Als er �emand is die weet hoe eenzaam het aan de top is, dan wel Robert Palmer. Sinds hij in 1992 ‘chief executive officer’ werd van Digital Equipment Corporation heeft Palmer weinig vrienden gemaakt. Zo joeg hij ooit Andy Grove van Intel tegen zich in het harnas.
Intel had volgens hem zonder toestemming tien gepatenteerde technieken van Dec’s Alpha microprocessor overgenomen. Ook binnen Digital maakte Palmer zich niet geliefd. De ene na de andere marketing-manager werd door hem op straat gezet. Edward Lucente (hoofd marketing en verkoop) vloog er in 1994 uit, Bernard Auer (hoofd van de PC-divisie) kreeg een jaar later de bons en Enrico Pesatori (‘vice-president’ van de divisie computersystemen) moest in 1996 wijken. Palmer zette daarmee een aloude traditie voort van herstructureren en reorganiseren. Nu hij zelf meer en meer bloot staat aan kritiek merken zijn vijanden hatelijk op dat er nauwelijks iemand meer over is om hem op te volgen.
Wall Street
In vergelijking met de revolutie die Louis Gerstner bij IBM teweeg bracht, heeft Palmer bij Digital weinig vooruitgang geboekt. De afgelopen vijf jaar verloor het bedrijf zo’n 5 miljard dollar en zakten de aandelen van 200 naar rond de 30 dollar. Nog steeds kan de strategie van de onderneming weinigen inspireren. Wall Street wordt ongeduldig. Aandeelhouders willen resultaten zien. ‘Vijf jaar is ruim voldoende om een bedrijf weer op de rails te zetten’, zegt William Steiner, van de Investor Rights Association of America, een van de aandeelhouders die aandringt op grondige herstructureringen. Vertrek van Palmer zouden Dec’s spotgoedkope aandelen weer een flinke duw in de rug kunnen geven.
Afgelopen 18 juni riep Herbert Denton van Providence Capital in New York nog een aandeelhoudersvergadering bijeen waarbij 35 procent van de aandeelhouders van Dec aanwezig waren. Vooral Digitals kansen in de rechtszaak tegen Intel werden tegen het licht gehouden. Palmer zelf liet verstek gaan op deze bijeenkomst. Volgens de vakbond Communications Workers of America en de Investor Rights Association zou de verkoop van Dec of de vorming van een joint venture de beste oplossing zijn voor het kwakkelende bedrijf. Dit alles zou wel eens tot een uitbarsting kunnen komen tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van Digital in november en kunnen leiden tot het vertrek van Palmer.
Luxe-beest
Gaat Palmer dezelfde toekomst tegemoet als zijn voorganger, Digitals oprichter Kenneth H. Olsen die het bedrijf in juli 1992 verliet, toen Dec een verlies moest melden van 2,1 miljard dollar? In tegenstelling tot Olsen is Palmer een ‘luxe-beest’. De uit Texas afkomstige ‘executive’ is gesteld op gelikte merkkostuums en mooie auto’s. Terwijl Olsen een Ford Pinto verkiest om brandstof te besparen, rijdt Palmer een Porsche.
Er is nog een andere liefde die als een rode draad door het zakelijke leven van Palmer loopt: Dec’s Alpha microprocessor, de Ferrari onder de chips. De Alpha is zijn liefdesbaby. Palmer is afkomstig van Digitals halfgeleider-divisie, dus hij heeft al een langdurige relatie met de chip. Voordat hij de algehele leiding kreeg, was hij al verantwoordelijk voor de chipproductie. De ‘ceo’ heeft altijd een sterke emotionele binding met de Alpha gehad. Al in 1988 presenteerde hij de superchip aan de raad van bestuur. Maar topman Ken Olsen zag toen niets in deze snelle risc-processor.
In 1991 ging Olsen zelfs niet in op een voorstel van Apple om de Alpha te promoveren tot het hart van de Macintosh. Apple-topman John Sculley was op zoek naar een opvolger voor de 68.000-processoren en was geïmponeerd door de prestaties van de Alpha. Olsen twijfelde echter aan Alpha’s kansen. Hij voelde meer voor een investering in een nieuwe generatie Vax-computers, het platform waarmee Digital in de jaren tachtig was uitgegroeid tot een geduchte concurrent van IBM. Apple koos vervolgens voor de Power-PC van IBM en Motorola.
Wanhoopsoffensief
Palmer zette in 1992 meteen hoog in op de Alpha. Voor hem was het zonneklaar dat de chip veel mogelijkheden had. In februari 1992 had de risc-processor tijdens de technologie-introductie al bewondering gewekt. De chip was met een kloksnelheid van 150 MHz zijn tijd ver vooruit. Intel keek er met jaloezie naar. Ingenieurs van dat bedrijf zagen 100 MHz voor de Pentium als een vrijwel onneembare barrière. Andy Grove liet enkele risc-processoren binnenstebuiten keren om meer te weten te komen over de toegepaste technieken. Intels ingenieurs waren nog het meest onder de indruk van de Alpha. De rechtszaak van Digital tegen Intel naar aanleiding daarvan, heeft wellicht goede gronden, maar velen zien hierin niet meer dan een wanhoopsoffensief van Palmer om de Alpha wat meer publiciteit te bezorgen.
Digitals toekomst hangt voor een groot deel af van de Alpha. Ook na de sterke prijsverlagingen van afgelopen december wil de chip maar niet aanslaan. Naar verwachting zal een robuustere versie van Windows NT van levensbelang zijn voor het succes van de chip. ‘Met Windows NT 5.0 is het erop of eronder voor Palmer en Dec’, zegt Terry Shannon, de uitgever van de nieuwsbrief ‘Shannon knows Dec’.
Bill Gates gaf in 1992 zijn steun aan de Alpha. Palmer heeft er altijd op gegokt dat de combinatie Alpha en NT kansen zou creëren voor Digital. De eerste versies van NT waren echter te slecht. Vooral Digital werd daarvan de dupe. Ook in de toekomst zal Dec sterk afhankelijk blijven van Microsoft. HP en Intel komen binnen enkele jaren met een eigen 64-bit microprocessor, de Merced. Als Microsoft er niet in slaagt om NT 5.0 op tijd op de markt te brengen, dan verdwijnt Alpha’s voorsprong als 64-bit chip.
Alpha de snelste
De Alpha is nog steeds de snelste chip in de computerindustrie. Dat Digital in staat is de koppositie vast te houden toonde het bedrijf afgelopen februari met een technologie-demonstratie van een 600 MHz Alpha met 15,2 miljoen transistoren. Om de chip in topconditie te houden pompte Palmer naar schatting 2,5 miljoen dollar in ontwikkeling en promotie van zijn kindje. Hij heeft een onwrikbaar vertrouwen in de chip en wijst er herhaaldelijk op dat er al voor 7 miljard dollar aan Alpha-computers is verkocht. Maar de tijd dringt. Een paar jaar geleden voorspelde hij nog op dat één op de vijf NT-systemen in de toekomst op de Alpha zou draaien. Die verhouding ligt momenteel dichter bij één op twintig.
Orde op zaken
Hoelang kan Palmer zijn positie nog handhaven? Voorstanders van Palmer wijzen er op dat het weliswaar lang heeft geduurd, maar dat hij er toch in is geslaagd om bij Digital orde op zaken te stellen. Dec’s halfgeleiderdivisie is met meer dan driehonderd klanten weer gezond en met PC’s – lange tijd de Achilleshiel – maakt het bedrijf ook weer een beetje winst. Bovendien staat de Internet-strategie, die voor een groot deel hangt aan de Alta Vista zoekmachine, goed op de rails. Toch blijven alle ogen steeds gericht op het grote wonder: een doorbraak van de Alpha. Palmer heeft er zijn lot aan verbonden. Als Alpha alsnog aanslaat kan hij misschien nog even in zijn Porsche blijven rijden.
