De particuliere opleidingenmarkt wordt steeds meer gedomineerd door de softwareleveranciers. Met name het oppermachtige Microsoft heeft de neiging alles te dicteren. Sommigen vrezen dat de zelfstandigheid van trainingsinstituten in het geding is.
Wij zullen niet snel onze ziel en zaligheid verkopen aan één leverancier, omdat we een breed aanbod aan opleidingen in huis hebben. Onze docenten kunnen zich hierdoor een kritische houding permitteren ten aanzien van de producten. Maar zeker de kleinere opleiders dreigen vazallen van de leveranciers te worden."
Frans de Bie, educatief manager van het grote informatica-opleidingsinstituut Computrain, luidt de noodklok. Naar zijn mening wordt de opleidingenmarkt te sterk gedomineerd door de softwareleveranciers. Het probleem speelt eigenlijk al jaren, maar is tot nu toe nauwelijks boven tafel gekomen. Dat lijkt alles te maken te hebben met angst. Opleiders die als erkend trainingsinstituut (authorised training centre, ATC) in aanmerking willen komen, buigen diep voor leveranciers. De vlag ‘ATC’ is nu eenmaal een reclamebord dat cursisten trekt.
Met name het momenteel oppermachtige Microsoft heeft de neiging alles te dicteren, zegt De Bie. "Lotus of Novell proberen het natuurlijk net zozeer, maar ja: ze hebben wat minder te eisen doordat het aantal cursisten enorm afneemt." Vanuit het Amerikaanse hoofdkwartier van Microsoft wordt bepaald hoe examens eruit zien, wat de dagindeling van de cursus is en de literatuur.
Londen
De verplichte afname van peperdure cursusboeken is een doorn in het oog van opleiders. Het Microsoft-cursusmateriaal moet uit Londen komen. Kosten: honderden guldens per boek. Spoedcursussen zijn moeilijk te organiseren, want het gaat allemaal op bestelling. De Bie: "Het is ook voorgekomen dat cursusmateriaal zo slecht was dat we eigen materiaal ernaast hebben gebruikt. Dat doe je niet als je je volledig aan Microsoft hebt verbonden, zoals sommige instituten die zich premium partner noemen."
Een tijdje terug probeerde Microsoft een scholingsprogramma af te dwingen waarbij in één dag een normaal vijfdaagse cursus moest worden verzorgd. De Bie: "Daar doen wij dus niet aan mee; dan verlaag je je standaard."
Hoever de druk van Microsoft kan gaan, ondervond een ander opleidingsinstituut. Voor de feestelijke opening van een kantoor was ook een Microsoft-directeur uitgenodigd. Trots werd hem de gloednieuwe website van het instituut getoond. Toen die bleek te draaien op Netscape en niet op Explorer van Microsoft, ontstak de directeur in woede. Hij dreigde de aanvraag van het instituut van een vergunning tot geautoriseerd opleidingscentrum te blokkeren. Dat de opleider die dit meemaakte anoniem wenst te blijven, is veelzeggend.
Arrogant
"Microsoft heeft zich bepaald niet populair gemaakt bij de opleiders", zegt Siem Broekhuis, bestuurslid van de Vereniging Opleidingsinstituten Informatica (VOI). "Als individueel opleidingscentrum durf je daar weinig tegen te doen."
De VOI, dat met dertig grote instituten circa 80 procent van de opleidingenmarkt bestrijkt, is bezig het overleg met de softwaremaker aan te scherpen. Dat is hard nodig, want Microsoft gedraagt zich tamelijk arrogant, zegt Broekhuis. Beslissingen die grote gevolgen hebben voor de instituten worden zonder overleg genomen. Zo heeft Microsoft onlangs heel verrassend besloten de Authorised Training Centres af te bouwen. Er is alleen nog plaats voor Authorised Technical Education Centres. Deze Atec’s leggen zich toe op cursussen voor IT-specialisten; de ATC’s verzorgen slechts eindgebruikerscursussen. Kleine opleidingsinstituten die alleen cursussen Windows 95 of Office geven, zien hierdoor hun status als ATC verdwijnen terwijl er niks voor in de plaats komt.
Tot nu toe hebben de onderhandelingen tussen VOI en Microsoft niet veel opgeleverd, vertelt Broekhuis. Er wordt door Microsoft Benelux steeds geschermd met het argument dat ‘men er ook niks aan kan doen’. Oekazes uit de VS bepalen het beleid.
Volgens Frans de Bie is het hoog tijd dat er iets gebeurt. Hij zegt dat de zelfstandigheid van opleiders in het geding is. "Als je je zo conformeert aan de wensen van een leverancier, ben je minder kritisch op cursusboeken. Docenten verliezen hun objectiviteit. Terwijl ik vind dat een docent kritisch moet zijn. Hij moet durven zeggen: Windows NT is een goed systeem, maar dit onderdeel is nog erg zwak. Wij hebben hier ook Unix en Novell-specialisten zitten. Zo houden docenten elkaar scherp."
De Bie beseft dat het makkelijker gezegd is dan gedaan. "Alles met Microsoft is momenteel hot. Opleiders zijn heel conservatief, heel volgend. Ze kijken eerst een tijdje aan wat de vraag is, en passen daar hun cursusaanbod op af. Ik vind dat een instituut ook cursussen moet aanbieden waar misschien op het moment iets minder vraag naar is. Al is het maar om een brede expertise in stand te houden."
