De huidige kantoorsoftware, die wordt gedomineerd door Microsoft Office, heeft volgens mij zijn langste tijd gehad. De afgelopen jaren is vooral geconcurreerd door het toevoegen van allerlei toeters en bellen aan tekstverwerkers en spreadsheets – uitbreidingen die vrijwel niemand nodig had. Daardoor zijn de huidige produkten moeilijk te hanteren en is de integratie beperkt.
De aandacht voor concurrerende accessoires heeft bovendien de natuurlijke ontwikkeling van betere technieken belemmerd, zoals efficiënte informatievergaring en de creatie van documenten door meerdere auteurs. Om die oude, opgebrande produkten te vervangen is een geheel nieuwe generatie nodig. De nieuwe produkten moeten eenvoudiger en bruikbaarder zijn, en met zichzelf en andere produkten geïntegreerd kunnen worden.Die nieuwe generatie kan alleen ontstaan als er een reële kans is om commercieel op te boksen tegen de huidige marktleiders. Dat is moeilijk door de torenhoge investering die voor produktontwikkeling nodig is en de vereiste enorme marketingcampagnes. De voordelen van een geïntegreerd, eenvoudig en gebruiksvriendelijker systeem moeten overtuigend worden aangetoond, omdat de gebruikers nu eenmaal gewend zijn aan de huidige systemen en niet gauw op iets anders zullen overstappen.
Dè kans op verbetering ligt in de groeiende belangstelling voor object-oriëntatie. Die vloeit voort uit de behoefte aan modulaire software binnen de gehele IT-industrie. Modulariteit verhoogt de produktiviteit en de onderhoudbaarheid, en object-oriëntatie kan daar veel aan bijdragen. Interessant is dat Microsofts OLE applicaties heeft opgeleverd, terwijl het feitelijk alleen encapsulatie ondersteunt, en produkten als SOM, Corba en Java complete ondersteuning van object-oriëntatie bieden.
OLE is begonnen met de overgang van logge, monolitische PC-applicaties naar het integreren van kleine componenten in desktop-applicaties. Momenteel is de markt voor OLE Controls groot, maar deze zijn gericht op applicatie-ontwikkelaars die Visualbasic, Notes Client en dergelijke gebruiken. Ze zijn nog niet doorgedrongen tot de ‘office suites’; die blijven enorm groot en hebben vergelijkbare functies ingebed in de applicaties. Wanneer hakt Microsoft de knoop door en vervangt het de klungelige Office Suite door moderne modulaire software die zijn eigen OLE-technologie benut? Deze vraag is moeilijk te beantwoorden, omdat de nieuwe generatie software open zal zijn, inclusief herbruikbare modules van velerlei oorsprong, wat de wurggreep van het Office-concept zal doorbreken. Door de concurrentie zullen zowel de kosten als de totale software-opbrengsten dalen – tot minder dan 200 dollar per gebruiker! Met zo’n revolutionair model moeten organisaties overstag kunnen gaan.
Microsoft zal OLE in de loop van de tijd uitbreiden tot een volledig functioneel, gedistribueerd en object-georiënteerd systeem. Zulke systemen bestaan echter al, gebaseerd op IBM’s SOM en gedistribueerd met behulp van OMG Corba-technologie. De SOM/Corba-combinatie is beschikbaar voor de meeste platformen, inclusief Microsoft. SOM is echter nergens door een schrijnend gebrek aan applicaties. Dit komt doordat OLE deel uitmaakt van Windows 95 en Windows NT, gekoppeld aan het feit dat Microsoft Office OLE gebruikt voor een beperkte vorm van integratie.
Opendoc van Cilabs heeft verreweg de sterkste band met object-oriëntatie voor kantoorsystemen. Oorspronkelijk gebaseerd op technologie van Apple (het Bento-bestandssysteem en de bijbehorende scripttaal) en IBM (SOM en Dsom) biedt Opendoc een geavanceerd object-georiënteerd systeem waarmee een nieuwe generatie modulaire, geïntegreerde applicaties te bouwen valt. Ondanks veel rumoer van ondermeer IBM is er tot nu toe echter slechts weinig gebeurd.
Novell was ook druk bezig met Opendoc toen het Wordperfect overnam. Bij die overname moet de gedachte aan een Opendoc-applicatiesuite om met Microsoft te kunnen concurreren een belangrijke factor geweest zijn. De verkoop van Wordperfect aan Corel betekent echter dat de Opendoc-applicaties er nog niet waren. Nu Corel over de door Wordperfect ontwikkelde software beschikt, kan het nog voor verrassingen zorgen. Voorheen was het uitsluitend bekend van het tekenpakket, maar nu brengt het een grotere suite op de Windows-markt, al is die nog niet zo uitgebreid als Microsoft Office of de Lotus Smartsuite. Als de PC-wereld het met Windows en OLE blijft doen, is Corels toekomst moeilijk in te schatten. Waarschijnlijk vertrouwt Corel erop dat Opendoc of een vergelijkbaar produkt in de toekomst een marktaandeel kan verwerven.
De andere invloedrijke factor is Java. Er zal behoefte ontstaan aan Java-applets voor netwerkcomputers die geen Windows ondersteunen. Applets worden alleen van de server geladen als ze nodig zijn. Om de netwerkbelasting te beperken moeten ze klein en modulair zijn. Java is zeer geschikt voor het bouwen van kantoorapplicaties. Dat ze klein moeten blijven, is een voordeel, omdat dit ook betekent dat ze eenvoudig zullen zijn. Ik denk dat 90 procent van de gebruikers dat juist wil. Corel heeft zichzelf publiekelijk aan Java verbonden en zou wel eens als eerste kunnen profiteren van de omschakeling van PC’s naar NC’s, vooral in grote omgevingen. Daarnaast zouden Lotus Notes Client en Apple interessante dingen kunnen gaan doen.
