Slechts weinig bedrijven in de IT-industrie hebben zo’n rijke geschiedenis als NCR. Als één van de pioniers in de dagen van de kasregisters was het bedrijf één van de eerste computerleveranciers. (NCR stond oorspronkelijk voor National Cash Registers, maar die naam was niet meer zo toepasselijk toen elektronica en computers hun opmars deden, dus nu is het gewoon NCR.)
Met zijn achtergrond in point-of-sale (pos) heeft NCR zich altijd gericht op de detailhandel; hierdoor groeide NCR uit tot een belangrijke speler, al slaagde het bedrijf er niet in om de omvang van zijn prille rivaal IBM te evenaren.
In het begin van de jaren tachtig zat NCR opgescheept met een verouderd mainframe-systeem. Het bedrijf keek met een scherp oog naar het succes van Digital en betrad de markt voor gespreide midrange-systemen. Het beschikte echter niet over Digitals basis in de minicomputer-wereld van de jaren zeventig; welbeschouwd nam NCR dus het voortouw en werd pionier op het gebied van de midrange-computers. NCR begon aldus met een schone lei en werd de eerste gevestigde leverancier die de mogelijkheden van de microprocessor onderkende. En in plaats van weer een specifieke processor te ontwikkelen, baseerde het bedrijf zijn nieuwe produktreeks op Motorola’s 68000-familie.
Voor deze nieuwe serie midrange-computers moest NCR een nieuw besturingssysteem leveren; door het Unix-besturingssysteem als basis te gebruiken gaf het bedrijf opnieuw blijk van pionierszin. Dit was een enorme klus en waarschijnlijk de belangrijkste oorzaak van zijn onvermogen om verder te groeien. Het principe deugde, maar in die begindagen werd de broncode van Unix nog verstrekt door AT&T’s Bell Labs. De code deugde niet en NCR moest hem �mschrijven naar een bruikbaar, verkoopbaar Tower-systeem. Dit bleek een mammoetopdracht. Bovendien moest het besturingssysteem opboksen tegen Digitals superieure VMS. Momenteel is Unix natuurlijk een stabiele optie, maar in de jaren tachtig bleken er voor de eerste leverancier van commerciële (in tegenstelling tot academische) Unix-systemen tal van valkuilen te zijn.
Desalniettemin bereikten de nieuwe Unix-systemen NCR’s traditionele marktsegment: lokale verwerking voor Epos-systemen.
In het begin van de jaren negentig lagen de kaarten anders. Unix werd in diskrediet gebracht door de vele Unix-achtige systemen, die elk hun eigen tools en middleware hadden. Bovendien werd de markt – in het nadeel van NCR – gedomineerd door HP (UX), IBM (AIX) en Sun (Solaris). De Grote Drie werden steeds groter; niet omdat hun produkten beter waren, maar omdat het drietal de voorkeur genoot van de leveranciers van third-party tools, met name beheertools.
De zaken veranderden toen NCR werd overgenomen door communicatiegigant AT&T. NCR werd omgedoopt tot AT&T GIS, maar iedereen buiten AT&T vergat die naam en bleef gewoon NCR zeggen. De verwarring nam toe, toen AT&T Unix aan Novell verkocht (Unix is inmiddels weer doorverkocht aan SCO/HP). AT&T gaf de standaard TP-monitor door, Tuxedo, maar NCR gaf de voorkeur aan zijn eigen produkt, Topend. Let op het dilemma: in tegenstelling tot IBM en HP had NCR al snel door dat TP-monitors hard nodig waren om het triviale Unix time-sharing systeem voor grote bedrijfsapplicaties te kunnen gebruiken. Maar kan Topend nu concurreren met Cics/6000 en soortgelijke produkten? Ik betwijfel het.
NCR had echter twee specialistische leveranciers van database-systemen overgenomen, Teradata en Britton-Lee. Daarnaast was het bedrijf in de jaren negentig behoorlijk gevorderd met nieuwe produkten voor multiprocessor-architecturen. Het was heel ver met parallelle architecturen, terwijl de concurrentie zich richtte op symmetrische multiprocessoren met gemeenschappelijk geheugen (SMP). De parallelle architectuur is tot op heden problematisch geweest, omdat nog maar weinig software-produkten zodanig zijn aangepast dat ze naar tevredenheid op de nieuwe architectuur draaien. De Teradata-technologie is echter een geavanceerde kandidaat.
En nu is het stuur weer om. AT&T heeft voor de zoveelste maal – ik ben de tel kwijt! – laten zien dat ze vooral goed in telefonie zijn! AT&T GIS heet nu weer NCR, en deze unit is te koop of rijp voor een buy-out. Terug naar de wortels. Het nieuwe NCR moet nu eerst het stigma AT&T van zich afschudden en zich concentreren op zijn kernactiviteiten in de detailhandel.
NCR hoort nog steeds niet bij de grote drie, maar kan de groeiende problematiek het hoofd bieden door stevig naar Microsoft NT te lonken. Al met al was NCR toch de eerste commerciële Unix-leverancier; waarom deze keer niet met NT? Daarnaast hebben ze nu eerder parallelle produkten op de markt dan HP en IBM, om de groeiende markt voor gegevenspakhuizen mee op te gaan. Laten we deze old-timer veel geluk toewensen in zijn volgende leven.