Dsdm is een projectmanagementmethode, ontstaan uit de software-engineering, die wereldwijd wordt beheerd door een consortium met regionale afdelingen. "Met dsdm leg je de tijdtrajecten vast en de personele bezetting, niet de eisen. In de traditionele software engineering is het precies andersom."."De volgende stap is om dsdm over te brengen van project- naar programmamanagement", vertelt Jennifer Stapleton in een interview.
|
Ooit schreef Jennifer Stapleton programmaregels vanuit huis met een pen op papier. Deze ‘codeformulieren’ werden dan naar een ponstypiste gebracht om tot ponskaarten verwerkt te worden. Die kaarten dienden als invoer voor de computer, en op zijn vroegst enige dagen later kwam er dan, ook weer op papier, een uitdraai terug met de resultaten.
"Je probeert dan wel je code meteen goed te krijgen," zegt Jennifer Stapleton glimlachend. Zij werkte bij diverse Engelse softwarehuizen en was docent software engineering aan de universiteit van Reading tot zij naar Logica overstapte. Vanaf 1996 is zij zelfstandig consultant. Haar eerste boek ‘Dynamic Systems Development Method: The Method in Practice’ verscheen in 1997.
Stapleton: "Met de komst van de gui’s halverwege de jaren negentig werd dat allemaal pas echt anders. Je kon toen voor het eerst aan gebruikers laten zien hoe het zou worden, nog voordat het er echt was. Dat was de basis van rad (rapid application development) en daaruit is dsdm ontstaan. De watervalmethode van software engineering is niet geschikt voor rad, dat van nature incrementeel is, maar je wilt toch kwaliteitsbewaking en projectmanagement."
Om daaraan te voldoen is in 1995 dsdm opgezet. De methode, die overigens als merk beschermd is, wordt beheerd door een internationaal consortium met regionale afdelingen. Er is een officiële handleiding: ‘The Manual’, en er bestaan gecertificeerde opleidingen. Wereldwijd hebben inmiddels meer dan 20.000 mensen cursussen gevolgd.
"Maar dsdm is vooral een verzameling ‘best practices’ en alles is dan ook in de praktijk getest," benadrukt Stapleton. "Dsdm is bijvoorbeeld de basis van Oracle’s database-ontwikkelmethode Fast Track."
Ambassadeur
Jennifer Stapleton hield vorige maand in Amsterdam een lezing op het Dsdm Congres 2002. Dsdm Benelux is een van de belangrijkste regionale afdelingen, na de Engelse zelfs de grootste. Naar schatting 100 tot 200 personen waren in het RAI-congrescentrum bijeengekomen om presentaties te volgen van Itéraz, ISES International, Exin, Deloitte Touche, Solvision, Ordina Finance, ABN Amro en Cap Gemini Ernst & Young.
Naast Jennifer Stapleton in haar functie van intellectual assets director van Dsdm UK, verzorgde ook Alistair Cockburn van de Agile Development Conference een plenaire lezing.
Volgens beiden is er een natuurlijke relatie tussen dsdm, dat uit rad is voortgekomen, en de lichtgewichtmethoden zoals de Agile-beweging die voorstaat.
Ook extreme programming (xp) past in dat raamwerk maar, aldus Stapleton, xp is niet goed schaalbaar naar grotere teams en langdurige projecten. Juist dsdm zou daarbij behulpzaam kunnen zijn, en in een volgende versie van dsdm (nu 4.1) zullen ook xp-technieken zijn geïntegreerd.
"Wat is nu het unieke verkoopargument of het unieke kenmerk van dsdm?"
Stapleton: "Het unieke verkoopargument is eisenbeheer met iteratieve benadering en samenwerking. In traditionele software-ontwikkeling wordt aan het begin afgetekend op de eisen (requirements), en al het volgende moet daaraan voldoen. In dsdm worden de personele bezetting en de tijdtrajecten in het begin vastgelegd en kunnen de eisen altijd veranderd worden. Dat is dus precies omgekeerd.
"Het is wel te vergelijken met de manier waarop je een tijdschrift maakt. Je hebt een min of meer vast aantal bladzijden, een hoofdartikel, een column, vaste deadlines voor de diverse typen artikelen, en de inhoud is elke keer weer afhankelijk van externe factoren. Maar het resultaat is altijd reproduceerbaar en van een zelfde kwaliteit.
"Als je, gedurende je software-ontwikkeling, je eisen en hun prioriteiten wilt kunnen bijstellen, dan moet de gebruiker daarbij betrokken zijn. Daarom heeft elk team in dsdm een zogenaamde ambassadeur-gebruiker (ambassador user). Dat is ook echt de ambassadeur van de gebruiker in het team, die pro-actief in beide richtingen de communicatie onderhoudt. Verder hoort in dsdm ook het testen tot de ontwikkeling; elk team bevat naast ontwikkelaars ook een of meer testers."
"Ontwikkelaar, tester en ambassadeur-gebruiker zijn in dsdm verplicht en maken deel uit van het ontwikkelteam. Testen wordt in dsdm dus niet extern uitgevoerd maar intern, waarbij de objectiviteit wordt bevorderd doordat ontwikkelaar en tester verschillende personen zijn."
"Hiermee hangt samen dat elke verandering in een dsdm-project omkeerbaar moet zijn. Als een test ongunstig uitvalt, of een gebruikerseis wordt afgewezen, dan moet kunnen worden teruggevallen op een eerdere versie. Dsdm vergt dus ook een heel strak configuratiebeheer."
"En de vastgelegde tijdtrajecten (timeboxes) garanderen dat een dsdm-project in ieder geval regelmatig producten oplevert. Dat is ook een van de voorwaarden van dsdm die in de vorm van negen stellingen of principes zijn geformuleerd. Samenwerking en communicatie tussen alle belanghebbenden is nog zo’n grondbeginsel. Om die te waarborgen heeft een dsdm-project ook een procesbegeleider (facilitator) die volstrekt onafhankelijk de besluitvorming bewaakt."
"Nee, dat is nooit de projectmanager," antwoordt Stapleton op de desbetreffende vraag.
Integratie Agile-methoden
In november 2002 is er een vervolg verschenen op Stapletons eerdere boek uit 1997 dat als ondertitel ‘The Method in Practice’ had. Dit nieuwe boek heet ‘Dsdm: Business Focused Development’.
Jennifer Stapleton licht toe: "Dsdm is een projectmanagementmethode die is voortgekomen uit softwareengineering, om precies te zijn: rad. Maar het is sindsdien uitgegroeid tot een algemene methode die niet beperkt is tot software-ontwikkeling. In het tweede boek dat nu net is verschenen zijn dan ook de praktijkvoorbeelden bijgewerkt.
De volgende stap is om dsdm over te brengen van project- naar programmamanagement. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een punctualiteitsprogramma van een luchtvaartmaatschappij, waarbij het erom gaat vluchtvertragingen terug te brengen. Dsdm kan gebruikt worden in grote organisatorische ketens."
"Het boek is verschenen in ‘The Agile Development Series’, waarvan onder andere Alistair Cockburn, die ook op dit congres spreekt, redacteur is. Wat is het verband tussen dsdm en de Agile-filosofie?"
Stapleton: "Dsdm is meer dan bijvoorbeeld rup (rational unified process) gericht op de wensen van de gebruiker, de onderneming. Rup is technischer, meer gericht op de software-engineer.
In het kader van software-ontwikkeling zou je kunnen zeggen dat dsdm voor projectmanagement is wat xp is voor programmeren. Hoewel dsdm al bestond voor de Agile Alliance van zich deed spreken, past het goed in de filosofie.
"Ik hoop zelf dat we over een jaar of vijf een integratie zullen zien van alle Agile-methoden. Ik denk ook wel dat dat zal gebeuren."
Hans van Thiel, freelance medewerker
