De orderdoorlooptijd van bedrijven die op klantorder produceren is aanzienlijk te reduceren. Volgens Harry Gerrits is dat mogelijk door de inzet van een produktie-logistiek systeem met een geïntegreerde produktconfigurator, inclusief laptop offerte-beheersysteem en een geïntegreerd CAD-systeem. Kennis over produktsamenstellingen en de benodigde produktie-inspanningen komt dichter bij de klant, waardoor minder misverstanden tijdens de offertefase ontstaan.
Bedrijven die op klantorder produceren, kunnen aanzienlijke voordelen behalen in tijd en kosten in het voortraject vanaf offerte tot produktie-order. Wanneer de kennis over produktsamenstellingen en de benodigde produktie-inspanningen dichter bij of wellicht bij de klant kan worden gebracht, zullen minder misverstanden tijdens de offertefase ontstaan. Tevens zijn besparingen te realiseren doordat de afstemming met engineers en werkvoorbereiding niet of minimaal nodig zal zijn, en betrouwbare informatie over levertijden en verkoopprijs direct beschikbaar is. De kans dat het geleverde produkt niet aan de eisen of wensen voldoet wordt zo erg klein. De engineer kan hierdoor meer tijd steken in het verbeteren of ontwikkelen van nieuwe produkten en er zal sprake zijn van een lastenverlichting bij werkvoorbereiding.
Om deze besparingen te bereiken, zijn gereedschappen nodig in de vorm van software en hardware. Een bijzonder krachtig hulpmiddel is de produktconfigurator. Deze moet aan een aantal eisen voldoen voor de nodige flexibiliteit tijdens het samenstellen (configureren) van het produkt. De produktconfigurator moet voorzien zijn van een kennissysteem. Tijdens het definiëren en invoeren van de vraag- en antwoordsessies, regels en calculaties, mag geen sprake zijn van programmeren in een programmeertaal. Tevens dient een goede grafische presentatie, bijvoorbeeld een Windows-gui, ervoor te zorgen dat snel naar andere delen van de configuratie kan worden gesprongen en dat de delen in verschillende schermen tegelijkertijd worden gepresenteerd.
Het opnieuw definiëren of kopiëren van vragen, antwoorden, regels en calculaties voor andere produkten is bij een goede produktconfigurator niet nodig, omdat hij deze opslaat in modules. Een module kan ook binnen een andere module worden aangeroepen. Bij iteraties wordt meermalen gebruik gemaakt van dezelfde module. Een voorbeeld: bij het samenstellen van een kast, waarbij de planken onderling verschillende kenmerken en dimensies hebben, kan op de vraag, "van hoeveel planken moet de kast worden voorzien", met ’twee’ worden geantwoord. De configurator zal dan twee maal de vraag en antwoordsessie voor een plank, c.q. module, doorlopen. Een produktconfigurator met deze mogelijkheden wordt een nested rules based-configurator genoemd.
Offertebeheer-systeem
Nog een stap verder gaat het verrijken van de produktconfigurator met een offertebeheer-systeem. Hierdoor kan de verkoper beschikken over de kennis van engineering en werkvoorbereiding en daardoor samen met de klant door middel van een vraag- en antwoordsessie een produkt configureren. Aan het eind van de vraag- en antwoordsessie zullen de kosten voor ondermeer materiaal- en arbeidskosten worden berekend en samen met de marge de verkoopprijs vormen. Vervolgens wordt de offerte en bijbehorende tekening geproduceerd en de mogelijke leverdatum bepaald. De gegevens van het specifiek voor de klant gemaakte produkt, inclusief de script van de tekening, zal in het produktie-logistieke systeem bewaard moeten worden. Hiermee is later de installed base te traceren voor verschillende doeleinden zoals service en nieuwe produktversies.
In een Unix- of AS/400-omgeving kan alleen de verkoop-binnendienst van de produktconfigurator gebruik maken. Aangezien een verkoper in de buitendienst meestal over een Dos- of Windows-laptop beschikt, is het aan te bevelen om hem te voorzien van een runtime produktconfigurator die verrijkt is met een offerte-beheersysteem. Ook andere voorzieningen zijn mogelijk zoals het draadloos koppelen van de laptop met de host voor het opvragen van een leverdatum, uitwisselen van offertegegevens en agendering. Deze voorzieningen op de laptop kunnen integraal gebruik maken van standaard Windows-applicaties en bijvoorbeeld Autocad Lite.
Een groot bijkomend voordeel is dat bedrijven die complexe produkten op klantorder produceren, met deze toepassingen onder Dos of Windows zonder al te grote investeringen nieuwe verkoopkanalen kunnen ontwikkelen. Eigen verkoopkantoren worden steeds minder noodzakelijk, aangezien nu ook complexe produkten verkocht kunnen worden door dealers die een minimale kennis hebben van de produkten.
Uitgestelde produktconfiguratie
Een aantal standaard softwarepakketten biedt oplossingen voor bedrijven met een coëxistente produktie-omgeving voor bijvoorbeeld een discrete omgeving naast een semi-proces-omgeving. Vaak zijn de oplossingen niet voldoende voor een discrete omgeving waar op klantorder wordt geproduceerd. Binnen die omgeving bestaan eveneens verschillende produktievormen naast elkaar, zoals: engineer to order, assemble to order en make to order. Met name bedrijven die projectmatig werken zijn gebaat met software, zoals voornoemde produktconfigurator, die al deze produktievormen ondersteunt.
De produktconfigurator kan bij het samenstellen van meer of minder complexe produkten worden ingezet, zoals een industriële deur, ramen, opslagtanks en machines.
De produktconfigurator zou niet bruikbaar zijn, wanneer het te fabriceren produkt te complex is en de verschijningsvorm telkens totaal anders is. Zo lijkt een goed gebruik moeilijker voor het samenstellen van bijvoorbeeld pijpleidingen. Die worden wellicht eerst getekend voordat de produktconfigurator er aan te pas komt.
Een voorwaarde voor het inzetten van de produktconfigurator voor pijpleidingen is dat het CAD-systeem interactief gebruik maakt van het materialenbestand in het produktie-logistieke systeem; hier moeten dus geen materialen getekend worden die niet gangbaar zijn in dat systeem. De materialenlijst voor de pijpleiding(en) die door het CAD-systeem worden gegenereerd, kan door de produktconfigurator worden verwerkt om vanuit de getekende samenstelling van het leidingwerk te berekenen welke extra materialen en bewerkingen nodig zijn. Te denken valt aan het vereiste aantal, en soort lassen, waarbij gebruik gemaakt is van sterkteberekeningen en de aldus benodigde lastijden. De script van de tekening dient weer centraal in het produktie-logistieke systeem te worden opgeslagen.
Een dergelijk gebruik van de produktconfigurator wordt ook wel ‘uitgestelde produktconfiguratie’ genoemd. Met de materiaallijst uit het CAD-systeem als basis stelt de configurator nog een aantal vragen om de materiaallijst te completeren, de bewerkingen te bepalen en uiteindelijk de offerte te kunnen genereren.
Een goed voorbeeld van een bedrijf dat met alle vormen van produktconfiguratie en CAD-integratie te maken heeft, is een bedrijf dat een produktie-unit voor de procesindustrie moet samenstellen. Deze opdracht zal waarschijnlijk als project worden aangenomen. De samenstelling zal bestaan uit machines, pijpleidingen en opslagtanks. De machines en opslagtanks zullen direct via de produktconfigurator samengesteld kunnen worden, terwijl de pijpleidingen eerst getekend moeten worden.
Harry Gerrits is werkzaam bij Interactive Benelux.
