Gezien de enorme hoeveelheid Ethernet-gebruikers heeft Gigabit Ethernet ongetwijfeld toekomst, maar het is niet aannemelijk te maken dat het ATM voorbijstreeft.
"Gigabit-Ethernet streeft ATM voorbij" (Dirk H. Ringenoldus, 15 november 1996) – dat is intrigerend: hoe kan een nog niet in produkten beschikbare technologie een technologie die al jaren in produkten beschikbaar is voorbijstreven? Een bedreiging vormen okay, maar meer dan dat … Achter de intrigerende titel blijkt een techno-babbel te schuilen met een extreem hoog gehalte aan opportunisme. Om te voorkomen dat iemand die opinie al te serieus neemt een reactie.
Ringenoldus stelt dat Gigabit Ethernet, als het straks beschikbaar is, eenvoudig en goedkoop veel bandbreedte kan bieden en daarom produkten op basis van het technologisch superieure ATM uit de markt zal drukken. De problematiek van Ethernet-collisions is volgens hem opgelost, ondermeer door full duplex Ethernet toe te passen. Ook het reserveren van bandbreedte voor isochroon verkeer zou door 3COM, die hij als voorbeeld noemt, opgelost zijn. Kortom, hij ziet een bandbreedte van 2 Gbit/s beschikbaar komen waar ATM slechts 155 Mbit/s biedt. In zijn opinie kan ATM verder nooit SDH, dat een topsnelheid van 2,5 Gbit/s heeft, vervangen. Het is een leuk, provocerend stukje (een artikel met vergelijkbare strekking van een andere auteur staat in het novembernummer van Telecommagazine, waar Ringenoldus senoir editor is), maar we moeten het wel in de context plaatsen.
Ethernet is – en blijft – een lan-protocol (local area network) voor dataverkeer. Full duplex Ethernet is bruikbaar als van een shared Ethernet naar een per aansluiting ‘geswitched’ lan gemigreerd is. Alleen dan zijn de technieken die 3COM ontwikkelt voor het reserveren van bandbreedte voor isochroon verkeer (Pace en mogelijk Cells-in-frames) op de uitlopers naar individuele aansluitingen te gebruiken. Die oplossingen zijn niet gericht op de lan-backbones. Daarin is 100 Mb Ethernet of fast Ethernet alleen voor kleine netwerken realistisch. De beperkingen die voor 100 Mb Ethernet gelden, zijn vrijwel zeker ook van toepassing op Gigabit Ethernet. Feitelijk wordt 100 Mb Ethernet vooral gebruikt voor het aansluiten van servers. Die aansluitingen zouden in de toekomst ook met Gigabit Ethernet te realiseren zijn.
Bij het opwerpen van de beperking van 155 Mbit/s als maximum snelheid voor ATM en de bespreking van SDH kan ik Ringenoldus niet volgen. Nu al kent ATM implementaties voor koppelingen tot 622 Mbit/s en kan binnen ATM switch engines de capaciteit oplopen tot 10 Gbit/s. Hoewel ook ik denk dat die snelheden in de toekomst in switches met Gigabit Ethernet-koppelingen te halen zullen zijn, is de presentatie daarvan als beslissend voordeel van die technologie enigszins lachwekkend. ATM en SDH hebben elkaar nodig: ATM ‘zit’ op SDH in de protocol-stack. De suggestie dat ATM SDH zou kunnen of moeten vervangen is onzinnig. De verwijzing naar telecommunicatie-operators bij SDH is in de context van het betoog ook misplaatst: zij gebruiken SDH voor wan’s; een lan-technologie als Gigabit Ethernet is voor hen irrelevant. Wel relevant voor telco’s en gebruikers zijn de gebruiksmogelijkheden van ATM in lan’s en wan’s. Daarin ligt één van de fundamentele voordelen van ATM: ATM-technologie maakt een in functioneel opzicht naadloze lan/wan-integratie mogelijk.
Bandbreedte
De eenvoud van de Ethernet-technologie heeft als belangrijk voordeel dat de kosten van de componenten relatief laag zijn. Dit zal waarschijnlijk ook gaan gelden voor Gigabit Ethernet. Een consequentie is dat het netwerk altijd van het spanning tree-principe uitgaat: het is niet mogelijk om bandbreedte en betrouwbaarheid te vergroten door redundantie, loadsharing en het plaatsen van de componenten daarvoor in verschillende datacommunicatieruimtes. Juist nu de beschikbaarheid van lan’s van cruciaal belang voor de ondernemingen is geworden, wil men die consequentie veelal niet nemen. Met ATM en lan-emulatie zijn ruime mogelijkheden voor het inbouwen van redundantie en loadsharing beschikbaar.
In omvangrijke lan’s met sterk groeiend verkeer is de schaalbaarheid van de gekozen technologie van cruciaal belang. De snelheidsbeperking die nu geldt voor lan-technologie als 100 Mb Ethernet en Fddi (Fiber distributed data interface) is niet van toepassing op ATM: doorgroeien naar 622 Mb/s kan vandaag en nog hogere snelheden komen eraan. Waarom zouden gebruikers nu inzetten op een Ieee-commissie die voorjaar 1997 een concept-standaard voor Gigabit Ethernet zal aanvaarden? De opgeblazen verwachting van Gigabit Ethernet doet ook de ontwikkelingen van nieuwe verkeersstromen over lan’s als spraak, beeld en video tekort. Ethernet als lan-protocol is gericht op en geschikt voor dataverkeer. Op de uitlopers naar werkstations en servers zullen die nieuwe stromen te integreren zijn met het dataverkeer over Ethernet, maar dat geldt niet voor de lan-backbones. Het reserveren van bandbreedte voor isochroon verkeer of verkeer met een ‘constant bitrate’ is in een op Ethernet gebaseerd lan-backbone niet mogelijk.
Tegenover de brede inzetbaarheid van ATM kent Gigabit Ethernet maar één truc: snelheid. Op basis van het gigantische aantal Ethernet-gebruikers heeft Gigabit Ethernet ongetwijfeld toekomst. Tegelijkertijd is het niet aannemelijk te maken dat het ATM voorbijstreeft. Snelheid alleen kan zo verschrikkelijk dom zijn.
Ir Tonnie van der Horst, Thor Consulting, Utrecht
