"Hoe groter de restricties op domeinnamen, hoe trager de ontwikkeling van Internet zich in Nederland zal voltrekken", betoogt Wam van Strij de Regt in zijn bespreking van de voorgestelde nieuwe reglementen voor het registreren van Internet-domeinnamen van de stichting ID-NL.
De reglementen voor domeinregistratie, die sinds de oprichting van de stichting ID-NL onderwerp van gesprek zijn, worden op dit moment door juristen en specialisten onderhanden genomen. Tijdens de recent gehouden deelnemersvergadering zijn de nieuwe conceptregels aan de providers voorgelegd. De opkomst was mager; slechts 24 van de bijna honderd deelnemende providers waren vertegenwoordigd. De deelnemers hebben statutair gezien dan ook niets in te brengen; dat kan een oorzaak van die geringe opkomst zijn. Over het algemeen hadden de deelnemers weinig aan te merken op de nieuwe regels. Hier volgen de twee meest betwiste punten van de huidige reglementen, die in ieder geval tot oktober dit jaar nog van toepassing zijn.
Ten eerste kan alleen een rechtspersoon (organisatie, instelling) een domeinnaam aanvragen. Daarmee wordt deze direct verantwoordelijk (de naming authority) voor alle subdomeinen daaronder. Voor privé-personen, projecten, produkten, diensten, merken enzovoort worden geen domeinnamen geregistreerd, ook niet op tijdelijke basis. Iedere rechtspersoon kan slechts één domein onder de extentie .NL laten registreren. Subdomeinen onder het voor een rechtspersoon geregistreerde domein mogen uitsluitend betrekking hebben op (onderdelen van) die organisatie zelf; het is niet toegestaan om hier derden onder te brengen. Voor afdelingen, werkmaatschappijen en dergelijke geldt dat de domeinen daarvoor ondergebracht moeten worden onder een door de overkoepelende organisatie of instelling te registreren of geregistreerd domein, ook als de betreffende onderdelen een eigen registratie bij de Kamer van Koophandel hebben.
Ten tweede zal, als een gekozen domeinnaam elders al in gebruik is, een andere naam gekozen moeten worden. Dit geldt ook als aangenomen mag worden dat een andere organisatie of instelling de gekozen naam kan claimen. Een ander dan IBM bijvoorbeeld kan niet de naam ibm.nl registreren, ook al is die domeinnaam nog niet geregistreerd.
Nieuwe reglementen
Op dit moment past ID-NL ook regels toe die niet in de reglementen staan vermeld, zoals het weigeren van een algemene naam of een onderdeel van een handelsnaam dat niet het meest kenmerkende deel daarvan is. Soms lijkt het of, ongeacht de regels, een domeinnaam die niet in de smaak valt bij het bestuur van ID-NL wordt geweigerd.
De voorgestelde nieuwe reglementen luiden volgens ID-NL:
1. Iedereen mag een domeinnaam registreren, met uitzondering van individuele personen.
2. Ter controle van elke registratie van een domeinnaam moet de aanvrager een registratiedocument overleggen waaruit blijkt dat hij een bedrijfsactiviteit uitvoert. Naast de KvK-uittreksels (zoals die nu reeds worden geaccepteerd) zullen ook andere registers worden goedgekeurd. Het moeten wel Nederlandse registers zijn die de Nederlandse overheid erkent. Bij twijfel hierover beslist het bestuur van ID-NL. Maatschappen moeten dus nog steeds een KvK-registratie aanvragen. Architecten zijn met het Architecten Register te controleren etcetera. Na verloop van tijd zal een lijst van door de stichting geaccepteerde registers ontstaan.
3. Een rechtspersoon mag slechts één domeinnaam aanvragen tegen het geldende normale tarief. Het maakt niet uit of dit de naam van de rechtspersoon of een handels- of merknaam van het betreffende bedrijf betreft.
4. Wenst een rechtspersoon meerdere domeinnamen te bezitten, dan stelt het bestuur voor aan een tweede (en opvolgende) domeinnaam een verhoogd tarief toe te kennen. Dit omdat een tweede domein technisch nimmer noodzakelijk is en dus slechts om commerciële redenen aangevraagd zal worden. Bovendien heeft dit het voordeel dat degenen die zonodig extra domeinnamen willen bezitten, hiervoor een extra bijdrage aan de stichting zullen betalen, wat in de toekomst lagere tarieven voor de gewone gebruikers mogelijk kan maken.
5. Aardrijkskundige en soort(algemene) namen blijven verboden. Hierbij wordt opgemerkt dat gemeenten hun aardrijkskundige naam als domein krijgen. Uitzonderingen op soortnamen (bijvoorbeeld restaurant.nl) zijn alleen toegestaan na goedkeuring door het bestuur.
6. Er moet een juridische vrijwaringsclausule opgesteld worden, waarbij de provider zijn klant duidelijk op de merkenrechtelijke risico’s wijst.
Domeinnaam als machtsmiddel
In de voorgestelde nieuwe reglementen kan een rechtspersoon dus meerdere domeinnamen aanvragen, maar zal hij voor de tweede (en volgende) domeinnaam meer moeten betalen. De meerprijs wordt bepaald aan de hand van het ongemak van het realiseren van een nieuwe inschrijving bij de KvK. ID-NL schat dit ongemak op een bedrag tussen de 500 en de 1500 gulden.
Er zijn ook weinig restricties overgebleven met betrekking tot het soort domeinnaam, mits de aanvrager en de naam zijn ingeschreven in een door de Nederlandse overheid erkend register. Het wordt dus mogelijk om een woordmerk of een registerinformaticus als domeinnaam te laten registreren. Niet mogelijk is het registreren van een algemene term of een plaatsnaam. Dat levert een probleem op voor Restaurant de Haarlemsche Heeren of Het Amsterdammertje. De reden hiervoor is het voorkomen van Internet-monopolies die worden gecreëerd door wat ID-NL noemt Slimmerik bv.
Eén van de meest besproken punten op de vergadering was de domeinnaam als machtsmiddel. Als het aan ID-NL ligt zal de provider niet in staat zijn het domein vast te houden wanneer een slecht betalende klant zijn domein wenst te verhuizen naar een ander. Een kleine groep van de aanwezige providers tekende hevig protest aan tegen deze ontwikkeling.
Vervuiling van Internet
Het bestuur van ID-NL wil vervuiling van Internet in Nederland voorkomen. Door het hanteren van de regels die men in de Verenigde Staten toepast, zou dergelijke vervuiling worden geïmporteerd. Het domein als machtsmiddel is ideologisch gezien niet wenselijk; een valide reden daarvoor werd niet gegeven. De meeste aanwezige providers waren het daar echter wel mee eens.
De onafhankelijkheid van de klant ten opzichte van de provider is prachtig, maar heeft wel consequenties. Het vergroot het debiteurenrisico van de provider, wat zijn diensten gemiddeld duurder maakt. Hogere prijzen remmen de ontwikkeling van Internet in Nederland.
Hetzelfde kan worden gezegd van de reglementen van ID-NL in het algemeen. Hoe groter de mate van restricties op domeinnamen, hoe trager de ontwikkeling van Internet zich in Nederland zal voltrekken. Er is namelijk een direct verband tussen de domeinnaam en het commercieel succes van een Internet-site. De domeinnaam valt in dat opzicht te vergelijken met een telefoonnummer. Een url (Internet-adres) wordt effectiever naarmate de naam gemakkelijker te onthouden is. Niet voor niets is een kort 06-nummer zes keer zo duur als een lang nummer. Voor zogenaamde virtuele bedrijven (ondernemingen die alleen op Internet bestaan) is de url merknaam, handelsnaam, telefoonnummer, faxnummer en adres tegelijkertijd.
Het alternatief voor het domein (www.klant.nl) is het subdomein (www.provider.nl/klant). Het voordeel voor de provider van het subdomein is duidelijk: de klant adverteert in zijn reclame-uitingen meteen voor de provider en hij kan niet verhuizen naar een ander zonder zijn Internet-adres te wijzigen. Het nadeel voor de klant is, naast het verhuisprobleem, dat zijn Internet-adres moeilijker te onthouden is. Vooral voor virtuele bedrijven is dat laatste cruciaal. Korte en duidelijke adressen zullen het gebruik van Internet alleen maar stimuleren. De meeste klanten zijn zich hier niet van bewust; vaak stuurt de provider zijn klanten in een bepaalde richting. Dit terwijl subdomeinen waarin derden buiten de organisatie worden ondergebracht onder de huidige regels eigenlijk niet zijn toegestaan.
Doe-het-zelvers
Niet alleen kortere Internet-adressen en lagere prijzen stimuleren de groei van Internet. Juist die Slimmerik bv’s kunnen Internet zo boeiend maken voor het grote publiek. Neem www.doe-het-zelf.nl; online uitgeven in de vorm van een interessante site voor doe-het-zelvers, gesponsord door de grote bedrijven in deze branche – een goed idee, niet waar? Zo zijn er nog veel meer te bedenken, maar onder de huidige en toekomstige toepassing van de regels lijkt dit kansloos. Hoe complexer de regels, hoe moeilijker het deze bedrijven wordt gemaakt – terwijl uiteindelijk toch de slimmerik daar wel weer een oplossing voor vindt.
Hoe de nieuwe regels er precies zullen uitzien, moet nog blijken. Op dit moment wordt veel tijd en geld geïnvesteerd in het opstellen van de nieuwe voorwaarden, die vooral duidelijkheid en ruimte moeten scheppen voor alle betrokkenen. Wat dat betreft lijkt ID-NL wel op de goede weg te zijn. De klant moet in ieder geval aan de hand van de voorwaarden van te voren kunnen inschatten of de aanvraag van zijn domein kans maakt, waarna ook geen discussie meer mogelijk is.
Wam van Strij de Regt, Plant Internet Solutions, International Business Communications te Amsterdam
