Voor ondersteuning bij het samenwerken staan enkele tientallen groupware-tools ter beschikking. Zij helpen de medewerkers bij hun communicatie, coöperatie en coördinatie. Projectmanager G. van der Harst en adviseur J. Hospers onderwierpen de vijf belangrijkste groupware-tools aan een vergelijkend onderzoek.
Informatietechnologie en met name groupware speelt een belangrijke rol bij het verbeteren van de samenwerking en ondersteuning van teams in organisaties. Groupware is een verzamelnaam van computersystemen die samenwerking tussen mensen ondersteunen. Een belangrijk voordeel van groupware-technologie is dat men onafhankelijk van tijd en plaats met elkaar kan communiceren.
Alvorens te spreken over de mogelijkheden van de technologie, is het zinnig eerst het begrip ‘samenwerken’ nader te beschouwen. Dit kan met behulp van het 3C-model. Dit bestaat uit de drie belangrijke aspecten van samenwerken, namelijk communicatie, coördinatie en coöperatie.
Communicatie is nodig om informatie uit te wisselen over het produkt en het proces. Het vereist de beschikbaarheid van communicatiekanalen. Communicatie is vereist om het proces te definiëren, de kwaliteitseisen van het produkt te bespreken, enzovoort. Communicatie is eveneens van belang bij het oplossen van problemen met het proces of het produkt.
Coöperatie is het daadwerkelijk (samen) uitvoeren van activiteiten om een produkt op te leveren. Hiervoor zijn hulpmiddelen nodig evenals objecten waarop handelingen kunnen plaatsvinden. Hulpmiddelen zijn bijvoorbeeld: spreadsheets, e-mail en electronic meeting rooms. Objecten waarop handelingen uitgevoerd worden zijn onder andere documenten, formulieren maar ook software. Een belangrijk aspect is een gemeenschappelijke werkomgeving. Elk individu dat een bijdrage levert aan het object, moet er ook toegang toe hebben. Tevens moet hij toegang hebben tot de hulpmiddelen die hij nodig heeft om aan het object te werken, zoals een tekstverwerker, speadsheet of een speciale op maat gemaakte toepassing.
Coördinatie heeft betrekking op het maken en volgen van afspraken om de samenwerking effectief te laten verlopen. Het betreft het proces van samenwerken. Bij coöperatie gaat het om het produkt dat gemaakt wordt, bij coördinatie om het proces dat leidt tot het produkt. Zaken als deadlines, afspraken over taakverdeling en dergelijke worden hier vastgelegd.
Inzicht in deze drie aspecten maakt het mogelijk om optimaal aan te sluiten bij de wensen van de groep en zo de beste functionaliteiten te ontwikkelen. Bovendien kan op basis van deze 3C’s een eerste indeling naar verschillende groupware-toepassingen plaatsvinden. Een dergelijke indeling, zoals hieronder staat vermeld, is niet zaligmakend. Groupware-technologie is sterk aan verandering onderhevig en de geboden functionaliteiten wijzigen snel. Produkten vallen hierdoor steeds vaker tussen categorieën in of behoren tot alle drie de categorieën.
Ondersteuning communicatie
Er bestaan diverse elektronische communicatiesystemen (e-mailprodukten zoals Microsoft Mail, CC:mail van Lotus en Beyondmail). Elektronische communicatie is één van de belangrijkste toepassingen als het gaat om uitwisseling van kennis en informatie. Dit middel is prima geschikt om elkaar op de hoogte te houden van lopende zaken. Ook als men niet op kantoor aanwezig is, kunnen boodschappen en elektronische documenten worden verstuurd. De zender weet dat de ontvanger het zal lezen. De ontvanger is echter geheel vrij te bepalen wanneer hij de boodschap leest.
Conferentiesystemen (bijvoorbeeld Collabra Share van Netscape, bulletin-boards en vele videoconferentiesystemen) maken het mogelijk te vergaderen zonder dat men bij elkaar in dezelfde ruimte zit. Dit is een goede oplossing wanneer er snel overeenstemming bereikt moet worden over niet al te moeilijke zaken en indien de participanten lokaal verspreid zijn. Bij deze systemen is het vaak niet mogelijk over elektronische documenten te beschikken die de communicatie ondersteunen. In veel gevallen is het communiceren via e-mail een uitstekende vervanger.
Ondersteuning coöperatie
Voor het uitvoeren van kennisintensief werk is het van belang dat verschillende personen over dezelfde informatie beschikken. Information sharing betekent dat informatie en kennis centraal of decentraal is opgeslagen en toegankelijk is voor iedereen die dit nodig heeft. Information sharing systemen zijn bijvoorbeeld Lotus Notes, Exchange van Microsoft, Groupwise van Novell, Teamware Office van Teamware.
Groeps-besluitvormingssystemen (bijvoorbeeld CM/1 van Corporate Memory Systems, Group Systems V van Ventana, Teamfocus van IBM) ondersteunen groepen bij het nemen van beslissingen. Vooral bij strategische beslissingsvoorbereiding worden dergelijke systemen ingezet. Met behulp van een brainstorm-tool kan iedereen anoniem een bijdrage leveren. Vervolgens worden de bijdragen geclusterd en oplossingen gegenereerd. Ook voor ontwerpactiviteiten van bijvoorbeeld een R&D-afdeling kan een dergelijk systeem worden ingezet. Verschillende disciplines moeten een bijdrage leveren: creatieven, ‘makers’ en verkopers. Uitwisseling van hun ervaring en kennis is van belang voor het nemen van beslissingen rondom een nieuw produkt. Er ontstaan steeds meer speciale ‘elektronische vergaderruimten’, waar met behulp van software zoals Group Systems V alle aspecten van vergaderen en besluitvorming ondersteund worden. Dit varieert van het bijeenroepen van de vergadering tot brainstorm-ondersteuning en beslissingsondersteuning.
Media spaces/shared screen (bijvoorbeeld Inperson van Silicon Graphics, Proshare van Intel) zijn de geavanceerde geïntegreerde omgevingen waarbij beeld, geluid en tekst samengaan. Via de video zijn de groepsleden real time te zien; op de werkplek is duidelijk wie aan welk onderdeel aan het werk is en via een geluidsverbinding kan men elkaar verstaan.
Gezamenlijk schrijven/tekenen/ontwerpen is mogelijk met bijvoorbeeld Aspects of Grove. Bij ‘gezamenlijk schrijven’ werkt men samen aan hetzelfde document, ieder aan een apart hoofdstuk of aan een alinea van hetzelfde hoofdstuk. Op de plek in het document waar een ander aan het werk is, is bijvoorbeeld een wolkje zichtbaar. Tijdens het schrijven kunnen opmerkingen gemaakt worden over elkaars bijdrage. Zo gaat het schrijven van stukken niet alleen veel sneller, maar ook effectiever. Het is niet meer nodig om stukken met de post te versturen, op commentaar te wachten en dat vervolgens te verwerken. Hetzelfde geldt voor tekenen en ontwerpen.
Ondersteuning coördinatie
Workflow systemen (bijvoorbeeld Staffware, Cosa van Software Ley, Open Workflow van Wang, Action Workflow, Teamware Flow) automatiseren de sturing van de werkstroom in een organisatie. Op basis van vooraf vastgestelde werkprocedures, volgorde, actoren, activiteiten en dergelijke, worden de taken gecoördineerd en op elkaar afgestemd. Het is onder andere mogelijk om zichtbaar te maken wie met welke activiteit bezig is, hoeveel taken nog op hem of haar liggen te wachten en wie waarvan op de hoogte moet zijn. Ook kan men van een werkstroom statistische overzichten maken met daarin bijvoorbeeld de gemiddelde doorlooptijd.
Scheduling/calendar systemen (bijvoorbeeld Meeting Maker van On Technology, Schedule+ van Microsoft, Organizer van Lotus) maken het mogelijk elektronisch mensen uit te nodigen voor een vergadering. Iedereen heeft inzicht in de agenda’s van de collega’s. Hierdoor is niet alleen gemakkelijk een datum te prikken voor een vergadering, maar is ook inzicht te krijgen in de werkzaamheden van de collega’s.
Geïntegreerde pakketten
Tegenwoordig worden veel van de groupware-functionaliteiten in een geïntegreerde omgeving aangeboden. Het gaat dan om e-mail, discussiegroepen, information sharing en workflow. Alleen de real time toepassingen als video conferencing, gezamenlijk schrijven of desktop conferencing zijn veelal nog niet geïntegreerd. De pakketten die aan het evaluatieproject hebben deelgenomen, vallen onder de noemer geïntegreerde ontwikkelomgevingen. Daarbij is Link Works de meest open toepassing en zijn Teamware en Groupwise de meest kant en klare omgevingen. Ook verschilt de ‘workflow’-component. In sommige pakketten is het gemakkelijker een werkstroom te definiëren dan in andere. Hieronder volgt een kort verslag van de geëvalueerde groupware-tools.
Doelstellingen
Op basis van een case-beschrijving van de fictieve organisatie ‘Copiesneller’ is ervaring opgedaan met de tools. Copiesneller is een bedrijf van 150 man, dat zich bezighoudt met het repareren en onderhouden van kopieermachines. Daarvoor moeten de helpdesk en de monteurs toegang hebben tot de gegevens van de klant, afspraken kunnen maken met de klant, planningen kunnen maken voor klantbezoek en dergelijke. De monteurs werken veelal vanuit huis, waar ze een klein magazijn hebben met de belangrijkste benodigdheden. De klant kan telefonisch storingen doorgeven aan de helpdesk die vervolgens contact zoekt met de monteurs. Met behulp van groupware wil het management de dienstverlening aan de klant verbeteren. Hiervoor is een aantal doelstellingen gedefinieerd.
Er moet een garantie zijn dat de klacht binnen de afgesproken termijn wordt afgehandeld. Men overweegt zelfs financiële compensatie voor klanten als de klacht niet binnen de termijn is verholpen.
Er dient een effectievere communicatie plaats te vinden tussen de monteurs om problemen sneller op te lossen.
De coördinatie van de inzet van monteurs moet verbeteren, zodat tijd effectiever wordt besteed (sneller repareren) en minder tijd verloren gaat aan reizen.
Verder wordt een betere aansluiting beoogd tussen de kennis van monteurs en de klussen waarvoor ze worden ingezet.
Tenslotte dient de doorlooptijd van de factureringsketen naar de klant te worden verkort.
De groupware-tools zijn geëvalueerd vanuit het gezichtspunt van de eindgebruiker, de beheerder en de ontwikkelaar. De eindgebruiker is degene die tijdens zijn dagelijkse werkzaamheden gebruik maakt van het groupware-produkt. De beheerder draagt zorg voor het operationeel houden van het groupware-produkt. De ontwikkelaar is degene die met behulp van het tool het groupware-produkt heeft gemaakt.
Vanuit het standpunt van de gebruiker, beheerder en ontwikkelaar is naar de volgende onderdelen gekeken:
– e-mail, versturen en ontvangen van post;
– conferencing, discussiegroepen;
– document service, het delen van documenten;
– scheduling, het maken van afspraken;
– flow support, het ondersteunen van werkstromen.
Gebruikersaspecten
Vanuit het gezichtspunt van de gebruiker is gekeken naar de mogelijkheden om berichten te versturen, ontvangen en structureren. Ook is er bekeken in hoeverre discussies gevoerd kunnen worden, en hoe men kan reageren op elkaars inbreng. Verder zijn de zoekmogelijkheden en hyperlinks van de document service onderzocht. Met betrekking tot de agenda’s was het vooral van belang om afspraken voor een gehele groep te maken. De flow support voor de gebruiker moet aangeven welke activiteiten hij moet uitvoeren. Ten slotte is nog een aantal overige functionaliteiten bekeken.
Elke tool biedt de mogelijkheid tot e-mail-berichtenverkeer. Bij Groupwise worden alle berichten – van afspraken tot taken en notities – in een universele ‘in-bak’ verzameld. Hetzelfde geldt voor Teamware. Exchange is geheel gebaseerd op e-mail, maar het gezamenlijke informatiebeheer vindt plaats via gemeenschappelijke folders. Deze bevinden zich op de server waar door middel van replicatie off-line gewerkt kan worden. Lotus Notes beschikt naast allerlei databases met informatie waar de gebruiker – afhankelijk van zijn autorisatie – bij kan, over aparte mail-faciliteiten. Het is mogelijk in de elektronische post een bericht te ontvangen als in een discussiebank een item verschijnt waar de gebruiker in is geïnteresseerd. Link Works heeft een standaard mail-client, maar kan ook gebruik maken van bijvoorbeeld CC:mail, Teamware Mail en Microsoft Mail.
Voor de conferencing-faciliteiten (elektronisch vergaderen) maakt Groupwise gebruik van Collabra Share. Notes kent eigen databases voor elektronisch vergaderen. Link Works heeft geen eigen vergader-toepassing, maar kan wel gebruik maken van bestaande vergader-tools. Exchange baseert de vergaderingen op gemeenschappelijke folders op de server. De presentatie van de gegevens is afgeleid van de manier waarop Lotus Notes dat doet: met behulp van views. Teamware heeft een aparte module ‘Forum’ voor elektronisch vergaderen.
De document service van de tools wordt vaak met full text search ondersteund, zoals bij Notes en Exchange. Bij Link Works kan gezocht worden op type en waarden van attributen van de objecten. Bij Teamware Office kan alleen free text gezocht worden binnen Library. Andere modules zoals Forum en Mail kunnen slechts op keywords zoeken. Groupwise werkt met Soft Solutions voor het documentbeheer. Soft Solutions kan met hyperlinks overweg en kan in multimedia-documenten zoeken. Ook Exchange, Teamware en Notes werken met hyperlinks.
Lotus Notes 4.0 kende geen geïntegreerde scheduling. Vanaf versie 4.5 is deze wel beschikbaar. Teamware heeft een goed werkende agenda-module. De agenda van Groupwise is te vergelijken met die van Teamware. Link Works biedt geen standaard-faciliteiten voor agendering. Exchange levert Schedule+ als agendasysteem. Bij de onderzochte agendasystemen was het goed mogelijk agenda’s van verschillende personen over elkaar heen te leggen voor het maken van gezamenlijke afspraken. Elke agenda heeft de beschikking over een to do-functionaliteit.
Teamware met Teamwareflow en Workflow van Groupwise bieden de gebruiker een op werkstroom afgestemde to do-lijst. Hierin kan hij zien wat er nog moet gebeuren en een keuze maken uit de taken. Notes en Exchange hebben geen to do-lijst afgestemd op de werkstroom-component. Bij Link Works is hier niet naar gekeken.
Over de algemene look and feel-aspecten kunnen we weinig zeggen. Afhankelijk van de gebruiker en de gewenste manier van werken kan de ene tool beter geschikt zijn dan de andere. Windows ’95-gebruikers kunnen gecharmeerd zijn van Exchange, terwijl anderen juist de kleurrijke indeling in folders van Notes prefereren. Het belangrijkste is dat het uiterlijk past bij de standaarden van de organisatie.
Beheersaspecten
Met betrekking tot de beheersaspecten is vooral gelet op de activiteiten die een (systeem)beheerder moet kunnen uitvoeren. Voor e-mail, conferencing, document service, flow support en beveiliging zijn vooral autorisatie-niveaus, ‘aanmaken van gebruikers’ en verificatie bekeken.
Afhankelijk van de rol die wordt toegekend, kan men toegangsregels en autorisatieniveaus opstellen en groepen aanmaken. In de meeste gevallen is die mogelijkheid aan de (rol van de) systeembeheerder toegekend. Bij mail en scheduling kunnen alle tools aangeven wie welke autoriteit heeft en zijn groepen aan te maken. Voor documentservice geldt hetzelfde. Per (onderdeel van een) document is desgewenst aan te geven wie er toegang toe heeft.
Bij de werkstroom-toepassingen is vooral gelet op de mogelijkheid in de lopende werkstroom in te grijpen en de voortgang ervan te bekijken. In Link Works kan een blauwdruk van de werkstroom gemaakt worden, waardoor de stand van zaken van de lopende werkstroom in de gaten te houden is. Ook met Teamwareflow is de bestaande werkstroom zichtbaar te maken en is het zelfs mogelijk in de lopende werkstroom in te grijpen. De andere tools hebben minder uitgebreide beheersfunctionaliteiten voor de werkstroom.
Ontwikkelaspecten
Vanuit het oogpunt van de ontwikkelaar is gelet op aspecten als het definiëren van templates voor e-mail, het opnemen van attachments in documenten, de verschillende typen velden die beschikbaar zijn voor documenten, de kracht van de scripting-taal bij flow support (werkstroom-ondersteuning) en het kunnen definiëren van rollen in plaats van vaste gebruikers.
Link Works is een object-georiënteerde taal; elke vorm van gedrag van een object (formulier, document, enzovoort) kan met een script-taal vastgelegd worden. Dit vergt enige oefening, zeker als men niet gewend is te modelleren met objecten. Als het wel lukt, is het echter mogelijk geavanceerde toepassingen te maken. Notes, Exchange, Teamwareflow en Groupwise werken allemaal met formulieren waarmee de database gevuld wordt. Radio buttons, checkboxes, picklists, tabellen en dergelijke behoren tot de standaard-bibliotheek. Daardoor kan heel snel een mooi formulier gemaakt worden met de gewenste interface.
Flow support wordt in Exchange niet ondersteund. Het maken van werkstroom-toepassingen is hier niet goed mogelijk. In Notes kan het niet veel beter: het blijft bij eenvoudige routering, bijvoorbeeld een aanvraag voor vakantie. Teamware maakt gebruik van Teamware flow en is een krachtige, goed te gebruiken werkstroom-toepassing. Zowel ingewikkelde als eenvoudige (eenmalige) werkstromen zijn hiermee te ontwikkelen. Werkstroom-ondersteuning met Link Works is eveneens goed mogelijk.
Internet-diensten
Internet maakt het mogelijk om informatie op een snelle en efficiënte wijze te delen over (volgens sommige schattingen) 53 miljoen gebruikers. Universiteiten en wetenschappelijke instellingen maken daar al jarenlang gebruik van. Met de komst van het world wide web is de naamsbekendheid van Internet vanaf 1995 enorm gestegen. Bedrijven en niet wetenschappelijke instellingen ontdekken nu eveneens de mogelijkheden van Internet.
De Internet-diensten hoeven echter niet per se via Internet gebruikt te worden. Ze kunnen ook binnen de eigen organisatie worden gebruikt. We spreken dan van een intranet. De vraag ligt voor de hand in hoeverre de Internet-diensten een alternatief vormen voor de out-of-the-box groupware-produkten zoals hierboven beschreven.
De vier belangrijkste Internet-diensten zijn: e-mail, news, FTP en world wide web.
E-mail is de dienst voor het ontvangen en versturen van elektronische post. Anno 1996 zijn er naar schatting 36 miljoen personen met een e-mailadres op Internet.
News is de conferencing-mogelijkheid van Internet. Het is een gedistribueerd ‘bulletin board’-systeem. Gebruikers van news wisselen meningen en informatie uit door middel van artikelen. Deze worden automatisch door de news servers verspreid over de hele wereld. Een opgestuurd artikel kan door anderen na een paar dagen, uren of zelfs minuten gelezen worden. Artikelen zijn ingedeeld in rubrieken, nieuwsgroepen genaamd. Medio 1996 zijn er meer dan 15.000 nieuwsgroepen op Internet beschikbaar.
FTP is de dienst voor het ophalen en wegschrijven van bestanden.
Via world wide web kunnen documenten beschikbaar worden gesteld. De documenten bestaan uit tekst en plaatjes, maar kunnen ook bewegende beelden en geluid bevatten. Www-documenten zijn gecodeerd volgens de hypertext markup language (Html). Met behulp van aparte programmatuur kunnen Html-documenten ook gegenereerd worden. Op deze wijze is het mogelijk om bijvoorbeeld een boekingssysteem via world wide web te ontsluiten.
Het aantal verschillende produkten die invulling geven aan bovengenoemde diensten is enorm. Er zijn zowel commerciële als public domain produkten. De ‘public domain’-produkten zijn vaak qua functionaliteit en robuustheid vergelijkbaar met hun commerciële collega’s. De prijzen van de commerciële produkten zijn van dezelfde orde als die van de out of the box groupware-produkten.
Wanneer we kijken naar de gebruikersaspecten van de vier belangrijkste Internet-diensten, kunnen we stellen dat deze over het algemeen niet veel verschillen van die van de standaard groupware-tools. De exacte mogelijkheden hangen uiteraard af van de gekozen produkten. De Internet-diensten bieden op dit moment echter geen mogelijkheid voor scheduling en flow support. Het definiëren van een standaard voor deze diensten wordt bemoeilijkt doordat het TCP/IP protocol (de communicatiestandaard van Internet) geen personen maar machines met elkaar laat communiceren. Personen bestaan niet op Internet.
Bij de beheersaspecten valt op dat TCP/IP op dit moment nog niet beschikt over voorzieningen voor beveiliging. Er zijn produkten die een vorm van beveiliging realiseren. Deze vereisen dan wel een speciale variant van zowel de client- als de server-software. Er wordt echter gewerkt aan een uitbreiding van TCP/IP waarmee beveiligingsvoorzieningen standaard beschikbaar komen.
De ontwikkelaspecten verschillen sterk per produkt. Bij de public domain-software is meestal veel kennis vereist van het onderliggende besturingssysteem en het TCP/IP-protocol. Het gemak van ontwikkelen met geavanceerde commerciële Internet-software is vergelijkbaar met de out of the box groupware tools.
Concluderend kunnen we stellen dat Internet-diensten een serieus alternatief bieden voor groupware als het gaat om e-mail, conferencing en document service. De Internet-diensten voldoen bovendien aan de standaarden van Internet. Aansluiting op Internet is een kleine stap.
Het maken van een keuze
De vijf geëvalueerde tools verschillen duidelijk van elkaar. Grofweg laten de tools zich in drie categorieën indelen. Lotus Notes is database-georiënteerd. Exchange, Teamware Office en Groupwise zijn message-georiënteerd. Link Works is ten slotte een pakket waarmee nieuwe en bestaande applicaties in een organisatie geïntegreerd kunnen worden.
Door de verschillende invalshoeken van deze tools is het – ondanks het toepassen van objectieve evaluatiecriteria – moeilijk te zeggen welk tool nu het beste is. Een keuze is ook zeer sterk afhankelijk van de situatie waarin het tool ingezet gaat worden. Vragen als "wat is de aard van de problemen van de organisatie?" en "welke infrastructuur is beschikbaar?" zullen eerst moeten worden beantwoord alvorens een gewogen keuze kan worden gemaakt.
Daarnaast doet een organisatie die overweegt groupware toe te passen, er goed aan bij het selecteren van een produkt ook de standaard Internet-produkten in het selectieproces mee te nemen. Bij de keuze voor een out of the box groupware tool moet de organisatie zich afvragen of toekomstige aansluiting op Internet gewenst is. Het geselecteerde groupware tool zal de Internet-standaarden dan moeten ondersteunen.
Opvallend is dat de onderzochte groupware-tools zich vooral richten op het ondersteunen van asynchrone communicatie: e-mail, elektronisch vergaderen, agendering en werkstroom-ondersteuning (bij sommige). Het tegelijkertijd werken, bijvoorbeeld aan een document, wordt door geen van de tools ondersteund.
Naar verwachting zal de term groupware langzaam verdwijnen. De trend dat de groupware-functionaliteiten geïntegreerd worden in het besturingssysteem is nu al zichtbaar. In de nieuwe versie van OS/2 Warp zijn netwerk-functionaliteiten verregaand geïntegreerd. Ook Microsoft heeft voor de volgende versie van Windows dergelijke plannen. Samenwerken met behulp van computers zal normaal worden. Zo zal het mogelijk zijn tegelijkertijd aan hetzelfde document te werken, elkaar te zien en te horen. Het zal heel eenvoudig zijn om van de persoonlijke activiteiten over te stappen naar de groepsactiviteiten en vice versa.
Ir. Guido van der Harst is Project Manager bij het Software Engineering Research Centre.
Drs. Jacqueline Hospers is adviseur bij Bakkenist Management Consultants.
Groupware-evaluatieproject
Groupware is in. Volgens First Albany, een beleggingsbank in de Verenigde Staten, zal de groupware-markt van 1,3 miljard dollar in 1994 groeien met meer dan 40 procent per jaar tot bij bijna vier miljard dollar in 1997. Met de opkomst van groupware groeit ook de behoefte aan informatie daarover. Wat is nu precies groupware? Wat betekent het gebruik van groupware voor een organisatie? Hoe groot zijn de verschillen tussen de diverse tools? Zijn er ook andere alternatieven?
Om op deze en dergelijke vragen een antwoord te geven hebben Kenniscentrum Cibit en Serc in samenwerking met ‘Computable’, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Katholieke Universiteit Leuven van 7 tot en met 10 mei 1996 het groupware-evaluatieproject georganiseerd. De belangrijkste bevindingen van dat project staan in dit artikel vermeld.
In het project zijn de volgende tools onderzocht:
GroupWise 4.1, Novell Benelux;
LinkWorks 3.08, Digital Equipment;
Lotus Notes 4.0, e’office’;
Microsoft Exchange 4.0, Microsoft Nederland;
Teamware Office 3.5, Teamware Benelux.
De tools zijn vanuit drie invalshoeken bekeken: dat van de gebruiker, de beheerder en de ontwikkelaar. Ook is onderzocht in hoeverre intranetten een alternatief vormen voor de ‘out-of-the-box groupware tools’.
Het groupware-evaluatieproject was het vijfde in de serie van projecten die tot doel hebben teams van ontwikkelaars kennis te laten maken met een onderwerp op het gebied van informatietechnologie. Het volgende evaluatieproject betreft drie-lagen-architecturen met bijbehorende tools. Dit project staat gepland voor het voorjaar van 1997.
Het volledige eindrapport van het groupware-evaluatieproject is voor 85 gulden (exclusief BTW en verzendkosten) telefonisch te bestellen bij Serc (030-2545412) en Kenniscentrum Cibit (030-2308900).
