Informatietechnologie is niet meer weg te denken uit de Nederlandse ziekenhuizen. Dit blijkt uit de resultaten van de ‘IT-monitor Nederlandse Ziekenhuizen'. De IT-monitor Nederlandse Ziekenhuizen is een samenwerkingsproject tussen de partners Windesheim lectoraat ICT-innovaties in de Zorg, Hochschule Osnabrück en Results 4 Care en is bedoeld om een overzicht te krijgen van de invoering van it. De uitvoering van het project is in handen van Irene Krediet en William Goossen, beiden verbonden aan het lectoraat ICT-innovaties in de Zorg van Windesheim.
Voorbeelden van it in de Nederlandse ziekenhuizen zijn het elektronisch patiëntendossier (epd), elektronische beeldverwerking, laboratoriumsystemen en elektronische medische correspondentie. Qua hardware voert de pc de boventoon, maar laptop en notebook doen daar met 70 en 60 procent bijna niet meer voor onder. Artsen en verpleegkundigen zijn nagenoeg altijd intensief betrokken bij de epd-ontwikkelingen.
De ziekenhuizen hebben voor de komende jaren plannen voor verdere ontwikkeling van it op de ondersteuning van workflow, zorgketens en elektronische uitwisseling. Ook wensen ze uitbreidingen van het epd, verpleegkundig dossier en elektronische archivering van papieren dossiers. Qua hardware zijn de tablet en iPad wel aanwezig, maar nog beperkt tot 25 en 20 procent.
Verpleging
In de vragenlijst werd ook een klein deel van de vragen uit de Overzorg-enquête (NVZ, AVVV, Nictiz, 2002) opgenomen. Hierdoor kon het verleden en de huidige situatie van de ontwikkeling van it voor de verpleging in ziekenhuizen naast elkaar worden gelegd. In vergelijking met de Overzorg-studie blijkt dat de verpleging de afgelopen jaren de it-ontwikkelingen goed heeft bijgehouden, maar de achterstand ten opzichte van andere gebruikers nog niet heeft ingehaald. Op het terrein van het epd en algemene zorgtoepassingen doet de verpleging nu wel serieus mee. Een rapportage wordt eind 2012 verwacht.
Het project IT-monitor Nederlandse Ziekenhuizen kwam tot stand door intensieve samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), de Nederlandse Federatie van Universitaire ziekenhuizen (NFU) en de Vereniging van Informatica en Gezondheidszorg (VI&G). Aan de monitor werkten twintig ziekenhuizen mee, representatief qua omvang, type en verspreiding naar regio.
Een paar kanttekeningen:
20 ziekenhuizen is iets meer dan 10% van het ziekenhuis bestand in Nederland, dat is vrij beperkt voor een onderzoek.
de basis van het succes ligt in de applicatie die aan het bed te gebruiken is, met een onderliggend zeer functioneel netwerk.
De basis daar onder zijn de communicatie toepassingen, dat is een noodzakelijke basisvoorwaarde, om aan het bed de nodige informatie te kunnen hebben.
De ervaring heeft geleerd dat er in tal van ziekenhuizen nog een forse stap gemaakt moet, kan, worden om tot een effectief functioneel netwerk te komen, die direct bijdraagt aan de primaire bedrijfsprocessen.
Het is terecht dat ICT veel efficiëntie kan teweegbrengen. Maar de efficiëntie binnen de zorgsector dient vanuit zorgprocessen getriggerd te worden, daar ligt de bron van het probleem.
Verder moeten we over de hele keten heen kijken, een ziekenhuis is een schakel binnen de zorgketen. De ziekenhuizen kunnen verder efficiënter van ICT middelen gebruik maken wanneer ze ook een soort samenwerkingsverband met elkaar aangaan. In dit kader kunnen ze gezamenlijk inkoop doen, kosten van het ontwikkelen van maatwerken delen of zelfs van gezamenlijke resources gebruik maken. Het ego van sommige mensen en ook de cultuur binnen de ziekenhuizen (wie het voor zeggen heeft) werken vaak de samenwerking tegen.
ICT is een middel om de zorg aan de patiënt beter en efficiënter te maken. Hierbij dienen de gebruikers altijd centraal te staan. Echter ziekenhuizen zijn complexe organisaties met een verscheidenheid van applicaties binnen het ICT landschap. Al deze applicaties dienen dan ook weer ondersteund te worden. Dit maakt het niet makkelijker voor gebruikers en voor de integratie van de systemen. Laat staan voor de samenwerking tussen ziekenhuizen. In Nederland heeft de IHE daarin een belangrijke rol.
Door de complexiteit van de systemen komt er veel druk bij de gebruikers en is het niet altijd duidelijk waar zij de ondersteuning vandaan moeten halen. Waar ligt het daadwerkelijke probleem en bij wie moeten je zijn. Het zou al een hele verbetering zijn als ziekenhuizen of samenwerkingen van ziekenhuizen zouden gaan werken naar een Single Point of Contact (SPOC) voor de ondersteuning van de gebruikers. Zo’n SPOC zou een Triage functie kunnen hebben voor de gebruikers. Een functie die zeer gebruikelijk is binnen de gezondheidszorg. Bijkomend voordeel is dat de incidenten centraal worden opgeslagen en daardoor verbeterpunten beter in kaart worden gebracht en geadresseerd.
Fred,
Je geeft m.a.w. aan dat de ict in de ziekenhuizen een oerwoud is (ik vind het zeer terecht).
Verschillende applicaties, processen, fundament en opbouw (helemaal mee eens)
Maar ik snap niet hoe je denkt dat ze ondanks dit probleem een SPOC kunnen realiseren?! Het is een mooi voorstel, maar helaas niet haalbaar.
De basis van SPOC is standaardisatie, en standaardisatie binnen zorg is iets wat een brede aanpak, beleid en een lange adem nodig heeft.
Hier was een tijd geleden een discussie over op de Computable-site.
Goed dat Nederland zijn spullen voor elkaar heefit!
Maar dat moet ook wel, anders kunnen ze beter een andere baan zoeken