren "vleugels krijgen om zich te ontplooien". De bedoeling is niet scholieren te leren omgaan met de nieuwste technologie. Het verwijt van de Kamer dat er te weinig regie vanuit het ministerie komt weersprak hij. Volgens Ritzen is het essentieel dat scholen zèlf aangeven hoe ze nieuwe media in het leerproces willen integreren.
Zijn opmerkingen konden de zorgen van de Kamerleden slechts gedeeltelijk wegnemen. Met name het gebrek aan goede educatieve software zit hen dwars. Ritzen erkende het probleem. Het ministerie gaat met uitgeverijen overleg plegen. Op verzoek van de commissie zal de minister elke drie maanden over de voortgang van het project aan de Kamer rapporteren.
