AMSTERDAM – "Als bedrijven zeggen geen problemen te verwachten met hun software bij de overgang naar het jaar 2000, kan ik alleen maar zeggen: kijk er nog eens naar en dan beter!" John Jung weet waarover hij het heeft, hij is bij de Amerikaanse verzekeringsmaatschappij Chubb & Son verantwoordelijk voor de informatievoorziening.
Chubb & Son is een verzekeringsmaatschappij met een premie-inkomen van 4 miljard dollar. Het bedrijf heeft vestigingen over de hele wereld, waarvan zo’n vijftien in Europa. Het bedrijf is de trotse eigenaar van 130 applicaties op het mainframe-besturingssysteem MVS. Al met al gaat het om zo’n 36.000 programma’s.
"In eerste instantie dacht ik dat het niet zo’n groot probleem zou vormen", aldus vice-president John Jung. Na geluiden ‘in de markt’ startte hij anderhalf jaar geleden met een voorzichtige inventarisatie. "Gartner Group schatte het probleem wereldwijd op zo’n 300 tot 600 miljard dollar! Ik geloofde dat gewoon niet." Jung ging ervan uit dat het probleem aan Chubb voorbij zou gaan, maar moet inmiddels toegeven dat Gartner het destijds waarschijnlijk vrij goed ingeschat heeft.
Jung heeft inmiddels een indicatie wat de transformatie hem gaat kosten. Hoewel hij geen exacte getallen wil geven, merkt hij wel op dat het aanpassen van de 36.000 programma’s hem "enige tientallen miljoenen dollars" gaat kosten. Houd het voor de zekerheid maar op een bedrag tussen de 50 en 100 miljoen dollar.
Moeilijke situatie
"Dit wetende moet je naar het operationeel management om de situatie uit te leggen. Dat is geen makkelijke klus. Gelukkig bestaat er de nodige informatie over wat er kan gebeuren als je geen aanpassingen doet. Zeker in de financiële industrie zijn veel systemen opgebouwd rond de datum. In ons geval zijn twee data belangrijk: de aanvangs- en de einddatum van een polis. Als de einddatum eerder is dan de aanvangsdatum – bijvoorbeeld (20)02 tegenover (19)96 – lopen de systemen onherroepelijk vast."
Jung illustreert zijn zienswijze met een aantal schrikbeelden. "Ga niet om twee minuten voor twaalf op 31 december 1999 bellen met je moeder, want de kans is groot dat je een rekening tegemoet kunt zien voor een telefoongesprek van 99 jaar!" Of: "Als je geboren bent in 1960 ben je op 1999 39 jaar oud. Maar in het jaar 2000 ben je ineens minus 60! De computer hakt het minteken er gewoon vanaf, zodat je plotsklaps 20 jaar ouder bent!" Jung raadt ook aan niet in een vliegtuig de grens naar 2000 over te gaan, "want ook ingebakken software krijgt met problemen te maken".
"En wat gaat er gebeuren met al die satellieten in de ruimte? Veel ervan zijn uitgerust met oude 286- en 386-processoren die geen rekening houden met 2000! En dan moet je niet denken aan de problemen in het Pentagon, die werken met wapensystemen van bedrijfjes die al vijftien jaar geleden failliet zijn gegaan!"
Na een uitgebreide analyse weet Jung dat hij 74 miljoen lijnen Cobol-code moet nakijken. Deze code bevat 1,6 miljoen verschillende datavelden. Van de 130 systemen is onlangs het eerste aangepast en weer in produktie genomen. Aan zeven andere wordt gewerkt en met de volgende tien wordt in juli gestart.
Ruim de helft aangetast
Het aanpassen van het eerste systeem leverde nog een aardig kengetal op: van de 450 programma’s in dit systeem bleken er maar liefst 250 aangepast te moeten worden. Dit betekent dat meer dan 50 procent van de programmatuur ‘geïnfecteerd’ is door de ‘jaar 2000-problematiek’.
"Dit wordt het eerste project dat we op tijd zullen afronden", aldus Jung. "We moeten wel!" Voor het hele traject is een strak tijdschema opgesteld. Dit schema heeft er inmiddels toe geleid dat er in twee ploegen gewerkt wordt. Het project wordt op wekelijkse basis ‘gemanaged’: als het schema niet gehaald is, wordt er in het weekend gewoon doorgewerkt.
Het grootste probleem vormt overigens niet het aanpassen van de Cobol-code aan de nieuwe datumvelden. Vooral het testen en weer in produktie nemen, alsmede het bouwen van bridges tussen oude en nieuwe programmatuur ("retrofitten"), is het meeste werk. Jung was ervan overtuigd de hele transformatie niet op eigen kracht te kunnen uitvoeren en heeft derhalve Cap Gemini USA voor de klus ingehuurd. Dit bedrijf maakt gebruik van tools voor het opsporen en aanpassen van de datumvelden en de programmatuur, zodat een aanzienlijke verkorting van het traject te bereiken is.
‘Nevenproblemen’, die Chubb & Sons op hun weg ontmoeten, zijn ondermeer het zoek zijn van de broncode van programma’s; de aanwezigheid van programma’s in andere talen dan Cobol – zoals Assembler – waarvoor geen goede tools beschikbaar zijn; en de enorme PC-populatie. "Aan de 6000 PC’s in ons bedrijf durf ik nog niet eens te denken", verklaart Jung.
Om de vernieuwde programmatuur te kunnen testen, moest Jung verder fors investeren in hardware. De IBM-processor is inmiddels voor de eerste keer uitgebreid, evenals de capaciteit van de schijven. "De hardware groeit mee in dit proces, omdat er steeds meer nieuwe programmatuur beschikbaar komt die getest moet worden met de oude." MU
Eigenbelang
Waarom wil John Jung wel vertellen over de problemen met het jaar 2000 waar Nederlandse banken en verzekeraars hun lippen op elkaar houden? Het antwoord is eenvoudig: eigenbelang! Jung ziet zich namelijk niet alleen geplaatst voor het interne probleem, maar werkt ’toevallig’ ook nog eens bij een verzekeraar die gespecialiseerd is in het – tegen betaling – garant staan voor de fouten van directies. "Als bedrijven de problematiek blijven ontkennen, kunnen we op korte termijn legio claims van aandeelhouders tegemoet zien. Er is ons dus veel aan gelegen om zo breed mogelijk bewustzijn te creëren!"
