Reeds enige jaren wordt de virus-gemeenschap geteisterd door een toevloed van gemiddeld 250 nieuwe varianten per maand, schrijft Harry De Smedt.
Daarnaast maken de virusschrijvers gebruik van ‘nieuwere technologieën’, zoals de macro’s voor MS Word en Excel. Een niet aflatende stress is dus niet vreemd bij de ontwikkel- en supportafdelingen van deze softwarehuizen. Die luiden meer en meer de alarmklok, omdat een ‘nieuw soort virus’ het aantal telefoontjes aan de helpdesk dramatisch verhoogt. Het gaat hier om hoaxes, door insiders ook de ‘psychologische virussen’ genoemd, ofwel geruchten over onheilspellende computervirussen, die zich meestal via Internet voortplanten en vooral uiterst destructief zijn. Dat terwijl er eigenlijk niets aan de hand is. De moeder van alle hoaxes is Good Times. Het feit dat deze naam voor de meeste Internetgebruikers geen onbekende zal zijn, bewijst meteen welke omvang het probleem aanneemt.
Vroeger bestond het gebruikerspubliek van Internet uit bebaarde universitairen die steevast sandalen droegen. Deze academici gebruikten ‘het netwerk’ in zijn pure vorm om met elkaar te communiceren over diverse technische en wetenschappelijke onderwerpen. Inmiddels is er veel veranderd. De informatiesnelweg is gemeengoed geworden. De hype hierover heeft ervoor gezorgd dat enthousiastelingen die al surfend door het trendy leven gaan de bedreven gebruikers van het eerste ogenblik verdringen. Bills droom, een PC in elke huiskamer, is voorbijgestreefd, want in al die PC’s worden modem- en Internetconnectie standaard meegeleverd. Een postbusadres wordt vervangen door een url en de modale man (of vrouw) kijkt niet meer verbaasd op als iemand het heeft over www of dot-com.
Bommenmakers
Internet is enorm handig, bijvoorbeeld voor het communiceren met anderen. Hoe eenvoudig is het niet om een tekst door te sturen naar een vriend of collega. Het probleem begint pas bij de inhoud van deze informatie. Naast de druk besproken inhoud als kinderporno en handleidingen voor bommenmakers kunnen ook eenvoudige e-mail-berichten voor enorme problemen zorgen.
Een elektronische boodschap in je mailbox die je waarschuwt voor bepaalde gevaren die je computer bedreigen wordt vaak serieus genomen, ook al ken je de afzender niet. Natuurlijk wil je je vrienden informeren over het bestaan van het probleem en stuur je het bericht door. Deze vrienden kennen jou en vertrouwen dus de informatie die je hen toevertrouwt, en zo gaat de bal rollen.
Hoaxes verwijst naar het verspreiden van dergelijke geruchten. De bekendste is de Good Times-variant. Die bestaat in verschillende versies, doch waarschuwt steeds de ontvanger dat, indien hij een e-mail-bericht ontvangt met als naam Good Times, hij dit niet mag lezen of openen. Doet hij dat toch, dan zal dit ‘virus’ zijn harde schijf vernietigen.
‘Here is some important information. Beware of a file called Good Times.
Happy Chanukah everyone, and be careful out there. There is a virus on Internet being sent by e-mail. If you get anything called ‘Good Times’, don’t read it or download it. It is a virus that will erase your hard drive. Forward this to all your friends. It may help them a lot.’
Inmiddels bestaan er tientallen van dit soort geruchten, die de Internet-gebruikers onterecht en totaal misplaatst de schrik op het lijf jagen.
Verontrust
Eén van de bekendste hoaxes, Irina, is een uit de hand gelopen marketingstunt van een Britse uitgeverij die via deze tactiek wat extra aandacht wilde voor een nieuw boek. De meeste andere geruchten worden gestart door flauwe grappenmakers en verder verspreid door onwetende Internet- of computergebruikers. Dat het aantal hoaxes exponentieel stijgt, heeft te maken met de creatiedrempel. Een geheugenresident computervirus schrijven vereist een grote technische bagage. Een macrovirus schrijven ligt eerder voor de hand, aangezien Basic (nodig voor deze macro’s) eenvoudiger is dan de assembler, nodig voor de eerste groep. Niettegenstaande dat moet er toch geprogrammeerd worden. Voor een hoax heb je helemaal geen technische knobbel nodig; iedereen kan een berichtje versturen.
Omdat deze misplaatste boodschappen meestal melding maken van een virus, nemen verontruste gebruikers contact op met de anti-virus bedrijven. Veelal valt snel uit te maken of het gaat om een hoax of een virus, maar vaak kost het veel tijd om de gebruiker uit te leggen dat het om een ‘grapje’ gaat. Erger wordt het als de gebruiker van antivirus-software ontdekt dat de anti-virus scanner de hoax niet detecteert.
Het aantal supportcalls over deze problematiek waarmee de anti-virus gemeenschap overstelpt wordt, neemt dusdanige proporties aan dat dit de ondersteuningskwaliteit voor de normale virusinfecties bedreigt. Sommige anti-virus helpdesks melden dat meer dan 50 procent van de ontvangen hulpoproepen te maken hebben met hoaxes.
Psychologisch
Voor computervirussen bestaan er anti-virus programma’s die het virus identificeren en het verhinderen zich te vermenigvuldigen en schade aan te richten. Voor geruchten is dit veel moeilijker, zelfs onmogelijk. Ze tasten niet de computer, maar de gebruiker aan. Ze worden ze dan ook psychologische virussen genoemd. Beschouw daarom deze berichten als junk mail en verwijder ze zo snel mogelijk.
De meest voorkomende hoaxes zijn Good Times, Irina, Deeyenda, Ghost, Free Money, Eyes en Sheep.
Url’s voor meer informatie: http://www.drsolomon.com/vircen; http://www.datafellows.fi/news/hoax.htm; http://www.ibm.com/BreakingNews/HypeAlert/; http://ciac.llnl.gov/ciac/CIACHoaxes.html; http://www.public.usit.net/lesjones/goodtimes.html; en http://194.217.172.1/Penguin/homepages/index.html.
Drs. Harry De Smedt, general manager van Data Alert International te Rijswijk
