Dubbelrol partners vervlakt tegenstellingen SAP en Baan

Twee leveranciers van systemen voor logistiek management: Baan en SAP. Baan vinnig, commercieel en pijlsnel groeiend. SAP technisch, breed uitgebouwd, snel groeiend en met een veel grotere omzet. Een vergelijking van beide ondernemingen en hun producten geeft duidelijke verschillen te zien in cultuur en ontwikkeling.

SAP komt uit de administratieve en mainframewereld. Die afkomst wordt nog vaak gebruikt om het bedrijf te typeren. Ten onrechte, want SAP heeft dat imago al lang achter zich gelaten. Nu loopt het bedrijf vooraan in de toepassing van de informatietechnologie. Ondanks de enorme internationale reikwijdte valt het Duitse karakter niet te negeren. Het SAP-management presenteert primair een indrukwekkend technisch kunnen. Daarop steunend kan de klant krijgen wat hij wenst.
De boodschap van Baan is anders. IT is er voor de onderneming. De onderneming en de precario van de klant staan centraal en Baan IV is er om die te ondersteunen. De benadering is typisch Nederlands. Baan geeft meer dan SAP aan wat vooral de nieuwe logistieke en financiële processen zijn en hoe daarmee moet worden omgegaan. Baan preekt voor de toekomst goedkope commodity-systemen met Baan als assembler en daaromheen de ‘Baan friends en family’ voor de toelevering en ondersteuning van de ontwikkeling. Dat beleid moet een enorme flexibiliteit geven en de komende prijsval kunnen opvangen.
SAP denkt het zelf wel te kunnen. Naast assembler-leverancier zien zij zichzelf ook als producent van alle bouwstenen.
De marketing van beide ondernemingen is verschillend. SAP verkoopt actuele logistieke IT, ontwikkelt IT voor de elektronische handel en sluit aan bij de technische ontwikkelingen die vooral in Duitsland plaatsvinden. Logistieke eco-systemen staan hoog in het vaandel.
De productontwikkeling van Baan is sterk gericht op het Internet-bedrijf van morgen. Die kennis wordt in rap tempo gegenereerd en verkondigd. Baan richt zich in zijn marketing, meer dan SAP, op wat de markt van IT kan verwachten en ermee kan doen. Dat laatste is een typische vorm van Nederlandse marketing. Die stoelt op zelfkennis, goed organiseren en je nek durven uitsteken. Soms wordt deze benadering ten onrechte met ‘wind’ bestempeld. SAP noch Baan verkopen meer dan ze kunnen. Beide maken waar wat ze respectievelijk als IT-techneut en als visionair etaleren.
Beide lopen vooraan in de ontwikkeling van het logistieke management. De positie van beide ondernemingen wordt jaarlijks door de Gartner Group onderzocht en gepubliceerd. Figuur 1 (zie onderaan) toont een samenvatting van een ‘strategische erp-matrix’. De laatste publicatie dateert van eind vorig jaar. SAP, Baan en Oracle waren toen – en zijn dat nog – de hoofdrolspelers in de markt voor software voor logistiek management. Baan ontwikkelt zich in die matrix steeds sterker als visionair. Oracle en SAP met R/3 moesten beide wat terrein prijsgeven. SAP heeft de meeste implementatie-ervaring; Baan groeit op dat punt naar SAP toe.
Beide hebben door hun verschillende bedrijfscultuur een wat verschillende klantenkring. SAP richt zijn met zijn aanbod primair op gebruikers die informatietechnologie willen kopen. Omdat Baan de commercie en het beheer van de geldstroom accentueert, moet daar een gebruiker tegenover staan die geld, omzet en flexibiliteit hoog in het vaandel heeft. Deze verschillen in benadering van de goederenstroombesturing in het netwerk worden door het strategisch management duidelijk verkondigd.

De nieuwe structuur

De structuur van de applicaties voor enterprise resource planning (erp) is snel aan het veranderen. Het stand alone erp-systeem is zijn dominante positie kwijt. Het erp-systeem wordt in toenemende mate een element in de logistieke keten met sturende, communicerende, veranderings-ondersteunende en lerende en informerende elementen. Wanneer het communicatieproces niet goed is geregeld, kan er van sturen, informeren en dynamisch veranderen in de keten niet veel terecht komen. Optimalisering van de ketenbesturing is nog voor de (nabije) toekomst weggelegd.
De dynamiek in de logistieke keten is aan het versnellen. Ketens vertakken zich, het netwerk groeit. Het bestaat nu uit gekoppelde processen. De afnemer krijgt de macht over de processen; die worden ook in het netwerk klant-georiënteerd. De klantenorder moet zijn weg door het netwerk kunnen vinden. Tot nu toe betekent dat veelal klant-georiënteerd assembleren. De volgende stap is het klant-georiënteerd produceren. Het gevolg is niet alleen dynamiek in de aansturing van de goederenstroom, maar ook in het gebruik van de processen. Er is sprake van een ontwikkeling van het dynamisch aanpassen van de erp-processen binnen bedrijven naar het dynamisch aanpassen van de commerciële netwerkprocessen. Baan accentueert dat zeer sterk.
De ontwikkelingen in de besturing van de ketenlogistiek vallen in een aantal delen uiteen, zie figuur 1. Uitgangspunt is het gebruik van de relevante mogelijkheden van de huidige informatietechnologie. Van daaruit hebben beide ondernemingen een op het web gebaseerde bedrijfsinformatiestructuur ontwikkeld. Die structuur is de basis voor de ontwikkeling van het businessgegevenspakhuis. Pas wanneer dat zijn beslag heeft gekregen, is de ketenbesturing effectief tot stand te brengen. De oude erp-systemen worden daartoe geherstructureerd. Het is nodig om ze de flexibiliteit en connectiviteit te geven die een dynamisch netwerk eist. Om de continue veranderingsprocessen effectief te laten verlopen, worden modelers toegepast: dynamic enterprise modeling van Baan en Accelerated SAP. Het is van belang om effectief te kunnen veranderen zonder dat informatietechnologie, gebrek aan functionaliteit en kennis obstakels vormen. Het veranderen van de systemen voor logistiek management vindt plaats op basis van templates (maskers) voor bepaalde typologieën van goederenstroombesturing. Binnen de templates zijn beide systemen dynamisch te veranderen, SAP R/3 in wat grotere brokken, Baan IV zeer verfijnd. Baan koppelt inmiddels ook programmatuur van derden dynamisch. SAP doet dat via bapi’s.
Sluitstuk van de nieuwe suite voor logistiek management is het kennispakhuis. Baan heeft een public knowledge base, SAP een media center. Het lijkt erop dat eerstgenoemde het best gevuld is. Beide zijn gevuld met veel kennis, maar een echte structuur ontbreekt nog, zo is de indruk.
De verandering van het stand alone erp-systeem in het dynamische enterprise business system is in volle gang. Nergens zien we al afgeronde structuren. Baan en SAP gaan ieder hun eigen weg. Baan is verder met dynamic enterprise modeling, SAP is meer de richting opgegaan van eco-ondersteunende systemen en is verder op het gebied van kennispakhuizen.
De levensduur van zo’n uitspraak is echter kort. In september wordt Baan IV C gereleased, eind ’97 of begin ’98 Baan V. Baan V is naar verwachting sterk Java-georiënteerd. Baan IV C heeft al een geheel nieuwe erp-structuur voor het verfijnd dynamisch modelleren van en het communiceren tussen werkstromen. Verder is uitwisseling van informatie op operationeel, tactisch en strategisch niveau mogelijk. SAP is hard bezig het oude, hechte en zeer complexe datamodel in stukken te breken. Er zijn inmiddels 35 nieuwe componenten waarmee nu de werkstromen gebouwd worden.

Invloed van de partner

Baan en SAP werken met partners: C&L, KPMG, Cap-Gemini, YDS en andere. Veel van die partners vervullen een dubbelrol. Zij ondersteunen zowel klanten van SAP als Baan en brengen in beide ondernemingen kennis in voor de productontwikkeling. Het gevolg van die dubbelrol kan niet anders een vervlakking van de eerdergenoemde tegenstellingen zijn.
Baan heeft zijn ontwikkeling in Nederland geconcentreerd. Er wordt nauw samengewerkt met de TU Eindhoven en met Nederlandse partners. De marketingafdeling is gevestigd in de VS. SAP ontwikkelt in Duitsland, terwijl de kennis over de medische en high tech-processen uit de VS komt. De marketing van SAP wordt ook vanuit de VS gevoerd, maar is Duits georiënteerd, cijfermatig gericht op marktonderzoeken en het clean benaderen van markten. Baan heeft die gegevens over de markt ook, maar neemt vanwege zijn visie op commodity-systemen en de aloude affiniteit met het mkb andere strategische beslissingen. Er wordt gedacht over een nieuwe divisie voor het mkb. Dat betekent niet alleen meer aandacht voor dat marktsegment, maar mogelijk ook een schare andere partners. Baan gaat zich richten op specifieke klantenorganisaties.
De grote verschillen tussen Baan en SAP liggen op het vlak van bedrijfscultuur, marketing en visie. In de techniek zijn ook – soms beduidende – verschillen aan te geven, maar wellicht minder relevant omdat het plaatje van de technische ontwikkelingen zeer snel verandert. Ontwikkelaar SAP en ontwikkelaar en inkoper Baan strijden daar om het hardst, terwijl de doorsnee gebruiker die technologie pas over een tijd gaat toepassen.
 
Cees van Heijkoop, freelance medewerker Computable.

Figuur 1. Overzicht van de business-applicaties van de businesssystemen van SAP en Baan.