Apple is innovatiever dan Google. Dat vinden in ieder geval de ict-professionals die dit jaar deelnamen aan de imago-onderzoeken. Ook Microsoft doet nog aardig mee. De patentkwesties waarin de drie verwikkeld waren, bleven de nieuwskolommen de afgelopen jaren vullen. Wie weet uiteindelijk het best het hoofd boven water te houden?

Innoveren kan op allerlei manieren. Je kunt je bedrijfsprocessen compleet reorganiseren of het nieuwe werken tot in het extreme doorvoeren. Niets wordt echter zo veel met innovatie geassocieerd als nieuwe producten. Het lijkt erop dat de ict-professionals die aan het imago-onderzoek deelnemen dan ook het meest gefocust zijn op de nieuwe ontwikkelingen rond gadgets, besturingssystemen en internettechnologie. Zonder dat het bedrijf in Nederland aan productontwikkeling doet, wordt Apple toch gezien als het meest innovatieve ict-bedrijf in het land. Ook de scores van de andere bedrijven zullen vooral gebouwd zijn op de internationale prestaties.
Van eigen bodem
Voor Hollands glorie moeten we bij TomTom zijn, dat zich handhaaft op de zevende plaats van de ranglijst van meest innovatieve bedrijven. Twee andere ondernemingen van eigen bodem doen goede zaken in deze top 20. KPN Corporate Market (Getronics) stijgt zes plaatsen en komt op 13. Het erp-bedrijf Afas stijgt van 20 naar 18. Nederlandse bedrijven als NXP en E.Novation doen het relatief goed in het onderzoek naar meest innovatieve bedrijven, maar weten de top 20 niet te halen.
In de bovenste regionen zien we de vaste spelers, waarbij de eerste plek voor Apple opvallend is. Google doet een stap terug, maar haalt nog wel ruim 91 procent van de score van de nummer 1. Microsoft moet het doen met iets meer dan de helft van de score van Apple. Daarna gaan de relatieve percentages hard omlaag. IBM stijgt één plek naar 4 en haalt nog geen 27 procent van Apples score. Cisco doet een stap terug en staat op plek 5.
De enige grote stijger in de top 10 is Accenture, dat verrassend van 13 naar 9 stijgt. Intel, HP en Capgemini/Sogeti hebben hun vaste plek in de top 10 weten vast te houden.
Echt innovatief?
Net buiten de top 10 komen we een paar interessante verschuivingen tegen. SAP stijgt maar liefst vijf plaatsen en haalt de elfde plek. Het bedrijf deed het afgelopen jaar goede zaken en ontwikkelde een aantal nieuwe producten. Na een jaar buiten de top 20 komt Ziggo dit jaar als hoogste binnen op 12. Daarmee scoort het aanmerkelijk beter dan Tele2 en UPC, bedrijven die we als branchenoten kunnen zien. Dat Asus in de Computable 100 hoog binnenkomt, heeft het voor een groot deel te danken aan de scores op het imago-onderzoek. De hardwarefabrikant staat nieuw op 14. Een plek lager komt ook Logica binnen in de top 20. Vodafone, Acer en NetApp stonden vorig jaar ook nog niet bij de 20 meest innovatieve bedrijven, maar doen het dit jaar beter. Of het economisch klimaat het toestaat, is onzeker, maar we zouden het aardig vinden volgend jaar eens wat nieuwe, echt innovatieve bedrijven in deze lijst te mogen verwelkomen.
Apple: steeds een stap voor op de concurrentie?
Apple, Google en Microsoft vechten een verbeten strijd uit. Niet alleen in de bovenste regionen van de Computable 100, maar ook in de ‘echte wereld'. Veel analisten, en ook ict-professionals, zien Apple nog altijd als de grootste innovator. Het kwam als eerste met een smartphone van het type zoals we dat nu overal zien. Met de iPad herhaalde het bedrijf het kunstje nog eens. Het kwam zelfs zo ver dat concurrent Samsung in verschillende Europese landen geen tablets en smartphones meer mocht verkopen die te veel op exemplaren van Apple leken. Google zag het afgelopen jaar het marktaandeel van mobiel besturingssysteem Android flink stijgen. De nummer 3 in dit lijstje, Microsoft, doet het op het mobiele vlak nog een stuk minder goed. Dat de kaarten volgend jaar anders kunnen liggen, bewees de Windows-fabrikant door vriend en vijand te verrassen met Windows 8, dat volgend jaar op de markt komt. Het wordt alom gezien als een verrassende en innovatieve stap. Google en Apple zitten ondertussen niet stil, zodat het niet te voorspellen is hoe de top 3 van grootste innovators er volgend jaar uit zal zien.
IBM: kampioen in patenten
In de strijd om wie de grootste innovator is, spelen patenten een belangrijke rol. Google en Microsoft leveren er strijd om en ook Apple en concurrenten beschuldigen elkaar van het schenden van patenten. Wat het aantal patenten betreft, is IBM nog altijd kampioen. Geen ander bedrijf ontving zo veel Amerikaanse patenten als de fabrikant die ooit met klokken en weegschalen begon en zijn pc-divisie een aantal jaren geleden afstootte.
Ongetwijfeld speelt het vermogen zich steeds opnieuw uit te vinden een rol bij het imago als een van de meest innovatieve bedrijven: IBM staat naast de Grote Drie van de Computable 100 op de vierde plek. Niet alleen in de eindlijst, maar ook in de lijst van grootste innovators. Daarmee wisselt het bedrijf van plek met Cisco.
Het bedrijf richt zich met de belofte van ‘een slimmere planeet' de laatste jaren steeds meer op de cloud, analytics en nieuwe computermodellen. Het haalde het afgelopen jaar ook het nieuws met Watson, de computer die de twee sterkste spelers versloeg in de Amerikaanse kennisquiz Jeopardy. Het bedrijf ziet een toekomst voor Watson-achtige computers in onder meer de gezondheidszorg en in de commercie. In Nederland is het bedrijf ook bij een aantal innovatieprojecten betrokken. Zo wordt samen met de TU Delft onderzocht of het Nederlandse watersysteem beter bestuurd kan worden, om de kans op overstromingen en wateroverlast te verkleinen. Met SARA werkt het bedrijf samen om de technologie voor de volgende generatie supercomputingsystemen te verbeteren en met NXP werd een succesvolle proef uitgevoerd met eCall-technologie. Dit systeem zorgt voor een automatische noodoproep naar de alarmcentrale in geval van een auto-ongeluk, zodat hulpdiensten sneller ter plaatse kunnen zijn.
Vodafone: mobiel en output-gestuurd werken
Al jaren is Vodafone een vaste waarde in de Computable 100. Dit jaar stijgt het bedrijf verrassend door naar een plek in de top 15 van de eindlijst. De onderneming doet financieel goede zaken (tiende plaats), staat op de vijftiende plek in de lijst van favoriete zakenpartners en komt ook binnen in de top 20 van meest innovatieve bedrijven, op 17.
Door welke projecten laat Vodafone zien dat het innovatief is? ‘We hebben het afgelopen jaar veel geïnvesteerd in de integratie vast-mobiel voor zowel spraak als data. In Nederland bieden we voor kleine bedrijven en zzp'ers de service Vast op Mobiel aan. Daarmee ben je zonder vaste lijn bijvoorbeeld altijd bereikbaar op een 030-nummer. Het biedt een professionelere uitstraling dan een 06-nummer', aldus Philip Lacor, directeur zakelijke markt.
Voor de zakelijke markt biedt Vodafone ook uitgebreidere diensten, zoals het volledig beheer van smartphones bij grote bedrijven, inclusief de uitgifte van toestellen, het beantwoorden van vragen en het beheer van services. Lacor: ‘Voor de cio is de integratie van smartphones en het feit dat steeds meer mensen hun eigen apparaten mee naar kantoor nemen een uitdaging. Hoe zorg je dat de bedrijfsgegevens niet op Facebook belanden? We ondersteunen manieren om smartphones en tablets op dezelfde manier te beheren als desktops en notebooks.' Daarnaast is het concern actief in machine-to-machine-communicatie, bijvoorbeeld ‘slimme' elektriciteitsmeters in huis en oplaadpalen voor de OV-chipkaart.
In september 2011 opende Vodafone een pand in Eindhoven exclusief voor de zakelijke markt. ‘Hier nemen we klanten mee naartoe om het customer solutions center te laten zien. Te zien is hoe we mobiel en output-gestuurd werken stimuleren. We geloven sterk in de mogelijkheid om onze medewerkers zo veel mogelijk te laten werken waar en wanneer ze willen. Om talent te promoten, organiseren we Vodafone Mobile Clicks. Hierbij concurreren jonge start-ups voor prijzengeld van in totaal 225.000 euro. Een jury van internationale en nationale experts kiest de meest innovatieve ideeën op het gebied van mobiel internet.'
NetApp: met partners het verschil maken
Na een jaar afwezigheid in de top 20 weet opslagspecialist NetApp dit jaar de lijst van twintig meest innovatieve bedrijven weer net te halen. Dat het bedrijf ook buiten onze landsgrenzen als innovatief te boek staat, blijkt uit de 34e plaats die het bedrijf in de Forbes top 100-lijst (met niet alleen ict-bedrijven) bekleedt.
Is storage zo'n innovatief onderwerp? Peter Wilbrink, country manager van NetApp Nederland: ‘De laatste anderhalf à twee jaar zien we dat er steeds meer aandacht komt voor de waarde en impact van storage op de gehele bedrijfsvoering. Klanten vragen zich steeds meer af welke stukken technologie ze zelf moeten implementeren en of dat wel tot hun core business behoort. Doe ik het zelf of met integratiepartners? En doe ik het bij een partij die het volledig beheert of die samenwerkt met andere integratiepartners? We zien dat we daarmee het verschil kunnen maken, samen met verschillende partners.' Een paar jaar geleden was een vergaande alliantie met partners zoals die nu vorm heeft gekregen volgens Wilbrink nog ondenkbaar. De samenwerking met VMware bestond al in de tijd dat dat bedrijf nog geen onderdeel was van EMC, een concurrent van NetApp. ‘VMware is nog altijd vrij om samen te werken met andere bedrijven. In deze tijd kun je alleen gezamenlijk een oplossing creëren om het risico blij de klant weg te halen en de flexibiliteit zo groot mogelijk te houden. Dat is een leuke dynamiek in een tijd waarin bedrijven al een tijd extra doordacht keuzes maken in hun technologie, terwijl iedereen toch steeds sneller moet schakelen.'
Surfnet: eenvoudig samenwerken en veilig inloggen
Surfnet wil met ict-voorzieningen de kwaliteit van het hoger onderwijs en onderzoek verhogen. Daartoe heeft de organisatie de afgelopen jaren een aantal nieuwe stappen gezet. Zo is onlangs de eerste versie van de samenwerkingsinfrastructuur Surfconext in gebruik genomen. Hiermee kunnen oplossingen voor samenwerking tussen verschillende aanbieders naast elkaar worden gebruikt, zodat iedereen binnen verschillende instellingen met zijn eigen applicaties kan blijven werken. Gebruikers kunnen de diensten die via Surfconext worden aangeboden rechtstreeks benaderen of via een portal, bijvoorbeeld het portal van de eigen instelling. Zo krijgen gebruikers met de account van hun eigen instelling veilig en gemakkelijk toegang tot de online applicaties die via Surfconext beschikbaar zijn.
Een andere innovatie die onlangs bij Surfnet is ontwikkeld, is tiqr, een methode om veilig met een smartphone op een beveiligde site in te loggen. Om bij een site in te loggen, start een gebruiker de app en scant hij de QR-code (een tweedimensionale streepjescode) die zich op de site bevindt. De app vraagt vervolgens om bevestiging om in te loggen, waarna de gebruiker zijn pin-code typt en is ingelogd.
Surfnet wordt door it-professionals erkend als innovatieve organisatie, hoewel een plek in de top 20 er dit jaar niet inzit: de organisatie staat op de 27e plaats.