Analist Robin Bloor voorspelt in zijn jongste publicatie, The enterprise in transition, een razendsnelle opkomst van de Netwerk Computer (NC). Volgens zijn ‘conservatieve’ schatting zullen er in het jaar 2001 bijna 38 miljoen NC’s verkocht worden in de zakelijke markt.
Al over twee jaar verslaat de NC de PC in verkoopaantallen (in de zakelijke markt). Tot deze opmerkelijke conclusie komt marktanalist Robin Bloor van Bloor Research. Dit jaar worden er wereldwijd nog slechts 1,7 miljoen NC’s verkocht, een aantal dat in 1998 ruim 6 miljoen zal bedragen.
De opkomst van de NC zal gepaard gaan met een scherpe daling van de PC-verkopen in de zakelijke markt. Dit jaar groeit dit belangrijke marktsegment nog met een magere 4,2 procent, zo luidt de schatting van de analist. Daarna zal een voortdurende daling inzetten van ruim 14 procent. Ten slotte zal de PC-markt zich stabiliseren op 18 miljoen exemplaren, de helft van de huidige afzet.
Om tot zijn opzienbarende cijfers te komen, maakt Bloor gebruik van een groot aantal veronderstellingen. Ten eerste verwacht hij dat de huidige, naar schatting 25 miljoen domme terminals gaandeweg zullen worden vervangen door NC’s. Verder gaat de analist ervan uit dat zowel PC’s als NC’s gemiddeld om de drie jaar worden vervangen. In het model wordt de door Microsoft/Intel bedachte NetPC ook als een NC beschouwd.
Drijfveer
De motivatie voor een zo breed mogelijke overstap ligt voor de hand. Volgens sommige onderzoeken bedraagt de ’total cost of ownership’ van een PC 8000 dollar per jaar. Daarop kan veertig procent bespaard worden met de inzet van de NC, een besparing van 3200 dollar per jaar.
De grote drijfveer achter het succes van de NC is de terugkeer naar een centralistisch computermodel. Ook de opkomst van de computertaal Java speelt de NC in de kaart. NC’s kunnen uitstekend werken met Java volgens het ’thin client’-model. In Java geschreven programma’s of applets draaien in principe op elke processor waarvoor een zogenoemde Java Virtual Machine beschikbaar is. Dat betekent dat ook goedkopere, vaak niet-Intel processoren, gebruikt kunnen worden in NC’s.
Knelpunt
Bloors optimistische cijfers contrasteren met ervaringen uit het verleden. De met NC’s vergelijkbare schijfloze Lan-werkstations (zoals die ooit door 3Com en anderen op de markt werden gebracht in de jaren tachtig) faalden jammerlijk. Ook in de Unix-wereld is de, technisch gezien, elegante X-terminal uit de gratie.
Testen van de eerste NC’s vallen tot nu toe minder gunstig uit. NCD’s ExploraPro blijkt bijvoorbeeld duurder dan een PC en is bovendien niet altijd even snel. Het knelpunt is dan ook niet de processor of de harde schijf, maar de snelheid en betrouwbaarheid van het netwerk. Bloor gaat in zijn rapport voorbij aan de rol die een IT-afdeling speelt bij aankoopbeslissingen. Omdat de besparing vooral uit beheer en management moet komen, betekent dat minder banen op de IT-afdeling: geen aansporing om direct op NC’s te standaardiseren.
Het huidige NC-concept is nog vrij jong. In 1995 lanceerde Oracle’s president-directeur Larry Ellison zijn idee voor een goedkope, schijfloze, centraal beheerde netwerkcomputer die als een soort Internet-terminal zou dienen. Daarna is het concept snel opgepakt door twee grote computerleveranciers: Sun Microsystems en IBM.
Verder is een aantal terminalleveranciers op de NC-trein gesprongen.
Winframe is een multiuser-versie van Windows NT. Daarmee kan dan elk programma dat op Windows NT draait, ook draaien op een NC. Echte compatibiliteit levert dit nog niet op. Immers niet elke Windows 3.11 of Windows95-pakket kan ook onder Windows NT draaien.
Kwetsbaar
Microsofts positie ten opzichte van de NC is complex. Het bedrijf heeft een reeks ’thin client’-achtige alternatieven aangekondigd. Van de NetPC en ‘zero cost administration’, de Windows Terminal, Web TV tot Windows CE. De NC-bedreiging wordt serieus genomen. Met de opkomst van Java en de NC zouden immers de belangrijke inkomstenstromen uit de Office-suite kunnen opdrogen. In Java-geschreven applicaties kunnen bovendien op elke machine en onder elk besturingssysteem draaien.
De markt zou daaruit kunnen opmaken dat besturingssystemen (lees Windows95/NT) steeds minder strategisch worden. Oracle gebruikt bijvoorbeeld nu al in zijn goedkope ‘5000 dollar-kant-en-klaar NC-netwerk’ een eigen besturingssysteem voor de server. Microsoft lijkt daarom in de ogen van Bloor kwetsbaar als de door hem geprofeteerde opkomst van de NC werkelijkheid wordt.
Er zijn ook IT-analisten die weigeren te geloven in een doorslaande succes van de NC. Howard Anderson, directeur en oprichter van de Yankee Group, een concurrent van Bloor Research, schrijft bijvoorbeeld in een analyse over de concurrentiekracht van Microsoft: "Vergeet de NC-PC-oorlog. De argumenten zijn vijf jaar oud. De echte oorlog zal uitgevochten worden om Java."
Anderson acht Microsoft zeker niet onkwetsbaar, maar ziet een potentiële dreiging eerder uit een onverwachte hoek komen. Alleen Intel en Cisco acht hij in staat in staat om Microsoft het leven zuur te maken.
