Je bent bezig met het creëren van iets nieuws? Een nieuw product of bedrijfsmodel waardoor je organisatie een unieke positie in kan nemen? Je zoekt je uitdaging in het oplossen van uitdagende inhoudelijke hobbels waar je lekker je tanden in kunt zetten. Maar in de praktijk loop je als vernieuwer al snel tegen bestaande wet en regelgeving aan als het gaat om innovatie. Wat doe je dan? Conformeren, of de bestaande regels uitdagen….?
Innovatie gaat over het veranderen van techniek, processen en bedrijfsmodellen. Daarbij is het uiteraard de bedoeling dat je iets nieuws introduceert. Het is heel gebruikelijk dat je al snel tegen regels en wetgeving aanloopt. Ook zal je al snel te maken hebben met protectionistische maatregelen zoals certificering, vergunning en ontheffing.
Een aantal van deze regels passen in mijn ogen niet meer bij de huidige maatschappij waarbij een groot deel van de communicatie en het handelsverkeer digitaal verloopt. Waarom heb ik bijvoorbeeld een vestigingsplaats nodig wanneer ik mijn activiteiten alleen maar online uitvoer? En waarom moet ik een vergunning hebben als ik mijn woning tijdelijk wil verhuren? Raar…
Disruptive innovation
Met de opkomst van disruptive innovation zie je dat de vernieuwing en concurrentie uit een totaal andere hoek komt. Een andere bedrijfstak of een totaal ander product. Geïntroduceerd door partijen die zich niet storen aan, of zelfs geen idee hebben van vergunning en regelgeving. De introductie van een merk als Uber toont aan dat je vanuit een kantoor in San Francisco een verstorende impact kunt hebben op de Nederlandse markt van taxi-vergunningen. De branche is faliekant tegen dit nieuwe bedrijf, de markt vindt het geweldig.
De voorbeelden van disruptive innovation geven aan dat deze modellen snel tegen nieuwe regelgeving aanlopen. Soms moet de overheid nieuwe wetgeving maken of schaft ze bestaande regels af. De zelfrijdende auto lokt de discussie uit over de competenties van de menselijke ‘bestuurder’. Een blinde man heeft in de US al tweehonderdduizend kilometer gereden met een zelf rijdende auto. Het is echter nog steeds verplicht om een auto te voorzien van een stuur en een ‘bekwame’ bestuurder.
Innovatie: gewoon doen!
In mijn ervaring loopt de wetgeving altijd achter op de werkelijkheid en bij innovatie zou ik me daar ook zeker niet door laten tegenhouden. Daarbij zul je je wel bewust moeten afvragen of de regelgeving bedoeld is voor veiligheid of voor marktbescherming. Innovatie gedijt het beste in een omgeving met een liberaal vergunningenbeleid. En als dat er niet is, dan is er altijd nog het ‘just do it’-paradigma. Laat je vooral niet tegenhouden door negatieve en verbiedende geluiden uit de omgeving. Denk bijvoorbeeld maar eens hoe leuk de kinderserie Pippi Langkous is als iedereen naar het regeljuffertje Annika had geluisterd.
In mijn ogen werkt wet- en regelgeving veelal frustrerend voor innovatie. Daarom zou ik altijd eerst iets doen en dan pas kijken of het mag. Wellicht heb je iets moois gecreëerd en forceert de markt dit tot een geaccepteerd model. Innovatie: Dat mag wel!
Pipi Langkous was dan misschien wel een vrijgevochten meisje maar de oorsprong van haar inkomsten was nogal discutabel, haar vader was piratenhoofdman. Om een lang verhaal kort te maken, wetgeving dient een doel welke inderdaad nog weleens voorbij geschoten wordt. De plaats omdat dit ter discussie te stellen zijn echter niet de bestuurskamers maar de democratische organen. Een maatschappij waarbij bedrijven vanuit het oogpunt van winst de wetten bepalen is een autocratie, een dysotopische samenleving waarin marketing als ministerie van justitie fungeert. Waarschijnlijk zal ook deze reactie me wel weer het predicaat ‘mopper muppet’ opleveren maar ik ben wel benieuwd hoe gepropageerde opstelling zich verhoudt tot oproep om integriteit en klokkenluiders.
inderdaad nogal belangenverstrengeling bij vader langkous in zijn rol als negerkoning. En dan het voorbeeld van zelfrijdende auto en Annika’s gezeur terwijl juist zij meteen met Tommy op het vliegend bed sprong om samen met Pipi, haar vader te bevrijden.
Ewout als meestal ++
Helaas is het wel zo dat we het door Ewout geschetste stadium reeds lang bereikt hebben.
Eenieder kan wel talloze voorbeelden noemen van zaken waar de commerciele belangen van (veelal buitenlandse) bedrijven de wetgeving bepalen.
Nog niet zo heel lang geleden werd op dit vlak een Europees verdrag afgeketst, welk inmiddels onder een andere naam alsnog geprobeerd wordt door te drukken.
Toen ik de titel van dit artikel zag moest ook ik direct aan Uber denken, ondanks dat er aan Uber niet zo erg veel inovatiefs te noemen is anders dan over de rug van hardwerkende en regelgeving volgende ondernemers gemakkelijk vanuit een luie stoel geld binnen te harken.
Robrecht, je artikel is echt wel valide, maar dit voorbeeld is wat onprettig gekozen (al was het zoals aangegven natuurlijk een inkoppertje)