Liberaliseren van de Europese telecommunicatiemarkt staat nog steeds met ‘stip op 1’, zo bleek ook deze week weer in Brussel. Daar bereikten de telecommunicatie-ministers van de Europese Unie een akkoord over het toelaten van nieuwe telecom-dienstverleners op de netwerken van de PTT’s.
Het grote gevaar is dat de Europese markt weliswaar in naam is ‘vrijgegeven’, maar dat de praktijk van alle dag laat zien dat de oude monopolisten hun behoudende handelspraktijken handhaven. Het gevolg is dat nieuwkomers geen kans krijgen en de tarieven maar langzaam dalen.
PTT’s zijn terughoudend met het toelaten van mededingers op hun vaste telecommunicatienetwerken, omdat nieuwkomers alleen lucratieve segmenten van de markt willen bedienen. Risico is de PTT’s met onrendabele onderdelen blijven zitten. In Brussel is nu afgesproken dat de nationale telecombedrijven niet alleen hoeven op te draaien voor de kosten van het universeel toegankelijk houden van het netwerk. Gekozen is voor een zogenaamd telecom-vangnet, waaraan iedereen die meer dan 25 procent van de markt bedient een bijdrage moet leveren. Dit in het kader van het algemeen belang: elke burger moet kunnen telefoneren. Op deze wijze blijft het mogelijk dat iedereen, waar ook in Nederland, een telefoonaansluiting krijgt en dat bijvoorbeeld ook een nationale SOS-telefoondienst opgezet wordt.
Nieuwste probleem is het toelaten van telecombedrijven van buiten de EU-grenzen. Europees protectionisme verhitte de gemoederen tussen met name de Amerikanen en de Brusselse vergaderaars. De zuid-Europeanen zitten helemaal niet te wachten op buitenstaanders. Om dit heikele punt – dat speelt binnen de wereldhandelsorganisatie – te overwinnen zijn de Europese ministers afgelopen week overeengekomen dat meer internationale concurrentie binnen het eigen continent wordt toegestaan. Voorwaarde is wel dat landen als Japan en Korea hun thuismarkten óók openstellen. Het moeizame compromis zorgt ervoor dat de Europese karavaan langzaam maar zeker naar 1998 voert: het jaar dat telecommunicatie in Europa werkelijk geliberaliseerd moet zijn.